Veel mensen zullen bij ‘de eerste keer' aan iets heel anders denken: aan de eerste zoen waarschijnlijk, misschien zelfs aan de eerste keer de liefde bedrijven. Of aan de eerste keer naar de middelbare school, de eerste keer naar college, de eerste keer naar dansles. Over niets van dat alles zal ik schrijven. Ik heb het over de eerste keer hulp vragen, de eerste keer bij de psycholoog.

Ik was twaalf toen het al niet zo goed met mij ging. Somberheid, angst en zware piekergedachten waren vaste onderdelen van mijn leven. De depressieve gevoelens waren er al zo lang ik kon herinneren, de angst werd steeds iets groter en de gedachten werden steeds iets zwaarder. Ik ging naar de middelbare school, ik had het gevoel er niet bij te horen, slechts een toeschouwer te zijn. Ik stond aan de kant terwijl leeftijdsgenootjes hun leven leefden, plezier maakten en durfde te praten over hun zorgen. Ik kon dat niet, wilde dat niet en voelde mij daardoor heel alleen.

bron foto

Aan de ene kant voelde ik mij volwassen, ouder dan twaalf, maar aan de andere kant voelde ik mij nog heel klein. Diep in mij zat een stemmetje dat zei dat het fijn zou zijn als iemand mij zou optillen, op schoot zou zetten en heel lang zou vasthouden. Tegelijkertijd walgde ik van het idee en dus weerde ik iedereen.

Op school was ik erg stil. Mijn mentor maakte zich zorgen om mij en besloot met mij te praten. Ik schrok van dat moment, ik dacht dat ik alles goed kon verbergen, maar merkte tegelijkertijd dat het ook wel fijn was om even gezien te worden. Ik hield het gesprek oppervlakkig, over de schooldruk en mijn neiging tot piekeren, dat stelde haar iets gerust. Ik dacht dat ik het goed had opgelost, tot ik thuiskwam. Mijn mentor bleek mijn ouders gebeld te hebben en had gezegd dat ze wilde dat ik naar de huisarts zou gaan. Ik was met stomheid geslagen en ontzettend boos. Ik voelde mij bedrogen, in de steek gelaten en het voelde alsof ik gefaald had. Ik nam mij voor om alleen nog maar mooi weer te spelen. Toch moest ik naar die huisarts: de afspraak werd gemaakt en dus zat ik een paar dagen later in de wachtkamer. Vastbesloten om mijn mond te houden en met een hart vol woede.

bron foto

De huisarts was vriendelijk, maar dat kon mij niet overtuigen om de waarheid te spreken. Ik knikte, gaf netjes maar oppervlakkig antwoord en voelde ondertussen de angst en paniek in mijn lijf. De huisarts snapte niet precies waarom ik langs was gekomen, wat voor mij bevestigde dat ik het gesprek goed onder controle had. Mijn toneelstukje werkte. Hij raadde mij aan een assertiviteitscursus te doen, omdat ik verlegen en teruggetrokken overkwam. Ik haalde ongeïnteresseerd mijn schouders op, maar in mijn hart lachte ik: prima, gooi het maar op de assertiviteit, zo lang je maar niet dichterbij komt.

Als ik dacht dat ik er nu vanaf was, had ik het mooi mis. De huisarts begon meteen van alles te regelen. Voor de assertiviteitscursus moest ik langs de psycholoog die op de huisartsenpost werkte. En, had ik even geluk, ze werkte die dag ook nog. Hij had haar nummer al ingetoetst.

Toen de huisarts dat vertelde kneep mijn keel langzaam dicht. Een psycholoog? Waarom moest ik naar een psycholoog? Het gesprek ging toch zo goed? Ze zagen toch niet dat... nee... ik heb niks verteld! Met de telefoon in zijn hand vroeg de huisarts of het wel ging, omdat ik opeens erg bleek zag. Ik knikte en haalde tegelijkertijd mijn schouders op. Niks aan de hand. Mijn hart bonkte mijn twaalfjarige lijfje uit. Ik wilde dit niet en misschien... misschien ook wel.

Het ging snel. De afspraak met de psycholoog was diezelfde middag en in de wachtkamer had ik dezelfde voornemens als bij mijn afspraak die ochtend: niet praten, niet teveel blootgeven, dan komt het wel goed. Ik was nog nooit bij een psycholoog geweest en had van huis uit meegekregen dat het belachelijk was om daar heen te gaan. Ik had dus niets verteld thuis, mijn ouders dachten dat ik naar een vriendin was. Ik was ontzettend angstig, maar het uurtje bij de psycholoog viel mee. Ze was aardig, rustig en deed geen enge dingen. Ondanks dat zij ook arts was, hoefde ik niet op een weegschaal, hoefde ik geen kleding uit te trekken en ik hoefde ook nog helemaal niet veel te vertellen. Ik kon een beetje ontspannen en heb af en toe naar haar geglimlacht.

De psychologe vertelde dat de assertiviteitscursus voorlopig nog volgeboekt was, wat mij enorm opluchtte. Wel moest ik om de week bij haar langskomen om te vertellen hoe het met mij ging. Daar stemde ik mee in met het excuus dat ik toch geen keuze had, maar misschien vond ik het stiekem ook een fijn idee dat ik ergens welkom was.

Enkele maanden ging ik naar de psycholoog, tot ik besloot af te haken. Ik praatte nog steeds bijna niet tegen de psychologe en zij wist zich geen raad meer met mij. Haar vriendelijkheid bleef, maar er kwam een vleugje wanhoop bij. Ze wilde met mij wandelen, ze wilde met mij tekenen, ze wilde met mij mailen, ze was overal toe bereid. Maar ik kon het niet, ik kon haar geen deelgenote maken van mijn gedachtewereld. Ik voelde mij steeds verder wegzakken en besloot haar los te laten. Misschien was dat onverstandig en was ze mijn enige strohalm, had ze de daaropvolgende jaren makkelijker kunnen maken, maar misschien was ik er ook gewoon nog niet klaar voor. Ik ging het weer alleen doen en zij kon mij alleen maar uitzwaaien.

De cursus heb ik nooit gevolgd, de therapie heb ik niet doorgezet. Het was mijn kennismaking met de hulpverlening, ik heb er even aan kunnen proeven. Het was moeilijk voor mij: ik was opeens een meisje met een psycholoog. Een psycholoog die vanuit huis zo bespot werd. Ik was een meisje met problemen. Problemen die opgevallen waren door mijn mentor, maar die ik nog lang niet met iemand kon delen. Problemen die veel groter waren dan iemand toen ooit had kunnen vermoeden. Problemen ik aan niemand zou vertellen, tot het jaren later echt niet meer ging. Na deze kennismaking met de psychiatrie volgde een lange tijd waarin ik alleen heb geworsteld. In vlagen had ik heimwee naar de psycholoog, maar ik moest het alleen doen. Ik wilde het zelf kunnen.

Jaren later voerde ik weer een gesprek bij de huisarts. Ik was ouder, somberder, angstiger en eenzamer. Mijn lijf was gegroeid, mijn problemen waren dat ook. Na dit gesprek volgde geen assertiviteitscursus, maar een opname. Na de opname volgde een klinische therapie. Na de klinische therapie volgde een ambulante therapie. Na de ambulante therapie volgde een EMDR-behandeling. Na de EMDR-behandeling weer een ambulante therapie. En ik ben er nog niet...

Mocht je in het eerste stadium van hulp zoeken zitten, probeer dan goed en eerlijk na te denken over wat je nodig hebt. Waarschijnlijk wil je zwijgen, iedereen weren en het alleen doen, maar heb je dat ook nodig? Dat stemmetje diep in jou dat zegt dat je opgetild en vastgehouden wil worden, dat het fijn is als iemand naar je luistert, is dat niet het stemmetje dat jou laat weten wat je echt nodig hebt?

bron foto

Ik weet als geen ander dat je er soms nog niet klaar voor bent. Dat dingen te vroeg op je pad kunnen komen en dat je later denkt: had ik het maar wel aangepakt. Daar kun je niets aan doen, het maakt niet uit als je er nog niet klaar voor bent. Soms komen dingen te vroeg. Maar als je érgens denkt dat je het durft, dat je iemand durft te vertrouwen, zou je er dan alsjeblieft nog een keer over na willen denken voordat je het afslaat? Wil je dan om hulp gaan vragen, zodat je beter kan gaan worden? Zodat het leven niet zo eenzaam hoeft te zijn? Ik weet dat het zwaar is, dat het moeilijk is en dat het heel veel pijn kan doen om iemand deelgenoot te maken van jouw zorgen, maar ik denk dat je het nodig hebt. Je hoeft niet alleen te zijn, je hoeft het niet alleen te doen.

En die eerste keer... die overleef je wel, net als ik. De eerste keer is eng, net als alle andere eerste keren. Maar het komt wel goed, dat beloof ik je.