Linda Sun is een YouTuber die ik al een tijdje volg. Ze begon haar YouTube-carrière met What I Eat In A Day-video's, waarin ze kijkers meeneemt in haar dagen en gedachten, terwijl ze na een eetstoornis weer een gezonde relatie met voeding en haar lichaam opbouwt. Ik vind Linda een leuke meid om naar te kijken, hoe ze doet, hoe ze praat, en haar editting-skills spreken mij aan. En daarin was ik niet alleen. Haar YouTube-kanaal is in een korte tijd enorm gegroeid, maar steeds vaker zagen we dat het harde werken, de prestatiedruk, het niet altijd goed weten waar heen te willen in het leven en een paar pittige haatreacties, haar wat te veel werden. Tot onlangs deze video online kwam. En de titel van deze blog schoot mij te binnen: depressie en burn-out door perfectionisme. 

Perfectionisme is een persoonlijkheidskenmerk dat wordt gekenmerkt door een streven naar perfectie, veel zelfkritiek en het stellen van hoge eisen aan jezelf en/of anderen. Soms word perfectionisme als positief punt op een sollicitatiebrief geschreven. Het lijkt positief, want je wilt toch een werknemer die goed presteert en de lat hoog legt? Maar ik krijg er altijd een beetje de kriebels van als iemand die zelf erg last heeft gehad van perfectionisme... Want helaas kan perfectionisme al snel problematisch worden en zorgen voor een negatief zelfbeeld, het constant overvragen van jezelf en chronische stress. En dat is verre van productief, goed presteren en laat staan (het aller belangrijkste) gezond en gelukkig leven. 

Perfectionisme kan je laten voelen alsof het nooit goed genoeg is, alsof je nooit goed genoeg kan zijn. Je legt jezelf buitensporig hoge eisen op en ervaart een enorme druk om aan die hoge standaarden te voldoen. Dit kan lijden tot problemen met je zelfbeeld, constante stress en angst. Perfectionisme kan zich bij iedereen anders uiten. Ik weet nog dat ik in therapie zei: "Als ik echt perfectionistisch was, dan had ik wel beter m'n best gedaan." Maar waar de een zichzelf gaat overwerken, kan de ander juist bevriezen. Beide geeft stress en laat je niet goed genoeg voelen. Daarover schreef ik ook in de blog 'ben jij perfectionistisch?'

Dit geeft enorm veel stress en na verloop van tijd kan deze chronische stress en druk leiden tot uitputting en uiteindelijk een burn-out; een toestand van emotionele, fysieke en mentale uitputting als gevolg van deze langdurige stress. Dit kan leiden tot symptomen zoals extreme vermoeidheid, verminderde motivatie, concentratieproblemen, prikkelbaarheid, slapeloosheid en verminderde prestaties. Perfectionisme kan een risicofactor zijn voor het ontwikkelen van een burn-out. Perfectionisme maakt je kwetsbaar en is ook een karaktereigenschap die je veel terug ziet komen bij mensen met een eetstoornis. Iets waar Linda ook mee heeft geworsteld.

Daarmee wil ik overigens niet zeggen dat dit voor iedereen hetzelfde is. Dat iedereen met een eetstoornis perfectionistisch is, dat iedereen met perfectionisme een burn-out kan krijgen, dat mensen met een eetstoornis altijd een burn-out krijgen, maar het zijn wel dingen die met elkaar in verband kunnen staan.

Je prestaties bepalen niet jouw waarde

Het laat ook maar weer zien, dat die mooie smoothiebowls, een huis met mooi uitzicht, regelmatig sporten, lieve vrienden hebben en een succesvolle carrière, niet gelukkig maken, als je diep van binnen niet gelukkig bent met jezelf. Dat betekent niet dat die dingen geen liefde, plezier en voldoening in het leven kunnen brengen, maar wel dat het uiteindelijk niet daar om gaat. En dat het gaat om wie jij bent en jezelf accepteren, zonder al die dingen. Gewoon jij, en daarvan mogen houden. 

Jouw geluk, jouw waarde als mens, wordt niet bepaalt door jouw prestaties of de spullen die je hebt. Je bent al waardevol, gewoon zoals je bent, maar het is aan jou om dat te leren en mogen ervaren als stabiele basis. En dat is soms best lastig, maar heel waardevol om aan te werken en over te praten. 

Te veel van het goede, kan ook te veel zijn

Ja, het is mogelijk om een burn-out te ervaren, zelfs als je het leuk vindt wat je doet. Een burn-out komt ook niet altijd alleen maar door werk. Net als dat perfectionisme zich niet enkel op de werkvloer uit. Het kan zich ook uiten in bijvoorbeeld persoonlijke relaties; die beste vriend of vriendin zijn, de beste dochter zijn, de beste partner zijn. Of bij het najagen van persoonlijke doelen; je eigen YouTube-kanaal, een studie of hobby waarin je steeds moet uitblinken van jezelf, ten koste van alles.

Het is belangrijk om te erkennen dat het leuk vinden van wat je doet, je niet automatisch beschermt tegen een burn-out. Zelfs als je passie hebt voor wat je doet, is het enorm belangrijk om aandacht te besteden aan je eigen welzijn, balans en het stellen van grenzen. Aan zelfzorg, maar ook het vragen en accepteren van zorg en steun van anderen.

En Linda, Linda heeft wederom een prachtige, kwestbare video gemaakt. Een video waarin ze ook lelijk en rauw durft te zijn. Misschien wel meer dan ik vaak op het internet zie. Al is en blijft alles natuurlijk in elkaar gezet door de maker zelf en dat is ook goed om te blijven onthouden. Mocht je je hierin herkennen, dan hoop ik dat je hier wat steun uit kan halen. Je bent niet alleen en ja, je kan hiervan burn-out en depressieve klachten ervaren. Ook als je het leuk vindt wat je doet, ook als je alles op papier op een rijtje lijkt te hebben, ook als je daarnaast dankbaar bent voor het leven dat je hebt. Het gaat om wat er in jouw hoofd gebeurd en dat kan en mag allemaal naast elkaar bestaan, maar luister goed naar jouw behoeftes en zorg goed voor jezelf.