En daar zit ik dan. Op bezoek. Sociaal doen, want dat hoort erbij, toch? Ik kan maar geen ontspannen houding vinden. Althans, voor mijn gevoel niet. Voor de buitenwereld komt het vast over alsof ik hier voor mijn plezier zit en dat het mij geen moeite kost, maar het tegendeel is waar. Het voelt alsof ik in mijn hoofd een soort script langsloop om dit gesprek op gang te houden. Elk woord wordt overdacht en dan hebben we het nog maar niet over de analyse die ik erop na houd na dit bezoekje. Phoe, vermoeiend. Waarom vraagt sociaal doen toch zo veel van mij?

Voordat ik de diagnose Autisme Spectrum Stoornis (ASS) kreeg, kon ik maar moeilijk plaatsen waarom sociaal doen zoveel van mij vraagt. Niet aanstellen, gewoon doen, dacht ik. Maar dat 'gewoon doen', tja dat wilde maar niet echt lukken. Nu heb ik het inzicht dat sociale interacties mij veel voorbereiding kost en op het moment zelf ook het nodige van mij vraagt, wat veel energie kost. Moet je het dan helemaal uit de weg gaan? Nee hoor, er is een weg in te vinden die bij jou past. Het is namelijk niet zo dat iedereen met ASS helemaal geen behoefte heeft aan sociaal contact. Hoe vind je dan die weg in sociaal contact die bij jou past? In deze blog deel ik wat tips met je die mij hierbij helpen.

Eén van de belangrijkste redenen om te voorkomen dat je niet over je eigen grenzen gaat; onderschat voor jezelf niet hoeveel sociaal doen van jezelf kan vragen. Het is niet gek dat je je vermoeid voelt na een sociale interactie als je nagaat hoeveel het van je vraagt. Houdt hier rekening mee in de rest van je planning. Je hoeft sociale interacties namelijk niet uit de weg te gaan, zolang alles eromheen maar in balans is en je jezelf de tijd gunt om na zo’n moment weer even op te laden. Dat is oké, ook al zou je misschien ergens willen dat sociaal doen niet zoveel van je zou vragen. Door juist te accepteren dat het wel wat van je vraagt, gaat er uiteindelijk meer rust in komen.

Ook het bijhouden van sociale contacten kan bij mij voor veel druk zorgen. Dan ben je al uitgeteld na een dag en staan er ook nog de nodige WhatsAppjes op je te wachten bijvoorbeeld... Intens! Want ook al weet je dat antwoorden geen verplichting is, zo kan het wel voelen. En die druk kan dan weer op je stemming slaan en zo ben je uiteindelijk nog verder van huis. Mijn beste tip in het bijhouden van sociale contacten? Doe waar jij je goed bij voelt, los van verwachtingen. Geef in contacten aan wat jij nodig hebt en fijn vindt. Is voor jou af en toe app contact prima – zonder de druk van direct te moeten antwoorden - in plaats van wekelijks op de koffie te gaan, spreek dit dan uit. Dit zal het contact hoogstwaarschijnlijk juist goed doen, want niemand heeft er wat aan als jij jezelf overvraagt in het contact. Zelf merk ik dat mensen liever van mij horen wat voor mij wel en niet fijn is in het contact dan dat ze dit zelf moeten aanvoelen en inschatten. Zo voorkom je onnodige ruis in het contact en vind je met elkaar een weg in het contact die voor jullie passend is.

Naast in contact aangeven wat jij nodig hebt en fijn vindt, kan je ook aangeven wat het in sociale contacten zo lastig voor je maakt. Zo geef jij je naasten de kans om je te begrijpen en hier passend op in te spelen. Heb je bijvoorbeeld moeite met oogcontact? Geef dit dan aan, zodat jij jezelf kan blijven in het contact en de ander kan plaatsen waarom je zo nu en dan wegkijkt. Geen desinteresse, gewoon niet echt behoefte aan oogcontact. Ook zo voorkom je weer die onnodige ruis in het contact.

Ik noem mijn hoofd wel eens een klittenband hoofd; alles kan blijven plakken om er vervolgens eindeloos over te blijven piekeren, zeker ook tijdens of na sociale interacties. Merk je nou dat een bepaalde opmerking je erg bezig blijft houden? Vraag dan om verduidelijking en/of toets bij de ander of je het goed hebt begrepen. Zo kan jij het hopelijk sneller een plekje geven, in plaats van dat je er last van blijft houden. Neem daarnaast de tijd om informatie te verwerken. Het is oké dat dat bij jou wat langer kan duren. Trek je desnoods even terug om het gesprek te laten landen en kom later nog terug op hetgeen wat maar blijft plakken in je hoofd.

Brengt ASS dan alleen maar uitdagingen met zich mee in sociale contacten? Zeker niet! Er zijn ook zeker sterke kanten en kwaliteiten bij ASS op het gebied van sociale interacties. Denk aan je eerlijkheid en directheid, dat maakt je een oprecht persoon. Waarschijnlijk ben je ook secuur in het nakomen van afspraken, waar menig mens nog wat van kan leren. En wat dacht je van dat jij in detail wat kan vertellen over een onderwerp? Zo leren we anderen nog eens wat! De kans is aanwezig dat je ook sterk bent in schriftelijke communicatie, schrijftalentje. Sta stil bij deze sterke kanten en zo zie je dat ASS je niet belemmert, maar jou maakt tot wie je bent.

Heb jij nog tips voor het omgaan met sociale contacten met ASS?