Als 6 jarig kind had ik vroeger een steentje, het was een klein, zacht kiezelsteentje, wat ik vaak in mijn mond stopte. Ik heb geen idee waarom ik dit deed, maar blijkbaar vond ik het leuk. Tot ik op een dag het steentje per ongeluk doorslikte, ik was helemaal in paniek, moest heel hard huilen en dacht dat ik erg ziek zou worden. Toch zijn er kinderen die wel vaker iets wat je niet kan eten in hun mond steken en doorslikken. Volgens de DSM-IV is dit een stoornis die pica genoemd wordt.

De naam pica komt van de Latijnse naam voor ekster, namelijk pica pica. Een ekster is een vogel die bijna alles eet en daarbij vaak ook blinkende voorwerpen meeneemt en in zijn nest legt.

Wat zegt de DSM-IV hierover?
Kinderen, of soms ook volwassenen, met pica eten ten minste één maand of langer stoffen die niet eetbaar zijn. Daarbij moet het wel zo zijn dat het eten van deze stof niet past binnen de ontwikkeling van het kind (een kindje van 1 jaar steekt vaak vanalles in zijn mond, dit past binnen de ontwikkeling van het kind). Het eten van de stof mag ook niet horen bij de cultuur waarin het kind leeft. 

Als laatste criterium geeft de DSM-IV dat wanneer dit eetgedrag alleen samen voorkomt bij andere stoornissen (zoals autisme, schizofrenie of een verstandelijke beperking), het eetgedrag zo ernstig moet zijn dat dit specifieke aandacht vraagt.

Welke dingen worden gegeten door mensen met pica?
De voorwerpen en stoffen die mensen met pica eten, kunnen variëren van stoffen die vrij onschuldig lijken, tot stoffen die duidelijk veel schade kunnen aanrichten aan iemands lichaam.

Deze volgende stoffen worden vaker gegeten door mensen met pica: Stof, grond/klei, gips, opgedroogde verf, krijt, maïzena, waspoeder, zuiveringszout, koffiedik, as van sigaretten, opgebrande lucifers, sigarettenpeuken, uitwerpselen, ijs, lijm, haar, knopen, papier, zand, tandpasta, zeep en spijkers. 

Waarom mensen pica krijgen,
Hoewel de precieze oorzaken niet duidelijk zijn, zijn er wel bepaalde situaties die het risico op pica bij iemand kunnen verhogen:
- Voedingstekorten bij mensen. Wanneer iemand bijvoorbeeld een tekort aan ijzer of zink in het bloed heeft, kan een verlangen naar extra ijzer of zink ontstaan. Het eten van van niet-eetbare producten helpt alleen niet het tekort aan voedingsstoffen bij mensen aan te vullen.
- Mensen die diëten. Iemand die wil afvallen kan de honger proberen te stillen door het eten van niet-eetbare producten.
- Ondervoeding. Zeker in ontwikkelingslanden komt dit voor, mensen met pica eten dan met name grond en klei.
- Culturele factoren. Binnen sommige families, religies of groepen is het gebruikelijk om producten te eten die daar niet geschikt voor zijn.
- Kinderen die door hun ouders verwaarloosd worden of waarbij voedsel onthouden wordt. Dit wordt vaak gezien bij kinderen die in armoede leven.
- Mensen met een ontwikkelingsstoornis. Hierbij kun je denken aan mensen met een verstandelijke beperking, autisme, andere ontwikkelinsstoornissen of een hersenafwijking.
- Mensen met een psychische stoornis zoals een obsessief-compulsieve stoornis of schizofrenie.
- Zwangere vrouwen. Er wordt wel gesuggereerd dat pica tijdens de zwangerschap alleen voorkomt bij vrouwen die een geschiedenis hebben met pica of waarbij pica in de familie voorkomt.

10% - 30% van de kinderen tussen de 1 en 6 jaar hebben de stoornis pica.

Wat zijn de gevolgen van pica?
Van sommige stoffen lijkt het niet heel gevaarlijk om ze te eten, toch is pica een ernstige stoornis die veel gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Het eten van opgedroogde verf kan zorgen voor een loodvergiftiging en darmproblemen komen vaak voor bij mensen die onverteerbare dingen eten als haar en kleding. Mensen die voorwerpen eten die vast kunnen komen te zitten in de darmen, lopen een risico op verstoppingen of zelfs perforatie van de darmwand. Infecties van parasieten worden veroorzaakt door het eten van grond, stof en uitwerpselen. Als laatste loopt het gebit vaak veel schade op door het eten van harde producten.

Zelfs acuute spoedgevallen en dood kunnen gevolgen zijn van pica, dit komt vaak door het eten van giftige stoffen (voorwerpen waar lood of kwik in zit) of het eten van grote dingen die de darmen blokkeren.

Welke behandelingen worden gegeven aan mensen met pica?
Het is soms best moeilijk om pica te behandelen omdat het veel verschillende oorzaken kan hebben. Psychologen bieden vaak een gedragsmatige behandeling, wel wordt een verwijzing naar psycholoog of psychiater alleen in ernstige gevallen gegeven. Bij een gedragsmatige behandeling wordt gekeken hoe het eetgedrag is ontstaan en hoe het komt dat het gedrag blijft aanhouden.

Hierbij wordt uitgegaan van de theorie dat pica aangeleerd is en ook weer kan worden afgeleerd. De meest gebruikte methode is dat het gedrag van het kind wordt veranderd door goed gedrag te belonen en pica gedrag te 'straffen'. Het doel is dat het kind helemaal geen pica gedrag meer zal vertonen.

Wat voor stoornis is pica?
Wereldwijd is er nog geen overeenstemming over wat voor stoornis pica is. In de Verenigde Staten ziet men pica als een eetstoornis, maar in Groot Brittannië als een gedragsstoornis. Soms kan pica een aanduiding zijn voor een obsessief-compulsieve stoornis of een depressie.

Wat vind jij, is pica een eetstoornis? En ken jij iemand die pica heeft?

Bron: www.flickr.com/indi.ca www.flickr.com/hunnnterrr www.flickr.com/davehamster