Veel mensen vinden het lastig om te reageren op iemand die vertelt dat hij/zij een eetstoornis heeft. Want wat zeg je? Er is zoveel wat verkeerd kan vallen, dus twijfel je misschien wel over wat je nu het beste kunt doen of zeggen... of je houdt ''verstandig'' je mond. Misschien frustreert het je wel enorm dat je hem/haar niet kunt helpen of heb je gewoon even geen idee wat je moet zeggen...

Zonder ontzettend veel verstand te hebben van eetstoornissen, kun je een aantal praktische dingen doen voor degene met een eetstoornis. Misschien is het wel je beste vriendin, je dochter of je broer. Proud heeft daarom wat tips voor je op een rijtje gezet. De tips staan in willekeurige volgorde en zijn samen allemaal belangrijk.

N.b. Voor het gemak is er geschreven over ''zij'', maar het kan natuurlijk ook ''hij'' zijn. 

1. Een eetstoornis komt nooit alleen
Dat een eetstoornis niet zomaar gedrag is dat door de media getriggerd wordt mag duidelijk zijn. De meeste eetstoornissen hebben dan ook een emotionele, psychische oorzaak. Eigenlijk kun je de eetstoornis zien als het symptoom van de achterliggende problemen.

Vaak richt iemand zich zo op eten, dat zij zich niet meer hoeft bezig te houden met de problemen die spelen. Het is voor sommige mensen een verdoving, voor anderen een afleiding of vlucht. Vind je het nog steeds lastig te begrijpen dat iemand zich op eten richt in plaats van omgaat met haar problemen? Probeer het dan eens te zien als een soort verslaving. Niet volledig, maar op een aantal vlakken komt een eetstoornis daarmee overeen. Ze kan vaak op dat moment nog niet zonder de eetstoornis, omdat ze op dat moment nog niet weet hoe je met bepaalde lastige emoties of gebeurtenissen omgaat. Door overeten of weinig eten te ''gebruiken'' onderdrukt ze eventueel bepaalde emoties, waardoor er bijvoorbeeld rust wordt gecreëerd.

Bedenk wel wanneer je iemand wilt helpen: je komt als het ware aan iemand zijn verslaving. Het kan dus best zijn dat je dit niet in dank wordt afgenomen en je boze, afhoudende reacties krijgt. Ren hiervoor niet weg, laat de persoon weten dat je er voor haar bent.

2. Boos zijn
Veel omstanders, bijvoorbeeld ouders worden soms boos op hun kind wanneer het niet gezond of voldoende wil eten. Het kan zijn dat hierdoor veel ruzie ontstaat binnen het gezin. Het kan goed helpen om haar los van de eetstoornis te zien. Een eetstoornis is een ziekte, een probleem wat aanwezig is. Het is niet zo dat ze ervoor kiest om ziek te zijn, maar ze kan wel zelf kiezen voor behandeling. Wees daarom niet boos op haar, maar op de eetstoornis. Het helpt soms ook om dit tegen haar te zeggen. In veel gevallen kun je hier gewoon open over zijn en samen over praten. Misschien is ze zelf ook wel hartstikke boos op de ziekte. Samen die frustratie uiten, kan zorgen voor een gevoel van ''samen de strijd aan gaan.'' en ervoor zorgen dat ze zich begrepen voelt.

Stel wel duidelijke grenzen, verlies jezelf niet in haar eetstoornis en blijf ook je eigen leven leiden!

3. De eerste stap
Als je vriendin of dochter vertelt een eetstoornis te hebben of je erachter bent gekomen, bespreek dit dan vooral op een rustige manier en oordeel niet. Zo zorg je ervoor dat je openstaat voor haar verhaal en haar probleem niet afstoot. Je kunt voorstellen samen naar de huisarts te gaan, tenzij zij dat liever zelf doet. Vraag eens wat ze zou willen en of ze de eetstoornis wil blijven vasthouden of zou willen leren leven en genieten door bijvoorbeeld therapie te gaan volgen. Soms is echter een confronterende aanpak effectiever, maar probeer het eerst vriendschappelijk te bespreken. Probeer hulpverlening vooral te stimuleren en als iets positiefs te zien.

Het merendeel van de mensen met een eetstoornis denken het zelf op te kunnen lossen door weer gezond te gaan eten en weer ''normaal'' te gaan doen. Echter is een eetstoornis niet opgelost wanneer iemand weer gezond eet, evenals dat het niet opgelost hoeft te zijn wanneer iemand niet meer afvalt of een gezond gewicht heeft. Je kunt aan de buitenkant niet zien hoe iemand zich van binnen voelt. Ze hoeft niet enorm veel ondergewicht of overgewicht te hebben om een ernstig psychisch probleem te hebben dat zich uit in eten. Neem het probleem met eten daarom serieus en denk niet dat het na goede afspraken in huis of een controle bij de huisarts of diëtist opgelost zal zijn.

4. Hulpverlening
Niet alleen mensen met een eetstoornis kunnen een behandeling volgen, bij veel instellingen is het ook mogelijk dat de ouders met hun kind of partners gesprekken hebben. In dit soort gesprekken (vaak systeemgesprekken genoemd) kunnen handvatten aangeboden worden of kunnen gesprekken worden gevoerd die thuis niet snel gevoerd zouden worden. Gezinstherapie of systeemtherapie kan dus enorm waardevol zijn om te zorgen dat de relaties weer 'gezond' worden. 

Wanneer een goede vriend of dochter een behandeling volgt, is het niet zo dat ze daar haar problemen oplost en thuis weer ''normaal'' kan functioneren. Therapie kan behoorlijk heftig en vermoeiend zijn. Heb geduld met haar en vraag haar regelmatig naar hoe het gaat in therapie. Hiermee toon je niet alleen belangstelling, maar je kunt ook vragen wat jij voor haar zou kunnen betekenen naast haar therapie.

5. Praten
Niet alleen voor mensen die er om heen staan is het lastig om te praten over een eetstoornis, ook voor degene die een eetstoornis heeft kan het lastig zijn om te praten over hoe het voor haar is. Misschien weet ze het zelf wel niet eens of durft ze er niet over te praten omdat ze denkt tot last te zijn.

Probeer toch te praten over de problemen die spelen en de moeite met eten. Stel vragen aanhaar. Vraag eens hoe het voor haar is om bang te zijn voor eten of wat ze graag zou willen dat je voor haar zou doen.

Je kunt elkaar op die manier vertellen hoe je erover denkt en ook de juiste hulpt bieden. Wanneer je dingen niet begrijpt, kun je doorvragen. Dat is vaak beter dan bijvoorbeeld zeggen dat het niet klopt dat die persoon te dik is. 

Als ze last heeft van eetbuien of braken, kun je samen praten over wat er nodig is om die eetbuien tegen te gaan. Je kunt samen bijvoorbeeld de hond uitlaten op een moment wanneer dat nodig is. Maar afspraken met elkaar. Soms helpt het om samen een lijstje op te stellen van activiteiten of gedachten die helpen om het braken of overeten tegen kunnen gaan. Doe dit samen en laat haar er zelf over nadenken.

Veel omstanders zijn geneigd hun mond te houden of maar even niet te zeggen over de situatie van hun kind. Dit is echter voor het kind vaak erg lastig. ''Geeft mijn vader wel om mij?'', ''Waarom interesseert hij zich niet voor mij?'', ''Ik moet het helemaal alleen doen.'' "Nemen ze mijn problemen wel serieus?" denkt ze misschien wel. Verwijt je kind niet deze gedachten te hebben, maar vertel wel hoe jij je voelt. Vaak heeft iemand met een eetstoornis een negatief zelfbeeld en hierdoor kijkt ze sneller negatief tegen je reactie of gedrag aan. Blijf daarom praten.

6. Interesse
Toon interesse door vragen te stellen over de problemen die spelen. Daarnaast kun je je interesseren voor het onderwerp eetstoornissen. Er zijn veel boeken die gaan over deze onderwerpen. Op Proud vind je een aantal aanraders. Vraag echter wel na of wat jij hebt gelezen voor haar ook zo is. De hoofdpersoon in het boek dat je leest is misschien wel iemand die een eetstoornis heeft, maar iedereen met een eetstoornis beleeft dit weer anders. Zie haar dus als individu. Door zo'n boek kun je echter wel meer te weten komen over wat een eetstoornis in kan houden voor iemand.

7. Relativeer
Voor veel mensen met een eetstoornis heeft het weinig tot geen zin als iemand blijft zeggen dat je niet dik bent. Echter kan het soms wel steunend of motiverend zijn om dingen te noemen die ze weer terugkrijgt als ze geneest. Ook kan het helpend zijn om te bespreken dat de hoeveelheid eten echt niet extreem veel is en dat een snoepje echt niet zo ongezond is. Toon begrip, maar ga niet teveel mee in de eetstoornisgedachten. Je kunt als buitenstaander namelijk goed laten zien hoe fijn het kan zijn om vrij met eten om te gaan. Pas ook weer op dat je dat niet teveel overdrijft. Leg de focus niet alleen maar op het eten. Het eten is, zoals eerder genoemd, niet de oorzaak van het probleem maar iets waarin de problemen zich uiten.

8. Ga Shoppen
Iemand die een eetstoornis heeft kan wel wat afleiding gebruiken. Ga samen leuke dingen doen, zoals shoppen. Misschien wil ze wel hulp bij het shoppen, omdat ze niet meer weet wat haar goed staat.

Breng tijd met elkaar door. Misschien kan ze er niet altijd de volle 100% van genieten, maar afleiding van problemen is nooit weg! 

9. Mooi Maken
Elkaar optutten, een beautymiddag houden of samen naar de schoonheidssalon zijn dingen die ervoor zorgen dat je je verzorgd en goed kunt voelen. Het zijn dingen die haar een goed gevoel kunnen geven en waarmee je ook onwijs veel lol kunt hebben.

Maak tijd voor haar en zet haar zo nu en dan eens in het zonnetje. Doe dat niet alleen wanneer het niet goed met haar gaat, het is voor jullie beiden leuk om dit soort dingen te ondernemen.

10. Praat over de gevolgen
Natuurlijk is het niet goed om iemand constant met de neus op de feiten te drukken, maar niet over de risico's praten kan er voor zorgen dat ze deze blijft negeren. Het besef dat dit gedrag en bijvoorbeeld geen behandeling gevaarlijke risico's met zich meebrengt is enorm belangrijk en kan een motivatie zijn voor haar om tegen de eetstoornis te gaan vechten. Vraag eens hoe zij daarover denkt.

11. Media
Wanneer je dochter een eetstoornis heeft kan het verstandig zijn eens op te letten wat hij of zij op tv en internet bekijkt. Ontdek je dat er Pro-Ana sites bekeken worden, bespreek dit dan vooral op een rustige manier en vraag wat hij of zij daar heeft bekeken en waarom. Het kan daarnaast natuurlijk goed zijn om Proud2bme aan te bieden, zodat ze daar herkenning en begrip kan vinden. Kijk ook eens naar de bladen die in huis liggen. Zijn deze erg gericht op het ideaalbeeld van de media of zijn ze ook inhoudelijk leuk om te lezen?

Een eetstoornis wordt niet veroorzaakt door dat beeld in de media, maar wanneer iemand gefocust is op afvallen, kunnen magere modellen wel triggerend  of deprimerend zijn.

12. Verwachtingen
Natuurlijk hoop je dat je ze snel van haar eetproblematiek afkomt. Helaas neemt een eetstoornis vaak een aantal jaren in beslag. Vaak duurt het 2 tot 3 jaar voordat iemand hulp krijgt. De gemiddelde duur van de ziekte is 5 tot 7 jaar. Je kunt dus niet verwachten dat ze binnen een jaar weer helemaal hersteld is. Veel mensen hebben meerdere behandelingen nodig of na hun behandeling een vervolgbehandeling. Blijf haar dus stimuleren in behandeling te gaan en te zoeken naar therapie die aansluit.

Verwacht na de behandeling niet dat ze helemaal geen last meer heeft van de eetstoornis. In therapie heeft ze veel geleerd, maar toepassen in de praktijk vergt een flinke tijd van vallen en opstaan. Wanneer ze bijvoorbeeld een lastige periode heeft, betekent dit niet dat het weer allemaal opnieuw begint. Ze heeft dingen geleerd en kan deze leren toepassen. Van vallen leert ze opstaan. Jouw steun en aanmoediging kan daar een rol in spelen. Maar heb ook geduld en veroordeel de 'val' niet meteen.

13. Blame Game
Een eetstoornis heeft een bepaalde oorzaak of meerdere oorzaken bij elkaar. Dat een ouder of omstander daar een rol in speelt kan, maar hoeft niet. Echter heeft niemand er direct schuld aan dat zij een eetstoornis heeft ontwikkeld. Er is een bepaalde gevoeligheid voor het ontwikkelen van een eetstoornis aanwezig geweest bij haar. Door bepaalde gebeurtenissen of om andere redenen is haar gevoeligheid daardoor getriggerd. Richt je niet te veel op wie schuldig is aan het probleem, maar kijk naar wat er verandert kan worden. Kijk naar de toekomst.

14. Hou van haar
Dit is denk ik wel het belangrijkst van alle tips. Laten zien dat je van iemand houdt kan op 1000 manieren.

Soms is het lastig om te laten voelen dat je van hem of haar houdt, omdat de signalen niet worden opgepikt.

Wanneer jij bijvoorbeeld een leuke film mee naar huis neemt voor haar of een bos bloemen koopt, kan dit voor jou betekenen dat je laat zien dat je van haar houdt. Voor haar voelt het misschien wel heel anders, zij zou juist willen horen dat je van haar houdt of een knuffel ontvangen. 

Misschien vindt ze het door haar negatieve zelfbeeld wel lastig te begrijpen dat iemand van haar houdt. Dit betekent echter niet dat je er maar mee moet stoppen je liefde te laten blijken. Probeer haar niet te overladen met lieve woorden, maar ontwijk het onderwerp niet.  

Ten slotte: Onthoud dat een eetstoornis niet iets is wat bij de puberteit hoort. Neem de problemen serieus!

Heb jij nog tips om iemand met een eetstoornis te steunen?

Bron foto4: ganesha isis