Ergens wist ik wel wat goed was en wat niet. Wat gezond was en wat vanuit de eetstoornis kwam. Wat me werkelijk beter liet voelen en wat niet na de korte termijn effecten voor veel zelfhaat en schaamte zou zorgen. Ergens wist ik het wel, maar als de eetstoornis zo hard en lelijk tegen je schreeuwt, is het lastig om daar tegenin te gaan, om daar nog relativerende gedachten tegenover te zetten. Want rationeel als ik kon denken, speelde een eetstoornis in op mijn gevoel en maakte het mij zo overweldigend bang. Ik had de kracht niet, de stem niet, het volume niet, om tegen die schreeuwende gedachten in te gaan. En daar ben ik vast niet alleen in geweest. Daarom deze blog met wat houvast, wat tegenspraak, wat relativering en wat gezonde gedachten, voor als de eetstoornis tegen je schreeuwt...

"Het valt wel mee. Je bent niet ziek genoeg. Anderen hebben het veel erger, dus stel je niet zo aan. Pas als je zieker bent mag je misschien hulp zoeken, maar het is nu echt nog niet nodig. Ze zien je al aankomen! Je bent het niet waard!"

Deze gedachten zijn zo vaak door mijn hoofd gegaan, maar ook op ons forum en in onze chats hoor ik dit soort uitspraken regelmatig terug. En dat zó veel mensen dit herkennen, maakt eigenlijk dat je wel kan stellen: dit hoort bij een eetstoornis, niet bij jou of mij. De eetstoornis zoekt altijd een reden om te mogen blijven. Het altijd vergelijken met anderen en zelf als verliezer uit deze strijd komen, is kenmerkend voor een eetstoornis. Maar het is niet nodig. Het is ook niet de waarheid. Als jij ergens last van hebt is dat reden genoeg om aan de bel te trekken. Je hoeft niet zieker te worden. Je bewijst er niks mee, je wint er niks mee. Ik maak wel eens de vergelijking dat als je een arm breekt, je ook niet gaat zeggen dat je geen gips hoeft omdat een ander twee armen heeft gebroken? En ja, uiteindelijk kan je elk bot in je lichaam wel breken, en dat is heel erg, maar het is niet zo dat het tot die tijd niet erg genoeg is. Of dat je het zo ver moet laten komen! Als je dat kan vermijden, graag, toch? Jij verdient zorg, wat je situatie ook is. Zorg van anderen en zorg voor jezelf. Er is geen 'beter' bij eetstoornissen, behalve 'beter worden'.

Bron: Liza Summer CC

"Herstellen kan later ook nog. Luister vandaag nog een keer naar de eetstoornis. Een beetje minder of toch die eetbui. Ach, je kan waarschijnlijk ook niet zonder. Je hebt de eetstoornis nodig."

Op de korte termijn gaf het zeker rust om naar de eetstoornis te luisteren. Even de strijd niet aan hoeven gaan. Even niet hoeven voelen, kunnen vluchten. Maar door in mijn eetstoornis te vluchten, vluchtte ik ook voor het leven. Het gaf me alleen maar meer het gevoel dat ik het niet aan kon. Maar weet je, het is nooit te vroeg en nooit te laat. Herstellen gaat in stapjes en elk stapje kan op elk moment. Het gaat met ups en downs en ook een terugval hoort er soms bij, maar het maakt aan de andere kant ook altijd uit. Die ene dag, die ene keer, hoe klein het moment ook lijkt, kan een groot verschil maken voor hoe je je voelt. Op de korte termijn levert het misschien veel spanning op, maar op de langere termijn geeft het zo'n kracht en trots. Jij kan dit. Al is het stapje voor stapje. Soms een stapje terug. Dan toch weer vooruit. Je hebt een eetstoornis niet nodig! En weet dat je het niet alleen hoeft te doen. Dat je op deze moeilijke momenten altijd om hulp mag vragen. 

"Als je nu nog wat afvalt, ga je je vast beter voelen."

Deze gedachte was haast de standaard in mijn hoofd. Een beetje meer afvallen, dan voel je je beter. Ik heb zelfs gedacht dat als ik een beetje meer af zou vallen, ik mijn eetstoornis niet meer nodig zou hebben. Een paar kilo lichter, dan kan je dit allemaal loslaten en herstellen. Het lijkt wel de omgekeerde wereld. Het loslaten en herstellen zat hem nou juist in het níet hoeven afvallen. En ik zeg niet dat je niet mag afvallen als jouw gezondheid dat toelaat, maar het is echt geen voorwaarde om je beter te mogen of kunnen voelen. Geluk kan je vinden op elk gewicht! Luister hierover ook eens de podcast 'Afvallen en fit worden na een eetstoornis'. 

"Als er minder van jou is, hoef je minder te voelen."

Minder eten, minder wegen, minder zijn, minder voelen. Leegtes opvullen met eetbuien of de moeilijke  gevoelens daarmee overspoelen. Het werkt op de korte termijn, maar heeft het op de lange termijn werkelijk het gewenste effect? Soms is het gewicht dat je probeert te verliezen, niet het gewicht dat je wil verliezen. De leegte die je opvult of de gedachten die je probeert te begraven, worden niet verwerkt of opgelost. Je leert niet leven; je leeft niet, je overleeft. En je verdient zo veel beter dan dat. Wat heb je werkelijk nodig? Waar honger je écht naar? Je mag goed voor jezelf zorgen en laten zorgen! Je mag er zijn. 

"Je kan ook niks! Je zal nooit van jezelf houden!"

Eetstoornisherstel duurt lang. Maanden, jaren, heb ik me met ups en downs slecht gevoeld over mijn leven en lichaam. Ik had het gevoel dat ik niks kon. Zeker herstellen van mijn eetstoornis niet. 'Van mezelf houden, is misschien wel niet voor mij weggelegd', dacht ik regelmatig. 'Want ik probeer het zo hard, maar het lukt maar niet'. Ik liep voor mijn gevoel steeds tegen dezelfde steen aan. Maar weet je, dat hoort erbij, kan ik nu achteraf zeggen. En achteraf is altijd makkelijker praten, maar ik hoop dat onze verhalen je wat hoop kunnen bieden en een steuntje in de rug kunnen geven. Je bent hard aan het werk om van jezelf te leren houden. Daar mag je trots op zijn, ook al ben je er misschien nog niet. Het proces kost tijd en dat aangaan is ontzettend dapper. Zelfs al voelt dat misschien niet altijd zo, je doet het hartstikke goed en je bent een mooi en stoer mens. Lees ook eens de blog 'Ik hoef niet van mijn lichaam te houden'.

"Ach, je kan toch best nooit taart eten. Daar ga je niet dood van. Als je een angst gewoon uit de weg gaat, bestaat het probleem niet meer."

In theorie zou je best nooit taart kunnen eten. Maar gaat het echt enkel om die taart of gaat het om nog meer? En nee, dan bedoel ik niet meer producten, of misschien ook wel, maar ook waar die taart voor staat, welke angst daarachter zit. Het vermijden van je angsten lijkt op de korte termijn een goede oplossing, maar op de langere termijn kan het je angsten alleen maar groter maken. Je geeft jezelf als het ware een signaal dat het inderdaad heel eng is en je het beter uit de weg te gaan. Terwijl je om de angst kleiner te maken, de angst juist aan moet gaan en zo de angst doorbreekt, omdat je merkt dat het helemaal niet zo eng is als je dacht. Dat de gevolgen niet zo groot zijn als ze in jouw hoofd leken. Dit kan alleen door het aan te gaan. En dán kan je echt vrij kiezen, zonder schuldgevoelens, zonder extreme paniek vooraf, zonder twijfels of zelfhaat. Of het nu gaat om een stuk taart, je gevoelens uitzitten of paniekaanvallen in de trein. Je kan veel meer dan je denkt en veel meer dan je durft. Maar die moed moet je soms wel verzamelen.

"Je bent lelijk. Ik haat je. Was je maar beter!"

Gedachten vol zelfhaat vulden mijn hoofd wanneer iets tegenzat of het niet wilde lukken. Wanneer ik me schaamde of opkeek naar een ander. Maar de grap is - al is het niet echt grappig - dat je jezelf niet kan haten in een versie van jezelf waar je wel van houdt. Je zelfhaat maakt het niet beter, helpt je niet om je wél beter te voelen. Behandel jezelf met zorg, liefde en interesse. Je zal zien dat dat heel anders voelt. En dat mag echt, zonder het te hoeven verdienen, maar juist om voor jezelf te zorgen. En dat kan je, als je daar iets aan hebt, zelfs heel praktisch benaderen. Lees maar eens de blog 'Zelfzorg is onderhoud'.

"Je hebt een eetbui! Extreme honger! Zwakkeling! Dit komt nooit meer goed!"

Ik weet nog goed dat ik twijfelde of ik die boterham in de avond nog wel moest eten. "Maar je hebt toch honger?", vroeg mijn vriend toen. "Ja, maar ja, het hoort niet toch?" "Uhhh, als je gewoon honger hebt, dan is dat niet voor niks!" Zo'n boterham kon een trigger zijn voor een eetbui. Het is nu toch al verpest. Maar misschien heb je wel gewoon honger en is het goed om ernaar te luisteren? Je lichaam is geen machine. Je voeding is geen copy paste. Een eetlijst kan niet voelen. Ook extreme hunger is een teken van je lichaam dat het wil herstellen, dat het om voeding vraagt, omdat het het nodig heeft.

Maar je hebt gelijk, eetbuien gaan niet altijd over fysiek voeding nodig hebben. Bij mij ging dat ook vaak zijn doel voorbij. Honger kon een trigger zijn, maar in werkelijkheid ging het over het weg-eten van gevoelens en gedachten. Een leegte opvullen, niet stil hoeven staan. Wees niet boos op jezelf na een eetbui, het is waarschijnlijk te begrijpen, het komt ergens vandaan. Wat vertellen de eetbuien je? En wat heb je dan werkelijk nodig? Dat is een hele zoektocht met ups en downs vol terugvallen. Hoe naar en zwaar het ook is, het hoort erbij. Het betekent niet dat je niet kan herstellen. Wees niet boos op jezelf, maar zorg voor jezelf en laat voor je zorgen. Daar is het nooit te laat voor.

"Je bent lelijk en dik. Je hoeft echt niet te eten vandaag."

Gisteren een eetbui gehad of een iets te grote uitdaging aangegaan op eetgebied? Vandaag niet lekker in je vel zitten om wat voor reden dan ook? Ik weet als geen ander hoe moeilijk je het kan hebben met een negatief lichaamsbeeld, maar je hebt nog steeds eten nodig. Ook als je een eetbui hebt gehad, ook als je gisteren goed hebt gegeten, ook als je graag wat zou willen afvallen op een gezonde manier. Wat je gewicht ook is, wat je doelen ook zijn, eten heeft iedereen nodig! Het is de brandstof van ons lichaam. Niet alleen om dingen te kunnen doen, maar ook om gewoon te zijn. Om je organen te laten werken, cellen te blijven vernieuwen, je hersenen te laten denken. Dat kost waarschijnlijk een stuk meer energie dan je denkt! Je mag eten, echt.

"Je hebt geen ruggengraat! Je bent zwak dat je je hier niet tegen kan verzetten!"

Ja, zo voelde ik me vaak. Zwak, zonder ruggengraat. Een veelvraat, iemand die over zich heen laat lopen. Zielig. Maar een eetstoornis is niet simpelweg een gebrek aan ruggengraat of een 'zwakke karaktertrek'. Een eetstoornis is een psychische ziekte en dat mag je heel serieus nemen en behandelen. Net zoals je dat bij elke andere ziekte zou doen, waar je jezelf ook niet de schuld van geeft, maar waar je hulp en zorg bij vraagt. Dat verdien je. 

♥

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.