De eerste jaren van mijn eetstoornis, dacht ik vaak dat je pas een echte eetstoornis had als je ondergewicht had. Ook had ik allerlei andere voorwaarden, voordat ik mezelf serieus kon nemen. Zo had ik het idee dat iemand met een eetstoornis, altijd opgenomen moet worden in een kliniek, sondevoeding krijgt en drinkvoeding moet gebruiken. Dat dit allemaal helemaal niet zo hoeft te zijn en meestal ook niet wordt toegepast, maakte dat ik ik eerst ging twijfelen aan mijn eigen eetstoornis. Ik had het gevoel dat ik een nep-eetstoornis had. Aan de andere kant heb ik juist geleerd dat een eetstoornis over zoveel meer gaat en dieper gaat dan het slangetje van de sondevoeding ooit kan komen.

Toch vergeleek ik mezelf heel erg met andere mensen met een eetstoornis of verhalen van mensen die een eetstoornis hadden gehad. Triggerende verhalen vooral. Maar dat waren (en zijn vaak nog steeds) de verhalen die in de media worden vertoond. Uitgemergelde jonge tieners die gedwongen gevoed moeten worden of zelfs overlijden. Enkel dat verhaal. En ik zag ook eigenlijk enkel anorexia op internet en televisie. De andere eetstoornissen leken amper voor te komen, terwijl dat totaal niet zo is in de werkelijkheid. Een vertekend beeld dat niet alleen mijn omgeving aangeboden kreeg, maar ook ik liet me er door meeslepen en vergeleek mezelf met de meisjes in de televisieprogramma's.

Was ik wel erg genoeg? Verdiende ik het wel om hulp te vragen? Moest ik niet eerst veel meer afvallen voordat ik hulp mocht vragen? Had ik wel een echte eetstoornis? Moet is bewijzen dat ik echt een eetstoornis heb? Had ik anorexia? Is eetstoornis nao ook erg? Viel het wel mee met mijn eetstoornis? Al deze twijfels en vragen gingen door mijn hoofd en ik durfde er eigenlijk ook niet over te praten. Ik was bang dat mensen me niet zouden begrijpen of zouden denken ‘'Jij, een eetstoornis?''.

De vraag ‘'Ben ik wel ernstig genoeg?'' is er eentje die bij weinig andere ziektes gesteld wordt, maar een vraag die bij mensen met een eetstoornis heel veel voorkomt. Een eetstoornis lijkt een bepaalde nep-status te hebben, wanneer deze ‘ernstig' is. Een gezondere gedachte is natuurlijk dat je juist niet zieker wilt worden, maar weer lekker van het leven wilt leren genieten, gezond wilt zijn en lekker kunt eten wat je wilt. Maar als de eetstoornis eenmaal in je koppie zit, is alles ineens anders en denk je hele kromme, eetgestoorde dingen. Onder andere wat ik hier boven net aan twijfels en vragen beschrijf.

Zelf heb ik geen sondevoedinge gehad, geen drinkvoeding gedronken en niet in het ziekenhuis gelegen. Ik heb een opname gehad in een kliniek waar mensen met een verslaving en eetstoornissen samen werden opgenomen. Foutje van de zaak, zullen we maar zeggen, jaren later. Daarna heb ik verschillende behandelingen gevolgd, waarover ik wel eens vaker heb geschreven. Niet alles sloeg goed aan of bleef hangen, maar ik heb van alles wel iets geleerd. Het was frustrerend steeds ergens opnieuw te moeten beginnen en ik vond het moeilijk dat ik steeds terugviel, maar durfde eigenlijk ook niet helemaal beter te worden. Het loslaten van die eetstoornis was een jarenlang proces, waarbij ik gelukkig uiteindelijk de goede hulp vond en ook zelf eindelijk keihard ben gaan vechten. Het kan dus wel, bedacht ik me pas jaren later. En ook ik had echt een eetstoornis.

Dat loslaten riep  enorm veel angst om. Ik was bang om beter te worden. Ik durfde eigenlijk niet voor herstel te gaan. Want wie was ik dan nog? Had ik dan wel een echte eetstoornis gehad? Was ik dan een aansteller? Ik maakte mezelf helemaal gek met zulke vragen en piekergedachtes. Het loslaten van iets waar ik me zo lang en stevig aan heb vastgeklampt had, was niet niks. Het was een enorme strijd, waarbij half werk geen zin had. Ik moest er echt voor gaan. Lang, volledig en echt. Niet half, kort proberen en met één been. Wat was dat eng. Het is de hoogste berg waarvan ik af gebungee-jumpt heb, als ik het zou moeten omschrijven.

Juist door het overwinnen van mijn eetstoornis, heb ik iets gekregen waar ik trots op kan zijn voor de rest van mijn leven; mijn herstel. Ik heb het gewonnen. En dit was niet zomaar een potje hockey of judo dat ik vroeger deed. Dit was een echt gevecht. Een gevecht tussen leven en dood. Want ik weet zeker, ook al heb ik niet op het randje van die dood gehangen, dat het wel mijn dood was geworden als ik er niet voor was gegaan om beter te worden. Als ik hulp had afgewezen en de deur dicht had gehouden. Dan had ik aan de sonde gelegen, dwangbehandeling moeten volgen, kliniek in, kliniek uit gegaan en nutri drink gedronken. Want mijn eetstoornis was net zo erg.

Ik heb regelmatig gedacht dat ik nooit meer beter zou kunnen worden, dat de eetstoornis mij voor altijd zou beheersen. Ik was ervan overtuigd dat ik te zwak was. Mijn eetstoornis was sterker dan ik, dacht ik. Ik voelde en geloofde niet dat ik ooit beter zou kunnen worden en dat ik het leven zonder eetstoornis aan zou kunnen. Ik was op een gegeven moment enkel ‘het meisje met de eetstoornis'. Ik zat in behandeling, ging amper tot niet naar school en was mager. Eigenlijk was ik precies geworden zoals iedere anorexia patiënt. En het hielp niets. Ik wilde alleen maar meer kapot, terwijl er ergens een klein lichtje brandde in mij dat heus wel beter wilde worden. Ik wilde helemaal geen eetstoornis, dat 'wilde' ik door allerlei andere problemen.

Als jij het gevoel hebt dat je eerst bijna dood moet gaan voordat je weer mag gaan leren leven, heb je het mis. Ontzettend mis. En je hebt het ook nog eens allemaal niet onder controle. Ik ken helaas een hoop verdrietige verhalen. Over meisjes die ook helemaal niet dood wilde gaan. Over meisjes die spijt hebben van het tegenstribbelen en uitstellen van sondevoeding, goede behandeling of jonge vrouwen die uiteindelijk net als ik spijt hebben van hun eetstoornis. Die dankbaar en blij zijn dat ze er vanaf zijn. Vrouwen die geen opnames hebben gehad, maar die hun eetstoornis verleden net zo goed als een hel beschouwen en er met veel nare gedachtes aan terugdenken. Een eetstoornis, waar je ook behandeld wordt, wat je ook doormaakt en hoeveel je ook weegt, is heftig. Heel heftig. Omdat het zich in jouw hoofd afspeelt.

De meeste mensen die een eetstoornis hebben of hebben gehad, hebben geen opname in een kliniek gehad, geen sondevoeding en geen ondergewicht en volgen vrijwillig behandeling. Toch ken ik ook hun verschrikkelijke verhalen, de strijd en verdriet. De pijn die een eetstoornis veroorzaakt is niet enkel uit te drukken in behandelvormen, hoeveelheden, gewichten en ziekenhuisopnames. Een eetstoornis gaat over je hart, je gevoel, je zijn. Over diepere zaken dan medische. Veel dieper en persoonlijker.

Ik kan niet zien wat er zich in jouw hoofd afspeelt. Ik kan zien hoe mager je bent of niet. Maar het boeit me niet zoveel. Ik weet dat je een eetstoornis hebt, je hulpverleners weten dat je een eetstoornis hebt, de mensen om je heen weten het. En ook al begrijpt niet iedereen het even goed, het is aan jou om het uit te leggen. Een eetstoornis gaat over meer dan eten en gewicht. Dat jij nu dun ben of juist niet, zegt helemaal niet ook iets over alle voor bommen en granaten in jouw hoofd ontploffen. Ik heb veel ervaring met mensen met eetstoornissen en kan je vertellen dat ik alleen afhankelijk van gewicht zeker niet kan zeggen hoe erg een eetstoornis vastgeketend zit in iemand zijn hoofd. Van binnen. Diep van binnen.

Stop met die eetgestoorde nep-wedstrijd om dunner te worden, in het ziekenhuis te belanden of om snel nog wat af te vallen voor je behandeling begint. Want het heeft geen zin. Over een aantal jaren kijk je hier naar terug en heb je spijt. Spijt dat je deze omweg hebt genomen. Geloof me nou maar een keer!

♥

Fotografie: Drew Selby, Ben Seidelman