Te lief zijn. Te aardig zijn. Te meegaand zijn. Te vaak ja zeggen, maar te vaak nee denken. Alles waar 'te' voor staat is natuurlijk niet goed, terwijl dat bij gedragingen als lief en aardig zijn toch nog steeds een beetje dubbel voelt. Het is tenslotte zó positief - zo lijkt het althans - dat je zou verwachten dat het voor iedereen goed kan zijn. Alleen maar winst, dacht ik altijd, maar daar kom ik van terug. 

Voor wie is die standaard eigenlijk?

Als jouw standaard - jouw 'nulpunt' en uitgangspunt - vooral heel aardig en lief is voor iedereen, waarom is dat dan eigenlijk? Dat is om te beginnen al geen overbodige vraag om te stellen. Het is namelijk heel menselijk om van alles te voelen en ook gezond om wisselende buien te hebben, waar alle emoties en stemmingen in thuis horen. Die horen bij jou en elk mens heeft daar een eigen vorm in, maar die maken ons compleet. Kunnen we het over eens zijn, toch?

Bron: artbyhybrid

Als jouw standaard 'aardig' is. Als jij standaard lief en meegaand bent, voor wie is die standaard dan eigenlijk bedoeld? Van nature zou je van alles moeten en mogen voelen, wat zegt het als dat helemaal niet (of te weinig) naar buiten komt? Als je bij jezelf zou inchecken, zou je waarschijnlijk ook wel eens iets anders voelen, maar de automatische piloot schakelt - nog voordat je dat gevoel kunt omarmen - naar de aardige stand. Eigenlijk is er dan meteen één duidelijke verliezer in dit spel. Want als aardig de standaard is, zou het goed kunnen dat je een groot deel van de tijd voorbijgaat aan hoe jij je werkelijk voelt. Om nog maar te zwijgen over het gevoel dat jij van een ander hebt, of krijgt. Is die persoon wel iemand waar je aardig voor wilt zijn? Of kom je aan die vraag niet eens toe? 

Zo automatisch voorbijgaan aan je gevoel, zeker als je daar op dagelijkse basis onbewust in vervalt, kan veel nadelige gevolgen hebben. Het verdoven van je gevoel en moeilijker bij je eigen behoeftes komen, met als gevolg daarvan een voortdurende innerlijke strijd. Verwarring over wat goed voor je is, verwarring over wat jij wilt, maar ook stress en burn-outklachten. Want het zijn op deze manier nogal wat ballen die je gevoelsmatig omhoog moet houden. 

Grenzeloos

En als die aardigheid er vooral is als automatisch masker, of voor (iemands) lieve vrede, dan is het al helemaal moeilijk om überhaupt nog grenzen aan te voelen - met je eigen weggestopte gevoel. Laat staan om ze te bewaken. Grote kans dat die er niet zijn, niet voelbaar zijn of telkens verplaatst worden. 

Want het is eigenlijk ook best aardig om iemand - ondanks dat je je vermoeid voelt - helemaal thuis af te zetten. Hoeveel extra moeite is dat nu eigenlijk? Je hebt de vorige keer ook ja gezegd toen je vriendin vroeg om te helpen, heel logisch dat ze het vraagt en dat je dat vanzelfsprekend weer kunt doen, toch? En je moeder heb je de vorige keer juist halsoverkop af moeten bellen omdat je zo in de knel kwam met je planning, dat kun je niet wéér maken…?! En die extra uren op je werk worden vast - vroeger of later - opgemerkt en gaan op een bepaalde manier in je voordeel werken, uiteindelijk doe je dit tenslotte allemaal voor jezelf, toch? 

Aardigheid kent geen grens. Alles is eigenlijk wel aardig, of lief. En op dit moment waarschijnlijk nog oprecht weinig moeite ook. De manieren waarop je anderen een plezier kunt doen zijn eindeloos. Wachten totdat dat uit zichzelf stopt, of totdat je op een magische manier ineens geen vragen meer krijgt of uit het niets de tijd voor jezelf hebt, is - denk ik - een illusie. 

Heeft het voor jou een functie?

Als we de ander even vergeten, heeft het aardig zijn - en aardig gevonden willen worden - misschien ook een duidelijke functie voor jouzelf? Dat kan natuurlijk van alles zijn. Het kan raken aan je perfectionisme. Een perfecte jij, perfecte situaties, de zon die altijd schijnt en niets dat aan jou kan liggen? Aan 'het goed willen doen' of zelfs 'goed willen zijn'. Het kan de verwachtingen belichamen van jezelf, van anderen, of verwachtingen die je denkt dat anderen hebben. Geeft het angst of ongemak als je eraan denkt dat je soms niet aardig hoeft te zijn? Dat je 'nee' mag zeggen, minder meegaand hoeft te zijn? Allemaal vragen die het onderzoeken waard zijn.

Klaar met jezelf tegenwerken

Mijn aardig zijn, mijn ja-geknik en mijn lieve bedoelingen, zorgen op den duur eigenlijk helemaal niet voor een leuker, gezelliger of socialer leven. Ik wring me hierdoor eerder in allerlei bochten, raak vaak vervreemd van mijn eigen behoeftes en laat mensen eigenlijk ook minder toe dan ik zou willen. Als alles altijd goed is, als het altijd mooi weer is, is er denk ik ook altijd een stukje dat je niet laat zien. Misschien in de eerste plaats niet eens aan jezelf, dus je kan ook niet stellen dat je altijd bewust een masker opzet. Een onbewust masker dan? Een automatische piloot. Die verre van onecht is, maar ook niet helemaal compleet. Dit is dan ook geen pleidooi voor onaardig zijn, maar om echt te durven zijn. Om echt, compleet en misschien minder lief (of perfect) te mogen zijn. 

Lieve grenzen

Want zeg zou zelf, aardig zijn betekent niet dat je overal in mee hoeft te gaan, maar grenzen stellen betekent andersom dus ook niet dat je niet lief of begripvol bent. Je mag je lieve zelf zijn, zonder dat je jezelf of je eigen behoeftes - of planning - hoeft te verloochenen. Zonder jezelf te blokkeren. 

Zou jij wel eens minder aardig mogen zijn?

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021