In eerste instantie voelde de manier waarop ik met eten bezig was als iets goeds. Dat het een eetstoornis zou zijn - met verschrikkelijke gevolgen - wilde er bij mij nog niet in. Ik wilde het niet zien of zag het soms oprecht niet. Veel gevolgen merkte ik ook pas op langere termijn of bevonden zich op vlakken in mijn leven waar ik het niet had verwacht. Uiteindelijk is die angst voor de gevolgen, hoe naar dat ook is, een grote drijfveer geweest voor mijn herstel. 

De fysieke gevolgen van een eetstoornis

Niet alle eetstoornissen zijn hetzelfde. Wel alle eetstoornissen hebben gevolgen. Zelf heb ik zowel anorexia als boulimia gehad. Ook ben ik bekend met een periode waarin ik mijn eetbuien niet compenseerde en vast ook nog wat daar tussenin. Sommige lichamelijke gevolgen merkte ik vrij snel. Ik had het vaak koud en was erg vermoeid. Dit kon me niet zo veel schelen, dat was dan maar zo. Donshaartjes op m'n gezicht door de ondervoeding? Whatever. Ik had er alles voor over om dun te zijn. Liever dát, dan aankomen. Maar was ik ook liever dood dan dat ik aankwam? Ik zei soms van wel, maar ik weet niet of ik me er toch ook echt van bewust was dat de gevolgen van een eetstoornis écht zo heftig kunnen zijn.

Zo ver zal het bij mij nooit komen, dacht ik vaak. Maar een kaliumtekort door veelvoudig overgeven kan zorgen voor problemen met je hart. Ook ondervoeding of ondergewicht (deze twee zijn niet altijd hetzelfde), is belastend voor dit belangrijke orgaan. Toen ik na een hartfilmpje hoorde dat er een (ongevaarlijk) ruisje op mijn hartslag te zien was, ben ik daar onwijs van geschrokken. Ongevaarlijk, vast, maar het zat er wel! Ik had toen boulimia, de eetstoornis die ik als laatste zou hebben. Ik werd in die tijd steeds banger voor de gevolgen. Ik was bang om slokdarmkanker te krijgen of dat al mijn tanden uit mijn mond zouden vallen van het maagzuur dat bij het overgeven naar boven kwam. Dat wilde ik echt niet. Die angst heeft mij geholpen in mijn herstel, hoe naar het ook was om die te voelen.

Nu is een hartstilstand of slokdarmkanker natuurlijk heel heftig en zijn het dingen die niet direct en voorkomen. Toch is een eetstoornis erg belastend voor je lichaam. Voor je spieren en organen. Voor je tanden, huid en haren. De eetstoornis is een behoorlijke klap voor mijn lichaam geweest. Het lichaam heeft een enorm herstellend vermogen, dat heb gelukkig ook mogen merken. Maar dat herstellende vermogen is niet oneindig. Het kan echt stuk. Dus zorg goed voor jezelf.

De sociale gevolgen van een eetstoornis

Mijn obsessie met eten nam ontzettend veel ruimte in beslag. Hierdoor was er minder tijd voor andere dingen. Het tobben over een eetbui, kopen van eetbuivoedsel, hebben van een eetbui en het compenseren van mijn eetbui duurde halve of zelfs hele dagen. Het niet durven eten maakte het lastig om nog gezellig mee te doen aan sociale evenementen. Verjaardagsfeestjes, kerstdiners, spontaan een drankje doen? Nee, ik bleef liever thuis. In eerste instantie voelde dat beter, veilig in mijn eigen bubbel. Maar al met al voelde ik me toch behoorlijk eenzaam.

Ik was niet echt aan het leven, maar aan het overleven. Mijn moeder vertelde dat ze het zo pijnlijk vond om te zien hoe ik met schichtige ogen naar de wereld keek. Ik was nooit echt op mijn gemak. Altijd aan het tellen en rekenen. Altijd bang dat iemand mij wat te eten aan zou bieden. Later kreeg ik last van eetbuidrang. Die bak met chips op een verjaardag en een tweede keer opscheppen met kerst waren mijn grootste focus. Ik kon mijn aandacht amper bij een gesprek houden en vluchtte vroeg op de avond naar huis om 'mijn eetbui af te maken'.

Met mijn vrienden voelde ik steeds minder een connectie. Op school kon ik me niet goed concentreren. Mijn bijbaantje zorgde voor meer onrust dan vastigheid. Ik durfde niemand uit te nodigen in mijn huis, waar herinneringen van eerdere eetbuien aan kleefden. Ik schaamde me voor wie ik was. Vond het lastig om mensen dichtbij te laten komen. Ik voelde me afhankelijk en snakte naar een beetje liefde en aandacht, maar wist niet hoe ik het moest vragen of aannemen. Ik maakte rare sprongen, als een kat in het nauw. Mijn emoties kropte ik op, tot ze eruit barstten. Dit was voor niemand fijn.

De mentale gevolgen van een eetstoornis

De mentale gevolgen van een eetstoornis heb ik denk ik het meest onderschat. Dit, omdat het voor mij een beetje voelt als een 'kip of het ei' verhaal. Voel je je slecht omdat je een eetstoornis hebt? Of heb je een eetstoornis omdat je je slecht voelt? Waarschijnlijk een beetje van allebei, maar punt is wel dat een eetstoornis ook op mentaal gebied negatieve gevolgen heeft. Dit is niet altijd heel duidelijk, want de eetstoornis liet me op een bepaalde manier ook beter voelen. Het was als het ware een manier om met andere, lastige gevoelens om te gaan. Toch maakte een eetstoornis me al met al niet gelukkiger, hooguit meer verdoofd.

Wellicht heb je al eens gehoord over het Minnesota Starvation Experiment. Bij dit experiment werd onderzocht wat ondervoeding nou eigenlijk doet met een mens. Uit de resultaten bleek onder andere dat ondervoeding een groot effect heeft op jouw mentale welzijn. Veel symptomen van een eetstoornis waar ondervoeding bij komt kijken, kunnen ook symptomen van ondervoeding zelf zijn. Bijvoorbeeld de obsessie met voeding, een verlaagd libido, slechtere concentratie, stemmingswisselingen en depressieve gevoelens.

Ook de eetbuidrang, eetbuien en het compenseren daarvan, hadden een grote invloed op mijn stemming. Mijn lichaam voelde opgezet, warm en kleverig. Mijn hoofd draaide overuren. Ik voelde me vies, zwak, was snel geïrriteerd en kon me moeilijker concentreren. Het continue geworstel met eten - op welke manier dan ook - maakte me ontzettend verdrietig en moedeloos. Het was nooit goed genoeg. Ik was nooit goed genoeg. Mijn automatische reactie was nog dieper in die eetstoornis duiken, dat luchtte even op, maar maakte het uiteindelijk alleen maar erger.

Tot slot

Een eetstoornis komt in alle vormen en maten. Niet elke eetstoornis valt in een hokje te plaatsen. Dat maakt ook helemaal niet uit, daar gaat het niet om. Elke eetstoornis, hokje of geen hokje, heeft gevolgen. Misschien ook positieve gevolgen, want je hebt het niet voor niets, maar ook een hoop negatieve gevolgen. Dat allemaal terwijl je die eetstoornis waarschijnlijk niet eens nodig hebt. Terwijl het misschien ook anders kan, als je stopt met dat draaien om eten en gaat kijken naar waar het écht om gaat.

Ja, dat is ontzettend lastig en dat kost tijd. Je kiest dan ook niet zelf voor een eetstoornis. Het overkomt je. Het sluipt erin en het laat moeilijk los, maar ga dat loswrikken van die eetstoornis aan. Dat zware, enge proces is het echt waard. Neem jezelf, je fysieke, sociale en mentale gezondheid serieus. Een eetstoornis is niet niks. Het is geen leuk inzicht, maar dat inzicht heeft mij wel geholpen om stappen te zetten. De angst diende als motivatie. Ik kon er kracht uit putten. Ik hoop dat dat voor jou ook een beetje zo kan werken.

Zorg goed voor jezelf. Dat verdien je. ♥

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2020