Voor Omstanders: social media

 

Een eetstoornis heb je nooit alleen. Ook al voelt het soms alsof je dit gevecht elke dag in je eentje aangaat, de mensen om jou heen hebben daar op een manier ook mee te maken. Anderen zien jou worstelen, terwijl ze misschien niet altijd weten hoe het werkt en wat het beste is om te doen. Hoe ga je om met iemand met een eetstoornis? Er is helaas geen duidelijk handboek voor, maar in onze blogserie 'Voor Omstanders' willen we jullie wat handvatten geven. Als ouder, zus, vriend(in), klasgenoot of collega kun je misschien best wat tips gebruiken in deze situatie. En daar hebben uiteindelijk alle partijen baat bij.

In deel 1 kon je lezen hoe je als omstander streng én lief kunt zijn. In deel 2 hoe je iemand kunt helpen, zonder het te begrijpen. In het derde deel vind ik het belangrijk om aandacht te vragen voor het gebruik van social media. Iets wat voor velen een grote rol kan spelen in het dagelijks leven en wat dus niet anders is voor iemand met een eetstoornis of andere psychische problemen. Het kan een plek zijn om afleiding, steun, herkenning en inspiratie te vinden. Een plek waar je motivatie kunt vinden, als dat in je dagelijks leven op momenten ver te zoeken is. Maar het is ook een plek waar je, afgeschermd van de buitenwereld, je masker even af kunt doen.


Bron: prateekkatyal

Dat kan bevrijdend voelen en je gunt iedereen een plek waar hij of zij even echt zichzelf mag zijn. Je gunt iedereen een plek waar hij of zij niet hoeft te doen alsof. Maar je gunt iedereen vooral een plek waar dat veilig is om te doen.

Een kwetsbaar netwerk

Het is overal - die online wereld - en toch nog is het tegelijkertijd een hele afgeschermde wereld. Die telefoon is niet alleen in het straatbeeld een verlengde van onszelf geworden; het kan ook een verlengstuk van onze identiteit worden. Door de Facebookprofielen, Instagramaccounts en TikTok video’s beheren we allemaal kleine stukjes. Kleine stukjes van onze belevingswereld en kleine stukjes van onszelf. Waar we in ieder geval het gevoel hebben de controle te hebben.

Het is een plek waar ook psychische problematiek niet verborgen blijft. Dat hoeft ook niet, zou je zeggen, maar er is - bij afgeschermde profielen - geen zicht op wat er gedeeld wordt. De enigen die het zien en die reageren, zijn de vaak jonge meisjes met wie het ook echt niet goed gaat. Netwerken van kwetsbare jongeren die elkaar opzoeken voor steun en erkenning, maar elkaar eveneens kunnen triggeren. Ze kunnen elkaar confronteren met hele heftige beelden en berichten die gaan over het leven met een eetstoornis, automutilatie en suïcide. Berichten die eigenlijk besproken zouden moeten worden bij de professionele hulpverlening.

Recovery accounts

Het initiatief van een recovery account is in de basis iets goeds; gaan voor herstel en open zijn over je worstelingen en vooruitgang kan zeker een positieve impuls geven. Toch is het ook iets waar we bewust mee om willen gaan en waar we eerder al een aantal blogs over hebben geschreven. Zoals de voor- en nadelen van het beginnen van een recovery account, maar ook hebben we eerder vraagtekens gezet bij het plaatsen van bepaalde content op Instagram. En als we het hebben over schaamteloze zelfbeschadiging, waar zit dan de balans? 

Een groot gat

Na het zien van de aangrijpende documentaire van Pano: 'Geheim op Instragram' houdt het me bezig hoe groot het gat kan worden. (let op: triggerwarning, lees meer onderaan deze blog) Het gat tussen de social media wereld en de werkelijke wereld waarin iemand leeft. De werkelijke omgeving, waarin het masker steeds comfortabeler en normaler wordt. Tegenover de online wereld, waarin de grenzen steeds vager worden en een triggerwarning - voor mijn gevoel - weinig betekenis heeft. Erkenning en steun kan in die omgeving plaatsmaken voor onveiligheid en concurrentie. Iets wat helemaal niet gek is, als je bedenkt dat het vaak gaat over mensen die worstelen met eetstoornissen, depressies en suicidaliteit. Mijn ervaring is dat je je eigen veiligheid dan niet altijd kunt waarborgen. Maar kunnen anderen, met hetzelfde ziektebeeld, dat dan wel? Is dat dan überhaupt een veilige omgeving om in te zijn? Of een veilige omgeving om hele gevoelige en ernstige informatie te delen?

Social media gedrag checken

Ik heb geen kinderen en dat maakt het voor mij lastig om hier uitspraken over te doen. Je wil het telefoongedrag van je kind toch helemaal niet checken? Ik kan mij enkel inbeelden dat ik het heel erg vervelend had gevonden als mijn ouders die stap wel hadden gezet. Er mag natuurlijk iets 'eigen' zijn, dat is heel gezond en normaal. En de leefwereld van jongeren is tegenwoordig iets dat zich op de telefoon en op social media afspeelt. Maar als het een onveilige omgeving wordt en het de problemen erger kan maken, is het iets waar je als omstander ook echt oog voor moet hebben.


Bron: adamjang

Dit geldt ook voor anderen in je directe omgeving. Misschien heb je een vriend of vriendin bij wie je merkt dat de social media omgeving een grote invloed heeft op zijn of haar leven? Wellicht heb je een collega van wie je onlangs een ander - afgeschermd - profiel voorbij zag komen? Of heb je iemand in je omgeving van wie je weet dat er veel speelt, maar ook dat alle openheid zich in alle hevigheid op social media afspeelt? Ook ik heb geen gouden formule voor deze situatie, maar ik denk dat dit momenten kunnen zijn om extra alert te zijn. Om het gesprek aan te gaan en erachter te komen wat zich afspeelt in de online wereld van deze persoon. Is dit nog helpend? En is die persoon zelf in staat om hier uit te komen? Want naast ernstige triggers en concurrentie, voelt het ongetwijfeld ook op momenten als een deken van liefde, steun en erkenning

Verschuiving

Ik kan me voorstellen dat het veel veiliger en makkelijker voelt om open te zijn van achter een scherm. Zeker in een omgeving waar je met gelijkgestemden bent. Maar ik denk dat mensen het uiteindelijk moeten hebben van de werkelijke omgeving. Dat het praten, face-to-face, een verschil kan maken. Dat een bezorgde, oprechte blik terugkrijgen veel meer met een mens kan doen. 

Het is tegelijkertijd vast enorm complex, want die verschuiving naar extreem veel openheid op social media is er natuurlijk niet voor niets. Ik kan mij voorstellen dat dat voort kan komen uit het feit dat iemand zich ongezien voelt. Dat iemand zich niet begrepen of gehoord voelt, ook niet in de huidige psychiatrie. Daarin zijn natuurlijk veel verschillende maatregelen nodig, wat niet alleen thuis of in de sociale omgeving op te lossen is. Maar misschien kan een stukje bewustwording van het gevaar van deze online wereld een verschil maken. Misschien kan het de deur openzetten, om dat masker aan de eettafel steeds meer te laten zakken. Hoe meer zicht en veiligheid er voor iemand is in real life, hoe minder die online bevestiging nodig hoeft te zijn. 


Triggerwarning: Persoonlijk zou ik afraden om deze documantaire te kijken vanwege de heftige beelden die getoond worden. Mocht je hem toch willen zien, raad ik aan om hem niet alleen te kijken. Zodat je af en toe samen kunt pauzeren of erover kunt praten als dat nodig is. 

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Anne-Sophieke - Zondag 29 maart 2020 20:08
Top, top, top!

Ik hoop oprecht dat er velen de stap durven zetten die het meisje in de docu durft te zetten op het eind.
De echte wereld is zoveel helpender! #beentheredonethat
Negoo - Zondag 29 maart 2020 23:35
Mooie reeks dit!
Juist een vraagje/melding: ik vind de documentaire van Pano die zo terloops word vermeld best moeilijk en zwaar. De inhoud was met momenten voor mij best triggerende en heb ze dan ook niet volledig bekeken. Maar kan hier in de blog aandacht aan gegeven worden via een waarschuwing ofzo? Dankjewel

Mooie blog verder!!
Daphne - Proud2Bme - Maandag 30 maart 2020 10:09
Hi Negoo,

Dankjewel voor je reactie en ook voor deze opmerking. Zelf vond ik de documentaire ook zwaar, vandaar dat ik hem verder nergens uitgebreider heb genoemd. Een waarschuwing hiervoor is inderdaad wel op z'n plaats, hij staat erbij!

Liefs!

Negoo - Maandag 30 maart 2020 12:03
Hé Daphne

Top, dankjewel om hier rekening mee te houden!

Liefs