Thuis begin ik pas. Al de hele dag heb ik - met de beste bedoelingen - mijn eten in mijn tas meegezeuld. Eenmaal thuis haal ik het warm en plat uit mijn tas. Nu ben ik alleen. Ik ben alleen en ik heb honger, dus het is tijd om te eten. 'Ik zie je nooit eten', hoorde ik regelmatig. Nee klopt, dacht ik dan. Eten deed ik het liefst alleen, stiekem. Niet omdat ik dat graag zo wilde, maar omdat het enkel op dat moment geoorloofd voelde. Eten deed ik alleen. En het liefst stiekem. 

Allerlei stiekeme eetstoornissen

Je denkt bij stiekem eten misschien enkel aan stiekeme eetbuien, maar dat is lang niet altijd het geval. Dat het stiekem is, betekent niet dat het direct een eetbui is. Maar dat iets geen eetbui is, betekent niet dat het meteen makkelijker is. Stiekem eten kan bij alle eetstoornissen en eetproblemen een rol spelen. 

Tijdens periodes van restrictief eten, zorgde het stiekeme en het geheime ervoor dat ik mijn eetstoornis als het ware 'vol kon houden'. Geen vragen, geen bemoeienis, maar ook geen afleiding van dat wat de eetstoornis graag wilde. Alles wat stiekem was, daar hoefde ik geen verantwoording over af te leggen. Of ik nu wist dat het te weinig was, of dat mijn eetstoornis het nou te veel vond, in mijn eentje kon ik dat beter aan. Dacht ik dan. Als een kind dat zich verstopt achter zijn eigen handen en denkt zo echt minder snel gevonden te worden. Je kunt jezelf beter voor de gek houden als je iets stiekem doet, denk ik. Dit is niet gebeurd, dit telt niet. En door. 

Bron: nate_dumlao

Tijdens periodes met eetbuien stond stiekem eten ook centraal. Niemand heeft ooit een glimp opgevangen van de eetbuien zelf, maar ook de andere snacks en maaltijden durfde ik niet in het bijzijn van anderen te nuttigen. Hoe ik met eten omging en hoe ik elke dag mijn lichaam zag, weerhield mij ervan om publiekelijk te eten. Eten deed ik om de hoek van de straat of in de wc. Onderweg naar huis of pas als ik in bed lag. Ik denk dat ik gewoon niet wilde eten en mezelf niet wilde zien eten. Dat was onmogelijk, dus was het hoogst haalbare om anderen hier nooit deelgenoot van te maken.

Ik schaamde me, ik vond alles lelijk en vies. Eten was daar de belichaming van. Alsof anderen mij dan nergens op konden betrappen. Het eten van zowel een appel als een stuk chocola zou vast verraden hoe ik die - thuis, stiekem - in veelvoud naar binnen zou werken. Ik wilde daar op geen enkele manier een inkijkje in geven. Eten was, op welke manier dan ook en hoe destructief dan ook, iets van mij. En binnen mijn illusie van mooi en perfect zijn, zag ik geen kauwend en smakkend persoon voor me. 

Stiekeme gewoonte

Hoe je over eten denkt en hoe je over jezelf denkt, dat kunnen hele hardnekkige overtuigingen worden. Wat je jezelf daar vervolgens bij aanleert, kunnen dan weer hele hardnekkige gewoontes worden. Je vergeet soms misschien een beetje dat iets gedreven wordt door schaamte of schuld. Je vergeet misschien dat je vanuit die veroordeling naar jezelf, de veroordelingen van anderen invult en uit de weg wilt gaan. Je vergeet soms misschien zelfs dat iets een eetstoornis-regel was, want het is nu gewoon normaal. Maar ook iets wat normaal is en wat je nog niet bewust opmerkt of kunt doorbreken, kan jou natuurlijk wel belemmeren in het dagelijks leven. Dat stiekeme eten voelt misschien normaal, je bent het gewend. Maar dat gevoel van schuld en schaamte, is dat eigenlijk wel normaal? Hoe veel invloed heeft dat op de keuzes die je dagelijks maakt? 

Stiekem voelen

Geremd zijn voor de buitenwereld, eindelijk ontladen als er niemand bij is. Een masker dragen op het werk of op school, erna pas troost vinden in bed. Geen hulp nodig hebben, maar met ingehouden tranen steun zoeken in de supermarkt... Eten en gevoel gingen bij mij heel erg samen. Niet of wel eten kon mijn gevoel dempen en afvlakken. Niet of wel eten kon tegelijkertijd iets zijn dat mij het meest bij mijn gevoel bracht. Een eetstoornis zet je in om iets van de pijn die je voelt te maskeren. Om ermee om te kunnen gaan. Een pijn die je misschien niet met anderen deelt en ook als je midden in dat herstelproces zit, deel je misschien ook niet alles met de mensen om je heen. Als eten daarin leidend is, als eten in verbinding staat met je gevoel - ook in herstel - is het misschien ook begrijpelijk dat je dat soms stiekem doet.

Het is kwetsbaar, eng, wellicht nog steeds 'iets van jou'. Stiekem eten is soms ook stiekem voelen. Stiekem dichterbij je gevoel komen, stiekem je gevoel toelaten of stiekem alles uit de kast trekken om daar mee om te kunnen gaan. Is het het eten wat je wilt verbergen? Of is het het gesmak van pijn en verdriet dat je simpelweg (nog) niet wilt delen? 

Bewustwording en acceptatie

Bewustwording is de eerste stap naar verandering. En met iets wat zo in het geheim gebeurt, iets wat zo stiekem is, is dat natuurlijk ongelofelijk spannend. Eng of onveilig zelfs. Je doet dit niet voor niets stiekem, we kunnen dat als mens denk ik zo hardnekkig doorvoeren dat we er zelf makkelijk van wegkijken. Zodat we het zelf uiteindelijk kunnen vergeten.

Ik hoop dat je na het lezen van deze blog een begin mag maken met het onder ogen komen en accepteren van wat je doet. Iets stiekem houden, betekent ook dat je weg blijft kijken. Het niet mogen zien, betekent dat het er niet mag zijn. Mag dat niet van jou? En waarom niet? Elke dag dat je stiekem eet én dit veroordeelt, geeft opnieuw een signaal aan jouw brein dat dat nodig is om te doen. Dat dat de juiste manier is. Terwijl het iets is wat bij een eetstoornis kan horen. Het is iets wat bij een verstoorde relatie met eten kan horen, maar dus ook iets wat op den duur niet meer nodig hoeft te zijn. Belangrijker nog; je doet dit niet voor niets. Waarom je dit nodig hebt, dát is precies wat de aandacht mag krijgen. Het kan alleen pas de aandacht krijgen, als het er mag zijn. 

Bespreekbaar maken

Het kan een begin zijn om eens op te schrijven hoe het stiekem eten er bij jou uitziet. Zie je een patroon bij jezelf? Wanneer heb je hier behoefte aan? Of wanneer voelt de schaamte ondragelijk en voelt stiekem eten als de enige oplossing? Misschien ontstaan er in bepaalde periodes meer eetbuien, waar nog niemand weet van heeft? Wat zit er achter jouw stiekeme eetgedrag en op welke manier belemmert het jou in je leven op dit moment? Wellicht kun je hier eens de tijd voor nemen, om op te schrijven of na te denken over hoe dit er bij jou uitziet. 

Een belangrijke stap kan zijn om dit te bespreken met iemand. Met je hulpverlener of met iemand in je omgeving die je vertrouwt. Dat betekent niet dat je alles in detail hoeft te openbaren, als dat te veel gevraagd is en te veel spanning oplevert. Enkel vertellen dat dit iets is dat jou bezighoudt en soms voorkomt, kan denk ik al helpen om er wat druk vanaf te halen. Om iets te doorbreken.

Een simpel sms-je naar mijn beste vriend met daarin de tekst 'Ik wil nu naar huis en voel drang om te eten' kon mij uiteindelijk helpen om het anders te doen die dag. Het stiekeme niet meer volledig stiekem houden, zorgde ervoor dat die uitweg ook niet meer de beste of makkelijkste optie was. Je hoeft niet langer stiekem te eten. Je hoeft dus ook niet langer stiekem te voelen. 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.