Wat is het eigenlijk benauwd en beklemmend. Zodra je je onder de mensen begeeft, anderen om je heen toelaat - of toe moet laten - gaat 'ie op. Je bent afgeschermd, beschermd. Er kan niets naar buiten en er komt ook even niets meer binnen. In je eigen cocon sta je toch midden in de wereld, maar nooit écht helemaal. Half met een deken over je heen, een warme broeierige deken, maar die helft krijgt niemand te zien. Of je gaapt of lacht, zucht, of op je tanden bijt; dat weet alleen jij...

Als ik nu over straat loop of door de supermarkt, voelt het dragen van dat masker veilig en ongemakkelijk tegelijk. Veilig, omdat het mij een gevoel van een warme deken geeft, die ik soms over mijn hoofd heen trek. Dat is warm en geborgen. Ongemakkelijk, omdat het ineens heel stiekem voelt om niet alles te laten zien. Om met mijn ogen alles te moeten zeggen of juist alles weg te willen laten. Terwijl ik zo door de winkel loop, herken ik dat oncomfortabele gevoel eigenlijk heel erg goed uit de tijd dat ik me als verdoofd en somber door de mensen begaf. Een tijd waarin ik ook een masker droeg; weliswaar onzichtbaar, maar net zo veilig en ongemakkelijk tegelijk.

Misschien voelt het voor jou alsof jouw eigen masker, dat je al die tijd al dagelijks opzet, nu ineens in bloemetjes- en ruitjesprint verkrijgbaar is. Dat het nu eindelijk mag, moet zelfs! Wat doet dat eigenlijk met jou en met hoe jij je voelt tussen de mensen? In een tijd waarin het dragen van een masker de norm wordt, wil ik tóch een pleidooi houden om je eigen (onzichtbare) masker soms af te zetten.

1. Je emoties mogen er zijn

Je hoeft je niet langer te verstoppen. De emoties die je voelt, mogen gezien worden. Misschien voelt het zwak om die buiten je eigen slaapkamer te tonen. Misschien voelt het mislukt, alsof je het leven niet aankan en je een aansteller bent. Het kan best zijn dat je dat hebt meegekregen van thuis of door eerdere ervaringen jezelf hebt aangeleerd dat het beter is om minder emoties te tonen. Dat is natuurlijk ook niet fout, jij voelt zelf het beste aan wat goed voelt voor jou. Maar tegelijkertijd lees je dit misschien omdat dat masker lang niet altijd comfortabel voelt. Lang niet altijd dat sterke schild waarvoor je hem ooit hebt opgezet, maar eerder een broeierig lapje waar je stiekem je tranen mee opvangt als even niemand kijkt. Is dat sterker? Of dat is vooral eenzamer?

Wat zou er veranderen als er geen oordeel lag over die emoties? Als jij huilend net zo sterk zou kunnen zijn als lachend? Wat zou er veranderen als je je emoties zou mogen laten zien, tegenover jezelf en de mensen om je heen?

2. Het begin om jezelf te accepteren

Dat je je niet hoeft te verstoppen doet misschien iets met hoe je omgeving jou ervaart, maar het doet vooral iets met hoe je met jezelf omgaat. Deze actie heeft niet eens altijd iets met het toelaten anderen te maken. Als jij je masker laat zakken, als jij jezelf durft te laten zien vandaag, doe jij ook iets actiefs voor je eigen ontwikkeling en acceptatie van jezelf. Als je vandaag jezelf mag zijn en als je je emoties vandaag niet hoeft te verstoppen, is dat binnenin jouw eigen wereld misschien al een wereld van verschil. Je doet het niet alleen voor een ander, je doet dit in eerste instantie voor jezelf. Dat masker zorgde er misschien ook voor dat je aan jezelf bevestigde dat het inderdaad beter was om geen emotie te tonen. Elke dag een masker opzetten, is elke dag opnieuw een afwijzing naar jezelf en naar wat je werkelijk voelt.

Hup, lachen en weer doorgaan. Zie je, dat is het beste. Omdat je dat van jezelf verwachte, werd dat de realiteit. Maar wat verandert er als je dat niet langer van jezelf verlangt en je vandaag goed bent zoals je bent? 

3. Je kan oprecht contact maken

Die opgezette lach en die opgewekte groet konden altijd op een reactie rekenen. Op je werk of op studie reageren mensen de hele tijd op het masker dat je opgezet hebt en eigen hebt gemaakt. Maar als dat niet is wie jij werkelijk bent, of niet wie jij de hele tijd bent, reageren anderen vooral op wat jij laat zien. Niet op wie jij bent of wat jij voelt. Als je oprecht kunt laten zien hoe het vandaag gaat, zijn alle reacties daarop ook veel meer gericht op jou als persoon. Misschien zorgt jouw openheid ook voor eerlijkheid vanuit de ander, waar je dat niet had verwacht. Misschien zorgt je eerlijkheid voor steun uit onverwachte hoek. Het contact dat je maakt is eerlijk, niet langer een toneelstuk dat je elke dag opvoert. En dat is misschien niet altijd zo opgewekt als je jezelf had aangeleerd, maar wel eerlijk en oprecht. Ook dan mag je er zijn. 

4. Er komt vrijheid en beweging

En als er ruimte komt voor een oprechte reactie en een gesprek, zit er vaak ook meer beweging in de emoties die je ervaart. Alles wat ik binnenhield, ging vooral steeds vaster zitten. Het nestelde zich in mij en ik kon geen kant op. Als het naar buiten kan en mag, heeft het alle bewegingsruimte. Zou die beweging er ook voor kunnen zorgen dat jij het beter los kan laten? Of dat er aan het einde van de dag een andere uitkomst mogelijk is, dan wanneer je het opkropt zoals je gewend bent?

5. Je komt dichter bij jezelf

Want dat masker kan ook best voor verwarring zorgen. Je speelt misschien echt niet de hele dag een toneelstuk, maar het voelt ook niet alsof je oprecht jezelf bent. Je bent best wel een blij persoon, maar niet zo blij als je jezelf voor doet komen. Misschien voelt het alsof je elke dag moet kiezen en zo langzamerhand niet meer weet wie je nu precies bent. En ook niet wie wil je eigenlijk wilt zijn, als je kunt kiezen tussen al die verschillende maskers? Misschien voelt het naakt om dat masker af te zetten. Het kan ongelofelijk eng en kwetsbaar zijn om geen rol aan te nemen en niet direct een lach op te zetten. Maar probeer het vandaag eens; misschien komt er dan langzaam meer ruimte om de echte jij te ontdekken.

6. In wat voor wereld wil je leven?

Een wereld met maskers, of juist niet? Iedereen zou zijn of haar eigen masker wat meer af mogen zetten en een betere wereld begint bij jezelf. Niet omdat jij verantwoordelijk bent voor de rest, maar wel omdat je invloed hebt op jezelf. Je hebt invloed op hoe je met jezelf omgaat en hoe jij graag wilt dat anderen met jou omgaan. In een wereld vol Instagramfilters is het makkelijk om je masker op te blijven zetten en te verbeteren als je dat weer nodig vindt, maar waar eindigt het dan? Voel je je ook zekerder en veiliger met dat masker? Zo ja, hoe lang nog? 

7. Je houdt energie over

Want dat masker opzetten, ophouden en onthouden, kost veel energie. Niet uit je rol vallen, je niet verspreken over hoe het echt gaat. Keek ik wel vrolijk genoeg, of zagen ze dat ik heb gehuild? Naast dat het leven en emoties al genoeg energie kosten en het soms al een hele worsteling is om de dagen goed door te komen en voor jezelf te zorgen, heb je er eigenlijk een zorg bij. Je hebt er een leven bij, waarin je nog meer ballen hoog moet houden, terwijl misschien niemand dat van je verwacht. Als je jezelf mag zijn en niet hoeft te doen alsof, heb je energie over om echt voor jezelf te zorgen vandaag en te kijken naar wat jij nodig hebt.

8. Je kan steun ontvangen

Niet alleen kunnen mensen je zien voor wie je vandaag echt bent, ook kan je gesteund worden als het even minder gaat. Misschien verlang je al langer naar steun of naar iemand die door die lach heenprikt, maar als je je daarvoor openstelt komt het makkelijker naar je toe. Anderen toelaten kan ongelofelijk eng zijn, maar als je eenmaal die drempel over bent, kun je ervaren dat je hulp kunt krijgen. Dat je je zorgen kan delen en het niet alleen hoeft te dragen. Door je masker te laten zakken, geef je jezelf een kans om anderen jou te laten helpen. Of, als dat even niet kan, in ieder geval naast je te staan en er voor je te zijn.

9. Je stopt met vluchten

Dat masker afzetten is eng en kwetsbaar, maar het is ook het moment waarop je ervoor kiest niet langer te vluchten. Je kwetsbaar opstellen is niet makkelijk, maar heeft veel voordelen. Je vlucht niet meer voor wie je bent en voor wat je voelt op dat moment. Geen kop in het zand en niet 'gewoon lachen en doorgaan'. Je stopt niet alleen met vluchten voor jezelf, maar ook voor de hulp en steun die je kunt krijgen. Je stopt ook met vluchten voor een eventuele oplossing.

10. Echte vrienden blijven over

Misschien dient dat masker ook wel als een soort middel om bij de groep te blijven horen? Als ik eens niet zou lachen of mijn 'enthousiaste zelf' zou zijn, vinden ze mij dan nog wel leuk? Ben ik niet lastig of 'gedoe' als ik eerlijk vertel - of enkel laat zien - dat ik vandaag helemaal niet zo’n geweldige dag heb? Misschien is dat masker ook wel iets geworden waar je naar bent gaan leven en waarvan je denkt dat anderen dit elke dag van je verwachten.

Maar is dat echt zo? Vaak heb je zelf de grootste en meest onmogelijke verwachtingen van jezelf en geldt dat niet voor anderen. Vaak vind je vooral zelf dat je altijd blij moet zijn, altijd makkelijk en altijd meegaand, maar verwachten anderen dat niet van je. En laten we eerlijk zijn, de mensen die overblijven als jij je masker laat zakken en jezelf durft te zijn, dat zijn uiteindelijk de mensen die je om je heen wilt hebben, toch?

"Je kan toch niet altijd zo blij zijn?", vroeg iemand mij ooit. Soms kreeg ik te horen dat mensen het juist apart en bijna verontrustend vonden dat ze mij altijd vrolijk zagen. Dat ik nooit eens boos, gehumeurd of tegendraads was. Nu ben ik van mezelf ook vaak vrolijk en is het geen schande als jij ook vaak opgewekt overkomt, maar ik heb inmiddels geleerd dat het een meerwaarde kan zijn als die andere kant er ook mag zijn. Die andere kant, die soms minder vrolijk is en iedereen heeft. Je mag een mens zijn…

Wat is jouw reden om je masker af te zetten? 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.