Het is buiten al bijna donker als ik de voordeur achter mij dicht doe. Ondanks de prachtige luchten ben ik blij om thuis te zijn. Ik doe mijn schoenen uit, hang mijn jas op en zet snel de waterkoker aan. Al terwijl ik naar mijn slaapkamer loop doe ik mijn broek open en mijn bh los; weg met die strakke kleren. Ik schiet in mijn joggingbroek, zet een zacht muziekje op, steek de kaarsje aan en plof binnen tien minuten na binnenkomst met een dampende kop thee op de bank. Het was een lange en drukke dag. Later die avond besluit ik het schoolwerk wat ik gepland had te doen, te laten voor wat het is en lekker een filmpje te kijken, de rest komt morgen wel. Vanavond zorg ik even voor mijzelf…

Hoe ik nu kan genieten van een avond als deze, zo anders was dat toen ik een eetstoornis had. Voor mijzelf zorgen was het laatste wat ik belangrijk vond. Het was eigenlijk niet eens zo dat ik expres niet goed voor mijzelf zorgde, het hele concept van ‘zelfzorg’ kwam niet eens in mij op. Naast dat mijn slechte eetpatroon natuurlijk verre van goed voor mij was, kon ik het mijzelf niet toestaan om te genieten. Alles wat leuk, goed, fijn of lekker was, was fout. Door mijn perfectionisme en onzekerheid was het nooit goed genoeg en door mijn angst om te leven en te voelen, vond ik leuke dingen eng.

Om van mijn eetstoornis te herstellen moest ik wel beter voor mijzelf gaan zorgen, want ik moest beter gaan eten. Hoe ik dit moest doen werd mij op een papiertje aangeboden en ik werd er dagelijks in begeleid. Als het even minder goed ging hadden de hulpverleners dit door. Ik werd weer geholpen en ik kreeg allerlei handvatten aangereikt om het uiteindelijk zelf te doen.

Naast een gezond eetpatroon zijn er nog veel meer dingen die onder zelfzorg vallen. Bijvoorbeeld een goede fysieke verzorging of tijd voor jezelf nemen wanneer je hard hebt gewerkt. Helaas werden deze dingen door de hulpverlening verder niet behandeld en het afgelopen jaar ben ik daar zelf veel mee bezig geweest. Beter voor mijzelf zorgen heeft mij erg geholpen in mijn herstelproces. Ik heb mijzelf beter leren kennen, ik heb meer geleerd over wat ik belangrijk vind in het leven, wanneer ik tijd voor mijzelf nodig heb en ik heb geleerd om minder streng te zijn voor mijzelf. Toch had ik achteraf wel graag gehad dat er tijdens mijn behandeling meer aandacht besteed zou zijn aan dit punt. Daarom wil ik met jullie delen wat mij geholpen heeft in het proces om beter voor mijzelf te leren zorgen.

♥ Er achter komen wat je fijn vindt

Dit kan heel lastig lijken omdat de eetstoornis lange tijd je leven heeft beheerst en je niet meer goed weet wie je bent zonder die eetstoornis. Toch kan een begin makkelijk gemaakt zijn. Wat mij bijvoorbeeld heel erg hielp was terug denken aan wat ik graag deed vóór mijn eetstoornis. Ook al ben ik nu ouder en ben ik veranderd, er zijn veel dingen die ik nog altijd fijn vind. Bijvoorbeeld een zo groot mogelijke kop thee, wierook branden of een lange wandeling maken. Door te beginnen wat ik al van mijzelf wist van vroeger, ontdekte ik wat ik nog steeds fijn vond en wat niet meer. Later ben ik nieuwe dingen gaan proberen, maar beginnen bij iets wat vertrouwd was, is ook een goede start.

♥ Voorbeelden zoeken

Het was voor mij een hele opluchting toen ik tot de ontdekking kwam dat ik niet alles in het leven zelf uit moet zoeken. “Beter goed gejat dan slecht bedacht” luidt het gezegde en dat is bij zelfzorg ook zeker van toepassing. Wanneer je nog niet goed weet welke dingen je fijn vindt om te doen, wat je rust of juist energie geeft, kan het helpen om te kijken naar wat andere mensen doen. Zo deed een vriendin van mij aan bootcamp en dacht ik eerst dat ik dat afschuwelijk zou vinden. Toen ik vier jaar geleden ontzettende liefdesverdriet had, haalde ze mij over om mee te gaan en sinds dien doe ik het nog steeds (bijna) iedere week.

♥ Grenzen stellen

Voor jezelf zorgen heeft ook te maken met grenzen stellen. Als je kunt aangeven wanneer iets te veel is, zorg je ook voor jezelf. Soms betekend dit dat je een afspraak af moet zeggen, je iets eerder weg gaat op werk of een deadline die je voor jezelf hebt gesteld naar later verplaatst. Voorheen voelde dit voor mij als falen. Het afgelopen jaar heb ik ontdekt dat als het écht even niet gaat, ik er meer aan heb om even een pas op de plaats te doen en voor mijzelf te zorgen. Uiteindelijk heeft dit dan als effect dat ik mij de volgende dag beter voel en mijn werk beter kan doen. Als je te lang over je grenzen gaat is de kans groot dat je ziek wordt of een burn-out krijgt en dan ben je verder van huis.

♥ Als het mentaal niet kan, dan fysiek

Het helpt mij heel erg om te bedenken dat mentaal goed voelen en fysiek goed voelen niet altijd samen hoeft te gaan. Soms kan ik me heel erg verdrietig voelen, maar dan nog wel fysiek goed voor mijzelf zorgen door gezond te eten of een lekkere warme douche te nemen. Voorheen verwachte ik dan ook van mijzelf dat ik door die dingen te doen mij ook mentaal beter zou voelen. Als dat niet zo was baalde ik en voelde ik mij soms nog rotter. Door die verwachting los te laten en het mentale en fysieke los van elkaar te zien, legde ik de druk veel minder hoog bij mijzelf. Hierdoor werd het zorgen voor mijzelf veel prettiger.

♥ Voor je laten zorgen

Toen ik middenin mijn eetstoornis zat en ook nog lange tijd daarna, vond ik het ontzettend moeilijk om het toe te laten wanneer iemand voor mij wilde zorgen. Ik vond het zwak en vond dat ik alles altijd zelf moet doen. Daarbij was ik ook liever voor anderen aan het zorgen dan voor mijzelf, omdat ik mij op die manier ook niet met mijzelf bezig hoefde te houden.

Inmiddels vind ik het heerlijk als iemand mij af en toe in de watten legt. Bijvoorbeeld als mijn huisgenoot voor mij kookt. De gedachte die mij heeft geholpen om dit toe te laten was dat als ik het zo fijn vind om voor anderen te zorgen, zij het ook oprecht fijn kunnen vinden om voor mij te zorgen. Daarbij kunnen anderen ook met nieuwe ideeën komen om te doen die heel fijn blijken te zijn en die je een andere keer ook zelf kunt doen.

♥ Als het niet lukt, is het ook niet erg

Het is natuurlijk heel erg fijn als je op een punt komt dat je weet wat je fijn vindt, wat je grenzen zijn en hoe je goed voor jezelf kunt zorgen. Toch kunnen er dan nog steeds moment zijn dat dit even niet lukt en dat is niet erg. Ook ik lig soms een hele dag op de bankt zonder gedoucht te hebben. Vroeger kon ik mijzelf daar ontzettend voor schamen en heel erg van balen. Het helpt mij dan om de draad weer op te pakken door niet zo hard voor mijzelf te zijn en te accepteren dat dit zo’n dag was waarin het allemaal even niet lukte. Morgen is er weer een dag…

Voor jezelf zorgen hoef je niet alleen te doen als je je slecht voelt, ik geloof juist dat het belangrijk is om het continu te doen. Soms kan het zijn dat je door allerlei externe factoren even wat minder goed voor jezelf kunt zorgen, maar des te belangrijker is het om dit later weer in te halen. Uiteindelijk heb jij er zelf, maar ook je omgeving er veel meer aan wanneer jij de beste versie bent.

Wat helpt jou om voor jezelf te zorgen?