Een eetstoornis is lang niet altijd aan iemand te zien. Sterker nog; in de meeste gevallen kan iemand het, bewust of onbewust, heel lang geheim houden. Zelf heb ik dat ook zo ervaren. Ik had boulimia, zag er misschien een beetje moe uit, maar kon op het oog gewoon mee-eten met de rest en mijn gewicht bleef min of meer gelijk. Toch ging het helemaal niet goed met mij. Ik had een hoop klachten die je niet aan mij zag. In deze blog zet ik een aantal van die klachten op een rijtje.

Onder de mensen eet ik normaal, maar als ik alleen ben, is het een rommeltje

Zeker in de tijd dat ik boulimia had, kon het echt voelen als een onzichtbare eetstoornis. Ik had een volgens het BMI gezond gewicht en ondanks de maanden dat ik met eten aan het rommelen was, bleef mijn gewicht min of meer gelijk. Ik had het nog jaren voor me kunnen houden zoals het ging, denk ik. Mensen vroegen soms wel of het goed ging, omdat ik er moe uit uit zag en er wat stilletjes of gestrest bij zat. Maar als ik zei het wel ging, werd daar vaak niet meer over doorgevraagd. Soms verzon ik een smoesje. Drukke week, last van allergieën, deadlines op school, het ging wel weer over, geen zorgen!

bron foto

Onder de mensen lukte het me vaak ook wel om 'gewoon' mee te eten. In mijn hoofd vond vaak wel veel strijd plaats, maar dat kon niemand van de buitenkant zien. In gedachten telde ik elke calorie die ik later weer zou compenseren. Had ik net een hapje te veel gegeten volgens mijn eetstoornis, dan voelde de avond als verpest en maakte het toch niet meer uit. Dan kon er nog wel wat meer bij en kreeg ik wanneer ik thuis kwam nog een eetbui erachteraan. Onder de mensen leek het prima te gaan met mij, maar als ik alleen was, was het een rommeltje. Voor mijn omgeving onzichtbaar, voor mijzelf de pijnlijke en verdrietige realiteit.

Ik heb lichamelijke klachten door mijn eetstoornis die je niet aan de buitenkant ziet

Ondanks het - volgens het BMI - gezonde gewicht van mijn lichaam, had ik toch veel kwaaltjes door mijn eetstoornis. Lichamelijke klachten die je aan de buitenkant niet ziet. Toen ik anorexia en ondergewicht had, kon niemand om mijn lichamelijke situatie heen en was dat makkelijker te rijmen met mijn mentale situatie. Overigens kan je ook anorexia hebben zonder ondergewicht. Lees daarover in de blog 'Anorexia zonder ondergewicht'. Geen ondergewicht - bij anorexia, boulimia of welke eetstoornis dan ook - betekent niet dat je je lichaam geen tekorten doet.

Door het vele braken had ik vaak last van mijn keel, brandend maagzuur dat omhoog kwam, duizeligheid en pijnlijke spieren. Braken en compenseren is dan ook niet ongevaarlijk en erg schadelijk voor je lichaam. Ook een eetbui zonder braken was een flinke klap voor mijn lijf. Het zieke en koortsige gevoel, een vieze smaak in mijn mond en de extreme stress en zelfhaat die het opleverde. Lees hier meer over in de blog 'Pijn in mijn lijf na een eetbui'. Het rommelen met eten in het algemeen zorgde voor veel vermoeidheid. Mijn lichaam was uit balans en moest vaak rake klappen opvangen. Een gezond gewicht, maar geen gezond lichaam.

Binge Eating Disorder; zichtbaar of onzichtbaar?

Ik noem nu ondergewicht en een gezond gewicht, maar overgewicht kan ook een gevolg van een eetstoornis zijn. Zelf heb ik nooit overgewicht gehad, dus uit die ervaring kan ik niet spreken. Hoewel bij ondergewicht al snel gedacht wordt aan een eetstoornis (terecht of onterecht) lijken er bij overgewicht heel andere associaties aan te kleven. Een zichtbaar gevolg van iets dat niet goed gaat, maar helaas nog veel te vaak gemeten aan negatieve oordelen als luiheid en een gebrek aan ruggengraat, in plaats van aan een serieuze eetstoornis als Binge Eating Disorder, ofwel eetbuistoornis.

Hierdoor is het voor mensen die daar wel mee worstelen ook lastiger om hulp te zoeken. Want; neem het zelf ook nog maar eens serieus, terwijl er al zoveel schaamte en oordeel speelt wat van buitenaf bevestigd lijkt te worden. Ik weet niet écht hoe het is, maar ik kan het me wel een beetje voorstellen en ik wil het graag begrijpen. Ook als je overgewicht hebt als gevolg van jouw eetstoornis kan de eetstoornis als onzichtbaar voelen, waardoor er vaak pas veel later wordt ingegrepen door omstanders of de persoon zelf.

Ik doe alsof het goed gaat, maar zo voel ik mij niet

'Perfect' zit in het woord 'perfectionisme', maar zo perfect is dat helemaal niet. Als je alles helemaal perfect móet doen van jezelf, gaat dat vaak ten koste van iets anders. Zo schreef Proud2Bme-oprichter Scarlet eens een blog over hoe ze altijd hoge cijfers haalde - waar haar ouders dan heel trots op waren - maar de resultaten kwamen van dwangmatig en veel te hard studeren. Heiligt het doel dan de middelen? Is het nog steeds goed als het jou zo veel schade aandoet? Ook schuilt het gevaar erin dat jouw gehele eigenwaarde opgehangen wordt aan een prestatie. Mag je (van jezelf) nog wel meedoen als je niet perfect bent? Of mag een tandje minder presteren en wat meer leven? En is dat niet veel gezonder?

Zelfs op een goede dag is het een strijd in mijn hoofd

Natuurlijk waren er ook dagen dat het wel goed ging. Met eten of met mijn gedachten en stemming. Toch betekende dat niet direct dat het dan vanzelf ging of dat het vanzelfsprekend was. Zo'n dag die van buitenaf goed leek, kon binnenin mij ontzettend veel moeite kosten. Dat het eten goed ging, betekende niet dat er geen strijd in mijn hoofd plaatsvond. In mijn hoofd stond de eetstoornis nooit stil. Zelfs als de dag goed was, was ik me hyperbewust van het feit dat het een goede dag was. Zelfs op die goede dagen nam de eetstoornis ruimte in. Was ik niet echt vrij.

Onzichtbaar, maar niet onbelangrijk

Ik had mijn masker destijds goed aangemeten en zou niet zomaar openheid geven over mijn eetstoornis. Dat durfde ik niet. Bang dat mensen me zouden veroordelen of dat ik mijn eetstoornis niet meer mocht hebben, want die eetstoornis had ook een grote functie voor mij. Omdat ik een levensecht masker op had, zag niemand hoe het werkelijk ging. Dat kan ik de mensen om mij heen niet kwalijk nemen. Als ze wel hadden geweten hoe het ging, waren de meesten er graag voor me geweest waar ze konden. Dat heb ik achteraf ook gemerkt. Maar een ander kan niet in jouw hoofd kijken. Jij kan wel vertellen wat er in jou omgaat.

Dat een ander het niet aan je ziet, betekent niet dat het niet belangrijk is. Het betekent eerder dat een ander het niet kent en dus niet herkent, maar ook dat jij misschien wel heel goed bent in het opzetten van dat masker. Een eetstoornis, hoe onzichtbaar hij ook kan zijn, komt niet zonder gevolgen. Gevolgen op fysiek, maar ook op sociaal en mentaal gebied. Die laatste twee vergat ik zelf vaak. "Ik zie er niet ziek uit, dus ik ben het niet." Dat gaat hier niet op. Een eetstoornis gaat uiteindelijk niet over hoeveel je eet of weegt, maar om wat er in jouw koppie omgaat. In hoeverre je gedachten en angsten rondom eten en gewicht jouw leven beïnvloeden. Hoe vrij je bent. Hoe gelukkig je bent. Soms onzichtbaar, nooit onbelangrijk.

Welke onzichtbare klachten van een eetstoornis herken jij? Of ken jij nog meer?

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2020

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.