Heb je een eetbui gehad? Eet je wel genoeg? Het is echt belangrijk om voldoende te eten. Want als je je honger negeert, gaat je lichaam erom vragen, dat is logisch. Ja, dat is logisch, maar wat ik niet begrijp, is dat ik toch heel zeker weet dat ik voldoende eet. Ik heb geen honger en mijn gewicht is stabiel. Ik heb genoeg gegeten, dus waarom heb ik dan toch een eetbui?

Meer eten helpt echt tegen eetbuien

Voldoende en volwaardig eten helpt om eetbuien tegen te gaan. Begrijpelijk, want als bij een elastiek dat je te ver de ene kant op trekt, wordt de druk steeds hoger waardoor het de andere kant op schiet. Het is niet voor niets dat na een periode van restrictief eten en ondervoeding, je last kan krijgen van extreme hunger of eetbuien. Maar ook als je op een dag te weinig eet of al met al rommelt met je voeding en gevoelig bent voor eetbuien, kan dit al de drang uitlokken. Een logische behoefte van je lichaam, toch?

bron foto

Maar wat als je wel voldoende eet?! Dat vond ik toch zo gigantisch demotiverend. Ik eet genoeg en toch heb ik een eetbui. Waarom zou ik dan nog voldoende eten? Dan kan ik net zo goed wat minder eten en proberen om die eetbuien op die manier een beetje te incasseren. Dan kan ik net zo goed wat minder eten, zodat ik niet te veel aankom van de eetbuien. Ik denk een gedachte van veel mensen die last hebben van eetbuien. Toch werkt dit echt averechts. Meer eten helpt echt tegen eetbuien. Want door te weinig te eten, gaat je lichaam om eten vragen en lok je eetbuidrang uit, als je daar gevoelig voor bent (geworden).

Dit kan dus een fysieke reactie zijn, maar die fysieke reactie kan ook weer een mentale reactie uitlokken. Misschien dat ik niet altijd een eetbui had door de fysieke honger op zichzelf, maar doordat ik door mijn honger wat meer at dan ik voor ogen had en ik daarin heel streng was voor mezelf. Ik kreeg al snel het gevoel dat het 'toch al was verpest' en dat ik 'net zo goed een eetbui kon hebben'. Zelfs al wist ik verstandelijk dat dat niet hoefde of niet waar was, toch vond ik het gigantisch moeilijk om daar mijn weg in te vinden. Dat patroon zat er diep ingesleten. Meer eten en dat ook echt accepteren, helpt dus echt!

Lees ook eens de blog: 'Intuitief eten tegen eetbuien'

Stiekeme eetregels, voldoening en vrijheid in je hoofd

Maar waarom is meer eten niet altijd genoeg? Waarom stoppen de eetbuien niet wanneer je voldoende eet? Dat is omdat er meer factoren zijn die een rol kunnen spelen in het aanwakkeren van eetbuidrang. Misschien eet je in theorie wel genoeg, maar ervaar je in je hoofd toch nog een hoop restricties. Bepaalde producten mogen niet of iets mag alleen op een bepaalde tijd. Een keertje iets meer of extra's is uit den boze, want wat als ik dan per ongeluk te veel eet?! Misschien eet je wel voldoende, maar voel je je toch schuldig over wat je eet.

Geef jij jezelf echt onvoorwaardelijke toestemming om te eten? Zo niet, dan kan de eetbuidrang ook ontstaan vanuit bijvoorbeeld een gevoel van 'nu nog één keertje alles mogen en daarna echt stoppen'. Even die pijnlijk strakke teugels laten vieren. Even je kunnen afzetten tegen die torenhoge eisen die je jezelf stelt. Even vrij zijn. (Dit kan overigens ook op andere gebieden dan met eten zijn!) Maar vrij ben je al, mag je al zijn. Ik had zelf heel erg de angst dat als je van jezelf alles mag eten, alles toestaat, er geen einde meer komt aan de trek en je alles wat los en vast zit maar blijft eten. Ja, het kan zeker zo zijn dat je een tijdje wat meer trek gaat hebben in dingen die je jezelf hebt ontzegd, maar wanneer je alles mag en geen oordeel hebt, wordt het uiteindelijk ook minder interessant.

Wat dat betreft ben ik persoonlijk fan van Intuïtief Eten (IE). Ik ben ook blij dat ik kan zeggen dat ik inmiddels twee interviews heb mogen afnemen met Marijke Berkenpas: diëtist, voedingswetenschapper en oprichter van het Centrum voor Intuïtief Eten. IE kent tien basisprincipes: zet de dieetbril af, respecteer je honger, sluit vriendschap met eten, stuur de eetpolitie weg, ontdek voldoening, voel je verzadiging, wees lief voor je emoties, respecteer je lichaam, eer je gezondheid en voel goed aan wat beweging met je doet. Je lichaam goed voeden kent vele aspecten, dat gaat verder dan alleen eten waarvan je 'weet' dat het goed is, maar betekent ook niet dat je op een manier eet die ongezond is voor je geest en lichaam, want die respecteer je. Naast letterlijke voeding in de vorm van eten, voed je jezelf ook met je gedachten en alle andere manieren waarop je voor jezelf zorgt. Ook dat komt erbij kijken. Het lijkt me interessant om hier later nog eens een blog over te schrijven, over deze principes, maar voor nu kan ik je doorverwijzen naar de twee interviews die hierover op onze site zijn verschenen.

Namelijk: 'Intuïtief Eten: honger, verzadiging en voldoening' en 'Intuïtief Eten: hoe werkt dat dan?'

Emotionele triggers en gevoelens wegstoppen

Een andere reden voor eetbuien kan zijn dat je het moeilijk vindt om met bepaalde emoties om te gaan. Je voelt je overweldigd door deze emoties en de snelste en meest effectieve manier om ze niet te hoeven voelen is door jezelf te verdoven met een eetbui. Effectief? Ja, maar niet zonder gevolgen. Dat het effectief is maakt het juist zo lastig om ermee te stoppen. Niets werkt zo goed en snel als die eetbui, dus het is begrijpelijk dat je naar eten grijpt op het moment dat het leven je naar de keel grijpt.

Welke emoties het zijn en welke gedachten, triggers of herinneringen daarbij horen, is voor iedereen anders. Soms is het heel duidelijk, maar soms is het ook lastig om je vinger erop te leggen. Ik ervoer zelf ook dat dit lastig was, omdat die eetbuidrang en eetbui zo snel kwamen opzetten dat ik niet eens de kans kreeg om met die emoties in contact te komen. Mijn verdedigingsmechanisme stond altijd voluit aan, maar het schild dat ik om me heen droeg stak en verplette mij. Vervolgens voelde ik me na de eetbui vies, schuldig en zwak. Ik schaamde me zo ontzettend. Deze emoties konden weer opnieuw een eetbui veroorzaken, waardoor ik in een cirkeltje rond bleef lopen. 

De eetbui zorgt er eigenlijk voor dat je uit contact gaat met je emoties, of jezelf uit een bepaalde situatie zet. De eetbui is zo allesoverheersend, dat er even niets anders meer bij kan. Maar je wilt die eetbui helemaal niet! Dus wat kan hierbij helpen? Juist het om te draaien. Door wel weer in contact te komen met je emoties en daarin op een constructieve manier voor jezelf te zorgen. Ja, dat is mega-confronterend en kan heel eng zijn. Hulp van je omgeving en een psycholoog is zeker niet te veel gevraagd. 

Meer lezen over eetbuien en wat je ertegen kan doen? Ik schreef bijvoorbeeld ook de blog 'Tien tips tegen eetbuien'.

Als het niet lukt om je in je behoeftes te voorzien en voor jezelf te zorgen

Een derde reden kan zijn dat je jezelf tekortdoet of dat anderen jou tekortdoen. Dat het op een bepaald vlak niet lukt om zelf in jouw behoeftes te voorzien of voor jezelf te zorgen. Dit kan zijn doordat je jezelf elke keer aan de kant schuift voor een ander en daarmee over je eigen grenzen heengaat. Doordat anderen over jouw grenzen heengaan, zonder te luisteren. Doordat je overwerkt bent, of juist onderprikkeld. Doordat je je niet fijn voelt in je huis of niet tot rust komt in je eigen bed. Doordat je veel te veel aan je hoofd hebt en het je niet lukt om even bij te komen. Het kan van alles zijn. Doordat het niet lukt om in jouw behoeftes te voorzien, raakt je batterijtje steeds leger. En voeding is energie, toch?

Ja, in theorie wel, maar het is niet altijd de energie die je nodig hebt. Toch kan je, als je worstelt met een eetstoornis, hierdoor toch eetbuidrang ervaren. Hoe zit het met jouw batterij? Wat geeft energie en wat kost energie? Is dat in balans? Voor jezelf zorgen is niet egoïstisch. Ook niet als je daarmee iets van een ander vraagt, als je daardoor een ander een keer moet teleurstellen, een grens trekt of zelfs het contact verbreekt. Het is lief dat je er voor een ander wilt zijn, maar het hoeft niet ten koste te gaan van jezelf. En wellicht vindt een ander het wel helemaal niet zo erg als jij misschien denkt. En soms, ja, soms is het naar, maar moet je jezelf toch even voorop zetten, juist omdat jij degene bent die altijd met jezelf moet leven. Dus zorg goed voor jezelf en de relatie met jezelf. Pak die rust of vraag om hulp. Dat is heel belangrijk.

Lees ook eens de blog: 'Ben ik egoïstisch als ik voor mezelf zorg?'

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021