Op gebied van verzadiging kende mijn maag slechts twee sensaties: te leeg of te vol. Mijn maatstaf voor hoeveel ik mijzelf toestond te eten was of ik voldoende kon functioneren met mijn eigen onderneming. Ik moest zorgen dat ik genoeg focus had om verantwoord medische zorg te kunnen geven aan mijn thuiszorg-kinderen en ik moest fysiek sterk genoeg zijn om twee dagen in de week mijn massageklanten van een stevige massage te voorzien. Daarom had ik voor mijzelf vaste dagen opgesteld wanneer ik móest eten en sporten en had ik vaste dagen dat ik niet mocht eten. Hongersignalen negeerde ik compleet, net zo lang tot ik over mijn grens dreigde te gaan. Daarentegen gaf ik wel gehoor aan de eetbuidrang op mijn 'eetdagen'. Het was een fase van mijn eetstoornis periode die ik een behoorlijke tijd heb aangehouden omdat het mij houvast gaf en ik mijzelf pas goed genoeg vond als ik streng was voor mijzelf. Hoeveel boterhammen mijn lichaam nodig had bij mijn lunch of hoe vol ik mijn bord ’s avonds op moest scheppen wist ik niet meer, omdat mijn intuïtie in eten compleet verstoord was geraakt door mijn strenge eet- en sportschema.

Hoe ik in plaats van mijn eetstoornisgedrag de VERS-vaardigheden (Vaardigheidstraining Emotie Regulatie Stoornis) in heb leren zetten om mijn emoties te reguleren, lazen jullie in mijn vorige blog. In deze blog wil ik jullie vertellen hoe ik naast het 'pannenmodel' van de VERS-training ook intuïtief eten ben gaan integreren in mijn eetdagboek en wat intuïtief eten uitdraagt.

Eetdagboek, best wel een dingetje?

Voor de één werkt het, voor de ander niet. Ik moest behoorlijk een drempel over om een eetdagboek bij te houden voor mijn diëtist. Ik schroomde niet haar te vertellen dat ik mijn maaltijden vaak verving met een kop koffie, maar bij het idee dat ze zou lezen dat ik een complete chocolade taart weg had gewerkt als lunch, duizelde het mij van de stress en schaamte. Toch pushte ik mijzelf om te schrijven en zei tegen mijzelf: "Zij is een professional om mij te helpen en dat kan ze pas als ik open en eerlijk ben." Ik probeerde zo veel mogelijk mijn oordelen te vervangen door observaties. Hoe moeilijk het ook is, laat de oordelen zo veel mogelijk los en zie het eetdagboek als observatiemiddel.

Dus wat ga ik observeren?

Het pannenmodel: Hoe hoog is mijn emotionele spanning? Voor de uitleg van het pannenmodel volgens de VERS-training kan je mijn vorige blog lezen. Vóór en tijdens mijn maaltijden schreef ik op in welke pan ik zat. Hierdoor kwam ik erachter dat mijn spanning altijd hoog was bij eetmomenten. Later in het proces verbood ik het mijzelf niet meer om te eten of om een eetbui te hebben, ik stelde het enkel uit tot ik in pan drie of lager zat en dus meer grip had op mijn emoties en gedrag.

Soort honger: Had ik 'maaghonger' waarbij mijn maag trok en mijn lichaam energie nodig had? Of had ik 'harthonger' en voelde ik mij vooral eenzaam, gestrest of verdrietig. Ook had ik regelmatig 'lichaamshonger'. Omdat ik mijn lichaam lang had ondervoed, had ik regelmatig een flinke suikerdip en snakte ik naar een specifiek soort eten. Lees hier meer over in de blog 'De 7 soorten honger: welke herken jij?'

Hongermeter: Ik schreef op hoeveel honger ik had vóór een eetmoment. Dat vergde oefening aangezien mijn hongergevoel flink verstoord was geraakt door mijn eetstoornis. Doordat ik teruglas in mijn eetdagboek dat ik mij al vaak uitgehongerd voelde voordat ik mijn maaltijd begon, leerde ik dat ik vaker of meer moest eten. Dat ervoer ik als een uitdaging omdat ik vond dat ik pas mocht eten als ik super veel honger had

Kastje open… Kastje dicht

In mijn eerste blog kon je lezen dat ik een angst had ontwikkeld om eten in huis te hebben, omdat ik bang was om verstrikt te raken in eetbuien. Zelfs brood, broodbeleg en fruit durfde ik niet in huis te halen. Ik kan mij deze intense angst zo goed voor de geest halen, dat ik mij er nu nog over verbaas hoe ik daar ooit vanaf ben gekomen. Ik besloot om te experimenteren met exposure therapie en begon daarbij met het brood en broodbeleg.

Volgens de principes van intuïtief eten wil je simpelweg je keukenkastje opentrekken en bepalen wat je gaat lunchen of ontbijten aan de hand van wat er ligt en waar je zin in hebt. Met frisse tegenzin haalde ik vier soorten broodbeleg (twee zoet, twee hartig) waarvan ik wist dat ik het lustte. Zodra ik ’s ochtends wakker werd schoot mijn hart al in mijn keel, want de eerste uitdaging van de dag lag klaar in de keuken. Het ontbijtkastje is daarom meestal eerst heel vaak open en dicht gegaan, voordat ik de moed had om te kiezen wat ik ging eten.

Ik benoem bewust hoe moeilijk het voor mij was, niet om lezers met een eetstoornis bang te maken voor herstel, maar om te laten zien dat het oké is dat je het moeilijk vindt. Het is normaal dat deze uitdagingen moeilijk zijn als je met een eetstoornis kampt en je bent zeker niet de enige die er zo veel moeite mee heeft. Het tweede dat ik er mee wil zeggen, is dat het nooit zo moeilijk wordt als de eerste paar keer dat je een uitdaging aangaat en dat het mogelijk is om - zoals ik en vele anderen - van je angsten af te komen.

Eerst ging het heel vaak mis en was het pak hagelslag al op nog voordat ik het in de kast kon zetten. Chocolade was een 'eetbuiproduct', dus mijn brein moest er nog aan wennen dat het gewoon broodbeleg was. De enige manier om daaraan te wennen was om het de volgende dag - met nog meer frisse tegenzin - toch weer in huis te halen. De kracht van herhaling! En vooral niet oordelen, maar observeren. Je bent in herstel en elk moment is een moment om jezelf te herpakken.

Eetstoornis vs. intuïtief eten

Mijn eerste diëtiste gaf mij een eetlijst, met het gevolg dat mijn eetstoornis regels vervangen werden door gezonde eetregels. Voor mij was dat een prima tussenstap naar herstel en bovendien leerde ik waar mijn uitdagingen zaten op gebied van producten en portiegrootte. Echter waren de uitdagingen te groot, waardoor ik deze manier niet lang volhield. Ik zwoor het toen weer een tijdje af om een diëtiste erbij te betrekken.

De reden dat intuïtief eten voor mij beter werkt dan het volgen van een eetlijst, is dat het lijnrecht tegenover een eetstoornis staat. Om te kunnen herstellen was het voor mij belangrijk dat ik géén regels hoefde te volgen over hoe vol mijn bord moest zijn, welke producten ik wel of niet moest eten en hoe vaak ik op een dag moest eten. Ik moest leren dat eten altijd oké was, dat het altijd mocht en dat ik mijn lichamelijke signalen prima kan vertrouwen. Ik had ruimte nodig van mijn therapeuten en mijn omgeving, maar vooral van mijzelf, om mijn intuïtie te laten besluiten wat en wanneer ik at.

Omdat intuïtief eten zo lijnrecht tegenover een eetstoornis staat, was de uitdaging enorm en ik was vooral erg bang om kilo’s aan te komen die er nooit meer zonder eetstoornis af zouden gaan. Mijn psychotherapeute zei: "Bij eetstoornisherstel kan een fluctuerend gewicht horen." Dat was natuurlijk niet wat ik wilde horen, maar ze had wel gelijk. Ik sprak met mijzelf af dat ik tijdens het experimenteren met intuïtief eten een maximum gewicht aan mocht komen. Toen ik daar overheen dreigde te gaan stond ik voor een tweestrijd: doorgaan en risico lopen om kilo’s aan te komen of terugvallen in mijn eetstoornis?

Ik ondervond de voordelen van intuïtief eten al, omdat ik eindelijk mijn lichaam aan het voeden was. Ik kreeg meer energie en ik voelde meer vrijheid omtrent eten. Het was hard werken geweest om zo ver te komen en ik wilde niet dat al dat werk voor niets was geweest, dus ging ik liever door de vervelende emotie heen samen met een vriendin, dan in mijn eentje met de schade van een eetstoornis. Terugvallen kan altijd nog, maar niet nu. Ik besloot mijn weegschaal een tijdje op te bergen. Ik schreef een gedicht dat mij vaak heeft geholpen om door te gaan met intuïtief eten en te wachten met het terughalen van de weegschaal voor ik daar klaar voor was.

Elke dag keek ik omlaag naar een cijfer
Ik at mezelf vol en vastte mezelf leeg
maar sinds ik echt naar mezelf durf te kijken
zie ik pas werkelijk hoeveel ik weeg

Ik weeg de zorgzaamheid van mijn moeder
De gevoeligheid van mijn vader
De lessen van mijn exen
en dat ik soms even terug blader

De verantwoordelijkheid als zus
De kansen die ik heb genomen
Ik weeg wat vrienden mij leerden
en mijn ambitieuze dromen

Ik weeg de noten die ik kan spelen
De woorden die ik kan schrijven
De mensen met wie ik knuffel
en altijd bij me willen blijven

Ik weeg het aantal keren
dat ik opstond na een val
Ik weeg wat mij deze vrouw maakt
Mijn gewicht is geen getal

Na veel oefenen, vallen en opstaan, was het gelukt! In plaats van mijzelf te overeten of uit te hongeren, kon ik weer eten naar behoefte. Ook kon ik bij oplopende emotionele spanning andere activiteiten inzetten dan het hebben van een eetbui. Doordat mijn lichaam weer gevoed was en ik gehoor gaf aan mijn emoties werden de eetbuien steeds minder en zijn ze uiteindelijk verdwenen!

Als jij intuïtief eten in wil zetten tijdens jouw eetstoornisherstel, raad ik jou ook aan om voorwerk te doen door erachter te komen wat de functies zijn van jouw eetstoornis en wat voor constructief gedrag je in kan zetten om met emoties om te gaan. Je hebt namelijk niet voor niets een eetstoornis ontwikkeld dus het is goed om jezelf daarin te leren kennen. Een psychotherapeut die ingaat op je persoonlijkheid en gedragspatronen kan daarbij enorm helpend zijn. De kilo’s die ik aankwam tijdens eetstoornisherstel zijn er bij mij weer afgegaan zonder op dieet te gaan. Dat is natuurlijk fijn maar het enige échte vereiste om te herstellen van je eetstoornis is om je lichaam te respecteren zoals het is. Zo kan je herstel als eerste prioriteit gaan zien en dat is wat je jezelf mag gunnen, een eetstoornisvrij leven!

In mijn volgende blog ga ik meer vertellen over het aanpakken van mijn fearfoods en hoe mijn subjectieve eetbuien als snacks ben gaan zien. Laat me in de reacties weten of je iets hebt aan mijn ervaringen en of je zelf ervaring hebt met intuïtief eten!

Lieve groet, Keshia

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.