De meeste mensen die ziek zijn of ergens last van hebben, willen daar graag vanaf. Maar voor wie aan een eetstoornis lijdt, is dit niet zo zwart wit. Natuurlijk wil je geen eetstoornis hebben, maar ervan herstellen voelt ook niet altijd als een fijne oplossing. Een eetstoornis staat immers nooit op zichzelf. Het is een aandoening die je ontwikkelt doordat je met andere problematiek worstelt. Herstellen van je eetstoornis betekent dat je ook daarmee moet leren omgaan; dat is wat eetstoornisherstel zo lastig maakt. Daarnaast speelt ook de competitiedrang - als symptoom van het ziektebeeld - een rol in het verhaal. Iets dat in een aflevering van Zembla woensdagavond pijnlijk naar boven kwam.

De casussen die in de aflevering ter sprake komen, zijn verschrikkelijk. Het zijn de meest heftige gevallen van anorexia nervosa, de misschien wel meest besproken eetstoornis in de media. De situaties die in de aflevering ter sprake komen, zijn een uiterste en gelukkig geen gemiddelde. Daarmee wil ik het niet minder erg maken dan het is, want niemand had gewild dat het zo was gelopen. Niemand. Wel is het goed om te onthouden dat het geen compleet beeld is van wat een eetstoornis is en wat de zorg kan bieden. Al neemt dat niet weg hoe belangrijk het is dat ook voor die uitzonderlijke gevallen passende hulp bestaat. Daar is een ieder het mee eens.

Het is goed dat dat besproken wordt, maar niet hetgeen dat ik nu wil bespreken. Waar ik het wel over wil hebben, zijn de vragen of zaken die wellicht ook bij jou opgekomen zijn, na het bekijken van deze aflevering. Tips en uitleg geven over de worsteling met een eetstoornis en het herstellen daarvan, vanuit mijn eigen perspectief. Dit, omdat er al zoveel over deze aflevering is geschreven, maar wij als Proud juist een steunende factor willen zijn voor een ieder die worstelt met een eetstoornis. In welke context dan ook.

Wanneer je eetstoornis een wedstrijd is
Al eerder schreef ik de blog 'Wanneer je eetstoornis een wedstrijd is'. Voor een leek zal de titel van deze blog vast heel idioot klinken. Waarom zou je graag een hele erge eetstoornis willen hebben? Toch - voor veel mensen die wel met een eetstoornis te makken hebben gehad - zal de wedstrijd wie 'de beste', of eigenlijk 'de ergste' eetstoornis heeft, herkenbaar zijn. Zelf worstelde ik erg met het gevoel dat ik onbelangrijk was en niets voorstelde. Niet alleen bood de eetstoornis mij een uitvlucht van mijn onderliggende problematiek, ook zorgde mijn eetstoornis ervoor dat ik me bijzonder voelde. Voor iemand die het gevoel kent niets voor te stellen, is dit bijzonder voelen  ontzettend prettig. Echter; als een ander het erger leek te hebben dan ik, werd dat bijzondere gevoel in gevaar gebracht. Met mijn eetstoornis als uitvlucht voor nare gevoelens én als hetgeen dat mij bijzonder maakte, lag de oplossing in mijn ogen voor de hand: die eetstoornis moest erger. Op die manier konden anderen mensen die ook met een eetstoornis worstelden, mij dus zeker aansteken.

Toch heb ik een groepsbehandeling gevolgd waar ik erg veel aan heb gehad. In de blog 'De behandeling van Irene' schrijf ik daar uitgebreid over. In het kort kan ik zeggen dat ik me absoluut getriggerd heb gevoeld. Maar ook heb ik veel gehad aan de steun van mijn groepsgenoeten. Aan het zien van hoe ongelukkig zij waren, en hoe ik hun zo veel meer gunde. Dat heeft me ook een hoop motivatie gebracht. Ik ben me er wel van bewust dat de groepsdynamiek en bovenal mijn eigen instelling hierin doorslaggevend zijn geweest. Herstellen moet je zélf doen, al hoeft het niet alleen. Maar het zelf willen en doen is lastig als er zoveel angsten en achterliggende problematiek meespeelt. Het is lastig als je steeds getriggerd wordt door de wereld om je heen. Niet alleen in een groepsbehandeling, maar bijvoorbeeld ook op social media; daar lijkt de recovery community eerder oneindig vergelijkingsmateriaal te zijn dan een helpende factor.

Ook zo'n aflevering van Zembla zou wellicht triggerend kunnen zijn voor je. Want zíj komen op TV. Zíj zijn de écht ernstige gevallen. Dus bij mij valt het wel mee. Ik denk dat het goed is om je bewust te zijn van dit wedstrijdelement. Om dit ook binnen een behandeling geen taboe, maar iets bespreekbaars te maken. Want geloof me, zelf weet je ook wel dat het niet deugd dat jij 'de beste' eetstoornis wilt hebben. Daar komt een hoop schaamte bij kijken.  Al is het iets dat bij het ziektebeeld hoort. Daar kan je niets aan doen, daar hoef je je niet voor te schamen. Als ouder, als hulpverlener, als vriend of vriendin, maar ook als degene die aan de eetstoornis lijdt: wees je ervan bewust dat dit voorkomt en zorg ervoor dat dit bespreekbaar kan worden gemaakt.

Voel jij je na deze aflevering of het lezen over deze aflevering getriggerd? Praat daar dan met iemand over. Zoek steun in dit gevoel.

Is mijn/een behandeling wel veilig?
Wat er in de documentaire getoond wordt, is verschrikkelijk en helaas een waarheid. Niet iedereen met een eetstoornis herstelt daarvan. Nog veel te veel mensen komen eraan te overlijden. Ik ben niet de expert die kan vertellen hoe dit precies komt. Waar het voor wie is misgelopen en hoe het anders had gekund. Een eetstoornis is een ontzettend complexe ziekte en niet voor iedereen werkt eenzelfde aanpak. Ik denk dat het een ziekte is die veel van hulpverleners vraagt, die al onder een enorme druk staan. De vraag naar psychische hulp is groot, maar ruimte, tijd en geld lijkt te ontbreken. Hiermee wil ik niemand een hand boven het hoofd houden, maar wel denk ik dat dit een groter probleem is, dat niet enkel aan instellingen te wijten is. Ik hoop dan ook dat de uitzending van Zembla de juiste mensen bereikt, die hier iets aan kunnen doen. Laten we daarnaast niet vergeten dat naast deze verschrikkelijke gebeurtenissen er ook succesverhalen over behandelingen in klinieken zijn. Veel zelfs! Laten we kijken naar waarom dat succesverhalen zijn en hoe we dat méér mogelijk kunnen maken. 

Wanneer krijg je dwangvoeding? Ga ik vastgebonden worden bij mijn behandeling?
Als ik deze aflevering had gezien, nog voordat in behandeling was, had het me best af kunnen schrikken. Zou ik ook vastgebonden worden en dwangvoeding krijgen? Dit is absoluut een traumatische ervaring en iets dat het liefst vermeden wordt, ook door de hulpverleners. In dit geval, zagen ze blijkbaar geen andere keuze, maar dit is absoluut niet iets dat regelmatig gebeurt. Merk je dat je dit toch heel erg spannend vind, bespreek dit dan eens met je omgeving of je behandelaren. Zij kunnen jou hier vast meer over vertellen. Onthoud dat, waar je ook over twijfelt, je het gesprek áltijd aan mag gaan. 

Wat kunnen we doen?
De ruimte in deze blog schiet tekort om dat allemaal te vertellen, maar er zijn een paar dingen die ik zou willen noemen:

Hoe eerder je erbij bent, hoe sneller je geneest. Er vroeger bij zijn, wanneer een eetstoornis zich ontwikkelt, kan echt een hoop schelen. Alleen, hoe merk je dit eerder op? Dat is zeker iets waar we met z'n allen over na kunnen denken. Iets anders dat dit lastig maakt, is dat vroeg hulp zoeken vaak iets lastigs is. Misschien herken je dat zelf ook wel? Dat de eetstoornis in het begin juist goed voelde, dat je het idee had dat je het nog wel onder controle had of dat je bang was om hulp te zoeken uit angst anderen te belasten. Toch, als jij merkt dat iets niet helemaal lekker gaat. Als je merkt dat je op een obsessieve manier met eten bezig bent of je de laatste tijd helemaal niet lekker in je vel voelt zitten, is dat reden genoeg om aan de bel te trekken. Het is nooit te vroeg (en overigens ook nooit te laat) om om hulp te vragen, of er in ieder geval er eens met iemand over te praten. 

Daarnaast is het denk ik, ook voor omstanders, belangrijk om er bewust van de zijn dat een eetstoornis nooit enkel over eten gaat. Er is altijd een achterliggende problematiek, waar die eetstoornis als het ware voor wordt ingezet. De manier van met eten omgaan, is dus eerder een symptoom dan een oorzaak. Enkel op dat eten focussen, is symptoombestrijding. Nu kan het behandelen van symptomen het zeker helpend of zelfs noodzakelijk zijn en is eten ook van levensbelang, maar het is niet waar de eetstoornis daadwerkelijk over gaat. Ik denk dat het helpend kan zijn, om de situatie ook op die manier te benaderen. 

Daar tegenover staat wel, dat het Minnesota Starvation Experiment, heeft uitgewezen dat, wanneer je jezelf uithongert, je hersens ook anders gaan werken. Veel symptomen van een eetstoornis, zijn symptomen van uithongering. Het kan dus wel degelijk helpend zijn, de voeding-inname te herstellen. Ook kunnen de eetstoornis-symptomen het lastig maken om aan de achterliggende problematiek te werken, omdat je dat wegduwt met je eetstoornis. Een juist balans vinden in deze zaak, maakt herstel soms lastig. Misschien is dit, in sommige gevallen, iets om over na te denken. Maar wat ik mee zou willen geven aan een ieder die hier zelf mee worstelt, is om het als motivatie te zien, om te eten om met dat achterliggende bezig te gaan. Datgene waar het écht over gaat. Iets wat in mijn ogen heel mooi naar voren komt in een verhaal op deze site van iemand die een langdurige eetstoornis als diagnose had, en hier toch van herstelde. Haar inspirerende verhaal, kan je hier lezen.

We zijn hier, bij Proud2Bme, nooit uitgepraat over wat helpt om van je eetstoornis te herstellen. Dagelijks verschijnen blogs online waarin wij schrijven over eetstoornisherstel en omliggende problematiek. Houdt de website vooral in de gaten, als je hier meer over wilt weten. Of neem eens een kijkje naar wat er al geschreven is.

Kan ik van mijn eetstoornis herstellen?
Een kort, maar krachtig antwoord: ja, dat kan. Ondanks dat er inderdaad nog een veel te grote groep is die aan deze ziekte overlijdt, is er ook een enorme groep die hiervan herstelt. Sluit die mogelijkheid voor jezelf niet uit.

Heb je de aflevering nog niet gezien en wil je deze graag kijken?
Wees je er dan van bewust dat de documentaire beelden en onderwerpen bevat die als triggerend kunnen worden ervaren. Ga bij jezelf na wat dit met jou zou doen. Als je weet dat dat op dit moment niet goed is voor jou, kijk de documentaire dan niet. Wil je hem toch heel graag kijken, kijk hem dan desnoods met iemand anders en maak bespreekbaar wat het met jou doet. Weet dat je hier op Proud, op het forum of in de chat, altijd welkom bent om te praten over wat je dwars zit. Wat het ook mag zijn. Of het nou over deze documentaire gaat, over jouw eetstoornis, een ander z'n eetstoornis, omliggende problematiek of omdat je een plek zoekt waar je je ei even kwijt kan. We steunen je graag. We hopen zo ons steentje bij te dragen in de zorg voor mensen met een eetstoornis en omliggende problematiek en de omstanders daarvan.

Ik wil dan ook graag afsluiten met de vraag:
wat helpt jou wel in je herstel? Of wat heeft jou erg geholpen? 

fotografie: pexels