Een eetstoornis is niet enkel af te lezen aan die weggegooide boterham of niets bestellen in de McDrive. De effecten van een eetstoornis dringen verder door in iemands dagelijks leven, wat voor die persoon allang normaal kan zijn geworden. Maar het is niet normaal, niet gezond en niet vrij. Ook al kan het veilig voelen, is dit vaak niet hoe iemand het zelf graag zou willen. Tot waar reikt de destructieve arm van een eetstoornis? 

1. Eten beïnvloedt je stemming

Is de eetstoornis tevreden? Dan ben jij ook klaar om de deur uit te gaan! Maar gaf de weegschaal een hoger getal, heb je iets extra’s gegeten of staat er een uitgebreid diner op de planning? Dan ben je misschien ineens niet te genieten vandaag. Hoe het met de eetstoornis gaat, is vaak ook een wisselwerking van hoe het met jou gaat - omdat je natuurlijk de hele dag al die ballen hoog aan het houden bent. Enerzijds de eetstoornis tevreden houden, zodat er wat minder strijd is. Anderzijds toch meedoen met de rest en goed proberen te eten, omdat je tegelijkertijd voor herstel wilt gaan of anderen niet teleur wilt stellen.

Bron: larm

Zo is eten niet 'gewoon eten', maar is het iets dat de hele dag jouw stemming kan beïnvloeden. En omdat het de hele dag aanwezig is en ook de hele dag moet gebeuren, heb je hier een dagtaak aan.

2. Geen ruimte voor spontaniteit

Een spontaan verzoek voor een lunch of een drankje buiten de deur? Vanavond ergens anders eten dan normaal? Of gewoon een dag die even anders loopt, waardoor je eetpatroon er wat anders uit komt te zien? Dat is hoe het leven is of op een leuke manier kan zijn, maar daar is een eetstoornis totaal niet van gediend.

Een beetje structuur is voor elk mens natuurlijk goed, maar een eetstoornis gaat verder dan dat. En vaak ook verder dan 'ik wil gewoon weten waar ik aan toe ben', of 'ik hou niet van verrassingen'. Het geeft een vorm van controle en van schijnveiligheid die alle spontaniteit uit het leven haalt. Elk voorstel of elke onverwachte wending kan zorgen voor een benauwd gevoel. Alsof je verkrampt; je moet ineens kiezen tussen twee - of drie of vier - kwaden. Terwijl het uitgangspunt voor spontaniteit eigenlijk is dat het je leven wat leuker en losser kan maken. Het hoeft je niet te beangstigen, wat het door een eetstoornis wel kan doen.

3. Meer onzekerheid

Een eetstoornis kan veiligheid bieden; een manier om met jezelf en je lichaam om te gaan. Er kan enorm veel aan ten grondslag liggen, wat over meer gaat dan eten alleen. In ieder geval kan de eetstoornis voelen als een (tijdelijke) oplossing. Een oplossing voor een gevoel, voor pijn. Een oplossing voor onzekerheid misschien die je voelt over jezelf en/of je lichaam. Afvallen kan voelen als de oplossing, terwijl je misschien merkt dat je met de tijd niet minder onzeker bent geworden. Heeft de eetstoornis angsten en onzekerheden weggenomen? Of heeft het ze juist erger gemaakt? Of heb je er in de tussentijd nieuwe angsten en onzekerheden voor in de plaats gekregen?

Een eetstoornis heeft tegelijkertijd bevestiging nodig. Ben ik nog wel 'goed' bezig? Dus de bevestiging die je als mens  - wij allemaal - soms nodig hebt, verplaatst zich naar een psychische ziekte. Een eetstoornis zorgt niet voor een zekerder bestaan en meer zelfvertrouwen. In tegendeel, het maakt je juist kleiner en kwetsbaarder. En bovendien meer afhankelijk; van de eetstoornis én van de mensen om je heen. 

4. Je bent meer alleen dan je zou willen

Want met een eetstoornis is het al snel te vol. Je planning, je dagen, maar ook je hoofd zitten al snel vol. Sociale gelegenheden - waar soms ook eten een onderdeel van is - ga je liever uit de weg. Er speelt in jouw wereld nu zo veel, dat het je eigen dagelijks leven heel erg klein kan maken. Meer geïsoleerd; uit veiligheid of onzekerheid.

Mensen die te dichtbij komen of die je willen helpen, duw je weg. Je sluit je misschien een beetje af en klapt dicht omdat je het zelf ook allemaal even niet weet. Hulp vragen is niet altijd makkelijk en erover praten kan voelen als verraad naar je eetstoornis. Uiteindelijk kunnen er veel momenten zijn waarbij je liever alleen naar huis gaat, of liever thuisblijft en afzegt. Of zelfs liever niet meer reageert. Omdat je bang bent tot last te zijn. Via al die verschillende wegen kan het uiteindelijk heel erg eenzaam en alleen gaan worden. Alleen met je eetstoornis.

5. Onverklaarbare vermoeidheid

Of je nu ondergewicht, overgewicht of een gezond gewicht hebt; een eetstoornis kost ontzettend veel energie. Zowel lichamelijk als mentaal. Een eetstoornis zorgt vaak voor voedingstekorten die niet altijd af te lezen zijn aan iemands lichaam of gezicht. Dat doet afbreuk aan je lichaam en de energie die je hebt op een dag. Maar ook de psychische uitwerking van een eetstoornis kost energie en maakt je uiteindelijk oververmoeid.

De ogenschijnlijk 'simpelste' dingen kunnen te veel zijn. Van de boodschappen onthouden tot aan de boodschappentas tillen. Om vier uur 's middags lijkt het al negen uur ‘s avonds te zijn: je kan niet meer... Hoe doen mensen al die verschillende dingen op een dag, terwijl stofzuigen of koken een dagtaak is voor je? Dat is het effect dat een eetstoornis heeft op je dagelijks leven, op de dagelijkse dingen die je zou willen ondernemen. Even doorzetten, dacht ik vaak. Over een tijdje lukt het vast allemaal beter. Maar werken aan herstel is vaak het enige dat jou je energie echt terug kan geven. 

6. Het gaat er altijd over 

Het gaat erover in jouw hoofd. En het gaat er ook over bij je familie, met of zonder jou, omdat ze zich zorgen maken. Je voelt je soms net een klein kind. Het gaat altijd over eten en je weet het heus allemaal wel. Maar met een eetstoornis is dat niet vanzelfsprekend; voor jou niet en voor jouw omgeving ook niet. Het gaat vaak over het eten, over je eetstoornis of juist over je herstel. Logisch, want dat is ontzettend belangrijk in jouw leven nu. Maar grote kans dat je dat ook wel eens zat bent. Ook logisch, maar dat is het effect en de impact dat een eetstoornis kan hebben op jouw leven en de contacten die je hebt. Je hebt gelijk als je denkt dat het ook wel eens ergens anders over mag gaan, of dat jij en jouw leven meer zijn dan eet-strijd. Maar de realiteit is dat het met een eetstoornis toch vaak in jouw hoofd, en hardop, wél alleen daarover mag gaan. 

7. Je leeft voor het eten, in plaats van andersom 

De rollen zijn totaal omgedraaid. Je planning, je dagindeling en je dagelijkse keuzes staan in het teken van eten, niet eten of compenseren. Misschien voelt het normaal en ben je hier aan gewend omdat je er al zo lang naar luistert en je misschien denkt dat het op deze manier prima is. Dit is vol te houden, dit is veilig. Maar het is geen gezonde manier van leven. Geen leven waarin je eet om te kunnen doen wat je wilt doen en vrij bent in het maken van je keuzes. 

Bron: larm

8. Je mist alles om je heen

Niet alleen door de sociale activiteiten die je door je eetstoornis liever niet meer bezoekt, of kan bezoeken. Niet enkel door de verjaardagen of vakanties die je hebt gemist, of zelfs hele studiejaren. Maar gebeurtenissen missen zit hem soms ook in de momenten dat je er was, maar niets meekreeg. Omdat er geen ruimte in je hoofd en je belevingswereld overblijft als een eetstoornis daar flink huishoudt. Er waren vakanties, schoolreizen en familie-uitjes waar ik fysiek wel aanwezig was, maar me heel weinig van kan herinneren. Behalve het vreselijke gevoel dat ik had over mezelf en over het eten. Ik weet nog dat er tijdens de wintersport witte puntjes met hagelslag waren, maar niet meer hoe de piste eruitzag. 

Dat is iets waar je niets aan kan doen, dat is wat een eetstoornis met jou en je leven kan doen. Maar ook als je het gewend bent en zelf geen oplossing weet, betekent dat niet dat je het hierbij hoeft te laten zitten. Juist door hierover te praten en om hulp te vragen, kun je een andere wending geven aan je leven en aan hoe jij alles om je heen weer kunt beleven. Pas in en na herstel had ik weer de rust om de vogels - die er al die tijd toch echt ook al waren - echt te kunnen horen terwijl ik aan het fietsen was. Pas in herstel leerde ik echt weer gesprekken hebben en te luisteren naar anderen, omdat ik daarvóór veel te druk was met mijn eigen hoofd. Er kon weer wat bij; er kon leven bij.

9. Het vlakt je af

Hobby’s van vroeger of activiteiten waar je je eerder helemaal in kon verliezen, daar voel je niets meer voor. Alles wat je vroeger energie gaf, doet nu niets meer met je. En er komt ook eigenlijk al tijden niets meer voor in de plaats. Niets waar je je zo in kan verliezen als het bezig zijn met de eetstoornis.

Nu kan een eetstoornis best wat jaren in beslag nemen, dat zijn jaren waarin je natuurlijk zelf ook verandert en waarin je hobby’s kunnen wisselen. Maar bezig zijn met een eetstoornis en te weinig energie hebben, zorgen ook voor een afgevlakt gevoel. Heftige gebeurtenissen die mij normaal gesproken enorm zouden raken, kwamen minder bij me binnen. En als ik er echt even over nadacht, maakte het hele leven toch eigenlijk nog weinig uit? Een eetstoornis is destructief en komt dus niet met euforische en tevreden gevoelens. Eerder met depressieve en sombere gevoelens. Achteraf voelde het een beetje alsof de eetstoornis mij en mijn levenslust had opgegeten. 

10. Er is altijd spanning

Vanaf het moment van opstaan tot je weer in bed ligt. En 's nachts gaat het eigenlijk ook gewoon door. Een verkrampte stress-spier die altijd gespannen staat. Spanning over het eten van die dag, spanning over alles wat die eet-planning in de war kan gooien. Spanning over de week erna, spanning voor de honger, spanning voor het getal op de weegschaal, spanning voor dat tentamen... Er is nooit rust, geen moment van pure en oprechte ontspanning. Een eetstoornis legt druk op jou en op alles wat je dagelijks doet, want het kan niet vrij en niet ongedwongen. Een eetstoornis neemt het stukje onbezorgdheid - wat tussen de zorgen van het leven kan bestaan - bij je weg.

Lees bovenstaande 10 punten nog eens en bedenk: hoeveel van je leven zou je eigenlijk wel weer terugwillen?

♥

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.