Een eetstoornis verandert niet alleen je eetpatroon of je stemming, het heeft invloed op elk aspect van je leven. Het verandert je als persoon. Zelf dacht ik dat het wel meeviel, maar onopgemerkt ging ik steeds meer mee in wat de eetstoornis van mij verlangde. Alles stond in dienst van dat strenge eetpatroon en alles wat in de weg stond, kon ik beter aanpassen. Ik paste mijn beslissingen aan op een ziekte. Een ziekte die uiteindelijk toch nooit echt tevreden zou zijn. Het meisje dat in mij zat was spontaan, maar de eetstoornis kon daar helemaal niets mee. Het voelde als een compromis, maar ik verloor altijd. Ik leverde liever een stukje van mijzelf in, dan dat ik tegen de eetstoornis in zou gaan. Dat voelde veilig, om even een stukje van mijzelf op te geven, maar voor je het weet verlies je jezelf. 

Ja, natuurlijk kunnen we lekker buiten de deur gaan eten! Ja, natuurlijk kunnen we wat langer blijven hangen bij vrienden, we zien wel hoe het met eten loopt. Zo laat nog iets ondernemen? Ja hoor, leuk! Allemaal reacties die dicht bij mij lagen, maar toch niet langer veilig voelde. Het voelde niet meer oké en ik leefde constant op de handrem. Iets wat ik steeds vaker ging merken, alsof ik moest kiezen tussen twee werelden die allebei een beetje van mij waren. Mijn natuurlijke reactie stond haaks op de controle die ik tegelijkertijd graag wilde behouden. 

Alles in de war

Elke dag hield ik mij bezig met mijn eten. Wat ik at, hoe veel ik at en wanneer ik dat at. Het speelde elke dag de hoofdrol en spontane acties konden dat alleen maar in de war brengen. Het was alsof de angst voor controleverlies groter was dan de gezelligheid die het met zich mee kon brengen. Wat kon er allemaal wel niet gebeuren als ik hiervan afweek? Als ik ineens iets totaal anders ging doen? Ook toen wist ik dat dit waarschijnlijk niet zo veel teweeg zou brengen. Ik wist echt wel, met mijn gezonde verstand, dat de wereld niet zou vergaan en ik niet kilo's aan zou komen. Toch was het zo ongemakkelijk, zo ongekend onaangenaam om daar voor te kiezen. Ja, ik zou nu gewoon mijn dag om kunnen gooien, maar ik zou het ook niet kunnen doen en dan is er rust.

Het lijkt zo onschuldig, maar al die momenten bij elkaar zorgen er wel voor dat je jezelf telkens opnieuw opzij zet. Zo vaak, dat je misschien vergeet wie je bent en wat nu eigenlijk jouw eigen keuzes en verlangens zijn. Ik vergroeide als het ware met de wil van mijn eetstoornis en werd ineens iemand die misschien gewoon liever op vaste tijden at. Iemand die soms gewoon liever binnen bleef of veilig haar eigen lunch meenam. Niets mis mee, maar dat was niet wie ik was. Dat was wat mijn eetstoornis van mij gemaakt had. Elke keer als ik koos voor iets wat mijn eetstoornis tevreden of rustig zou houden, voelde ik mij een slaaf. Een slaaf van mijn eigen probleem. Het gaf voor even misschien meer rust, of eerder wat minder strijd, maar uiteindelijk won ik er niets mee.

Afzonderen

Uiteindelijk kan het ervoor zorgen dat je je steeds meer afsluit en steeds vaker voor de veilige weg kiest. Een weg dat het nieuwe normaal wordt, terwijl dat helemaal niet is hoe je wilt leven. Het kan ervoor zorgen dat je je meer afzondert, afspraakjes afzegt en telkens zorgt dat je alleen en op jouw vaste tijden kunt eten, wat daar ook voor moet wijken. 

Het wordt steeds meer alleen, alles wordt meer alleen. Alleen is veilig en alleen eten betekent controle. Het zorgt er in ieder geval voor dat de eetstoornis alle vrijheid krijgt. Zelf merkte ik dat dit twee kanten opging. Als ik alleen had kon ik misschien net wat minder eten en dat was toch mooi meegenomen. Tegelijkertijd was er ook meer ruimte voor eetbuien. Juist als ik alleen was, was die drang groter. Een eetbui hebben was het laatste dat ik wilde, maar ik merkte toch vaak dat mijn eetstoornis die optie open wilde houden. Het voelde fijner om alleen te zijn, wat de avond mij ook zou brengen. Uiteindelijk bracht het nooit veel goeds. Het was altijd vooral alleen, alleen met mijn eetstoornis.

Schijnveiligheid

Je denkt dat het voor even is. Het is tijdelijk, maar nu is er even rust. Terwijl het juist die rust is waar de eetstoornis zo van profiteert. Juist op de momenten dat je denkt dat het niet zo erg is en je het alleen even tevreden wilt houden, juist dan wordt het sterker. Het werd na zulke momenten namelijk alleen maar moeilijker om om er tegenin te gaan. Terwijl ik mijzelf voorhield het alleen even voor mij uit te schuiven, kwam het er uiteindelijk nooit meer van.

Het heeft niet het beste met jou voor, dus alles waarin jij het tevreden wilt houden krijg je andersom niet terug. Elke keer wanneer het tevreden is, verlangt het meer en wordt dat de nieuwe standaard. Dat stukje wat je ingeleverd hebt, krijg je eigenlijk niet terug en het gaat zo langzaam dat je het misschien niet eens doorhebt. 

Waar ben je het meest bang voor?

Het voelde als iets dat ik gewoon niet wilde, het voelde niet goed. Het voelde altijd alsof ik veel meer moest doen om er tegenin te gaan, dan om de uitdaging gewoon te omzeilen. Langzaam werd ik minder spontaan, uit angst. Angst die werd gevoed door mij eetstoornis. Wat zou er gebeuren als ik afweek van mijn plan? Hoe moest ik dat compenseren of überhaupt mee omgaan? Wat nou als het wél grote gevolgen heeft en ik er toch van aankom? Het voelt zo goed om mij gewoon aan mijn schema te houden..

Deze angsten en deze ‘excuses’ hoorde volledig bij mijn eetstoornis. Ja, die horen erbij en die kun je inderdaad zo voelen. Het voelt groot en intens en ik durfde daar niet van af te wijken. Toch wist ik ook heel goed dat dit niet was hoe ik wilde leven. Zo wilde ik mij niet voelen. Ik wilde niet nog jaren alles afzeggen of mij nog jaren om mijn eetstoornis heen bewegen. Ik wilde juist kunnen leven in vrijheid en spontaan kunnen zijn wanneer ik dat zo voelde.

Relativerende gedachten hiertegenover zetten blijft iets wat kan helpen. Alleen al het uitspreken van mijn twijfels kon mij er al van overtuigen om het toch wel te doen. Als ik mijzelf hoorde zeggen dat ik het niet wilde en waar ik bang voor was, gaf het al een nieuwe dimensie aan mijn angsten. Het klonk stiekem namelijk best gek en ik wilde helemaal niet zo zijn. Daarnaast is de bevestiging van anderen ook zo doorslaggevend geweest om toch de deur uit te gaan en uit mijn vaste patroon te stappen. ‘Nee, er kan niets gebeuren, het kan geen kwaad en dit is helemaal oké om te doen.’ Als iemand dat even kon zeggen kon ik iemands hand vastpakken en nog sterker staan tegenover de angsten die mij tegenhielden. Samen sta je sterker en voel je je misschien krachtiger. Krachtiger om hiervoor te kiezen en jezelf weer terug te winnen.  

Maak een plan

Het is ook eng. Het is gewoon eng om er tegenin te gaan en iets spontaans te gaan doen op het gebied van eten. Het is oké dat het moeilijk is, maar dat betekent niet dat dit voor altijd zo hoeft te zijn. Soms kan een plan je al een heel eind brengen. Niemand heeft gezegd dat je spontane acties niet een beetje kunt plannen. Uiteindelijk wil je denk ik vrij kunnen leven en kunnen meegaan met hoe het loopt en waar jij op dat moment zin in hebt, maar dat mag je in het begin best een beetje sturen. Probeer eerst eens in de week buiten de deur te eten of bijvoorbeeld een keer geen plan te maken voor het avondeten. Gewoon de avond op je af laten komen en kijken wat er gebeurd, waar je trek in hebt en hoe je dat wilt doen. Met zulke oefeningen wordt het vast steeds gemakkelijker en minder eng om te luisteren naar wat er spontaan in je op komt en hoe je met zo’n situatie omgaat.

Geniet van het moment

Wat spontane acties zo leuk maakt is vaak de setting of sfeer. Als we ineens besluiten om uiteten te gaan. Als ik toch geen zin heb om te koken dus lekker een pizza bestel en op de bank plof. Als we bij vrienden zijn en besluiten dat het zo gezellig is dat we blijven eten. Het zijn fijne momenten en juist fijne momenten zorgen ervoor dat het leven net even anders kan lopen dan je van te voren gepland had. Dat zijn momenten die je terugkrijgt. Regelmaat en structuur is goed en nodig, maar wanneer je steeds vrijer kunt leven dienen dit soort momenten zich ook weer meer aan. Probeer daar van te genieten, want uiteindelijk gaan juist deze momenten niet over het eten, maar over vrijheid. Vrijheid waarin je zelf mag kiezen, want jij bent de baas.

♥

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2019