Toen ik een eetstoornis had, had ik heel veel moeite met het smeren van boter op m'n brood. Ik bedoel, waarom zou ik dat doen? Die jam blijft zonder boter toch ook gewoon op m'n brood zitten? Het is misschien een beetje gedoe, maar ik kan ook best wel brood met hagelslag eten zonder boter. Trouwens, ik kan de hagelslag ook gewoon schrappen! Jam is immers een stuk 'veiliger'.

Nu kan je je afvragen wat veilig in die zin betekent. Er is natuurlijk helemaal niks mis met jam op je brood kiezen in plaats van hagelslag, maar het maakt wel uit waarom je die keuze maakt. Als de keuze is gemaakt uit angst voor hagelslag is het een keuze die je eetstoornis voedt.

Het voeden van je eetstoornis heeft niet alleen het gevolg dat hagelslag iets heel engs wordt. Alle ogenschijnlijk onbelangrijke dingen, alle kleine regeltjes, alle simpele 'vermijdingen' tellen bij elkaar op tot een groot netwerk van angst en elke kleine overwinning breekt die eetstoornis een beetje af. Al is het maar het eten van een boterham met hagelslag en boter.

Is boter op je brood echt nodig?

Om maar bij het begin te beginnen stel ik de vraag: Is boter op je brood echt nodig? In de tijd dat ik een eetstoornis had zou ik zeggen: "Boter, het is extra, dus niet nodig." Tijdens mijn behandeling bij PsyQ leerde ik van de diëtiste dat boter op je brood smeren wél nodig is en dan heb ik het niet over roomboter, maar over margarine en halvarine.

Margarine en halvarine zitten vol met vitamine A, D en E. Dat is omdat het er kunstmatig aan wordt toegevoegd. Roomboter bevat ook vitamine D, maar er wordt verder niks aan toegevoegd, dus het is een stuk minder. Al is roomboter natuurlijk wel heel lekker!

Vitamine A en D kunnen alleen via vet door je lichaam worden opgenomen, vandaar dat de combinatie met boter wordt gemaakt. Een belangrijke bron aan voedingsstoffen dus, maar zou je die voedingstoffen niet ergens anders vandaan kunnen halen? Ja, dat kan in principe wel. In die zin zou je kunnen zeggen dat boter op je brood niet per se nodig is, maar dan moet je wel zorgen dat je die vitamine-bron vervangt.

Vervanging van boter

Om boter echt goed te kunnen vervangen is het belangrijk om voldoende vette vis te eten. Dat doen de meeste mensen hier in Nederland echter niet, vandaar ook dat we de vitamines toe hebben gevoegd aan margarine en halvarine. In vette vis vind je zowel de vitamines A en D als de vetten die je nodig hebt om ze op te nemen.

Vitamine A en D vind je ook in vette producten zoals noten, zaden en eieren. Bovendien maakt je lichaam vitamine D aan door de zon. Echter is het in Nederland maar een paar maanden per jaar zonnig genoeg om die vitamine D daadwerkelijk aan te kunnen maken in de juiste hoeveelheden. Daarnaast is niet iedereen elke dag even veel buiten. Zeker met de herfst en winter voor de deur hebben we meer kans op een vitamine D tekort.

Al met al is het dus wel mogelijk, maar niet makkelijk om margarine en halvarine te vervangen. Vandaar dat je er goed aan doet om het toch op je brood te smeren. Dan weet je zeker dat je niks tekort komt. Een tekort aan vitamine D kan je namelijk erg vermoeid laten voelen. Het is slecht voor je botten, spieren en stemming. Een tekort aan vitamine A heeft nadelige gevolgen voor je ogen, huid, haar, gebit en afweersysteem.

Waarom wil je geen boter op je brood?

Als ik heel eerlijk ben doe ik nu ook niet altijd boter op m'n brood. Dat is niet omdat ik het niet lekker of niet nodig vind, maar ik denk er vaak gewoon niet aan. Ik heb het wel altijd in huis en met periodes heb ik dan ook het goede voornemen om wel te smeren. Eigenlijk vind ik boter op m'n brood juist heel lekker. Ook met kaas of jam bijvoorbeeld. Het maakt het net een beetje smeuïger. Ik ga er na het schrijven van deze blog zeker weer op letten!

Sommige mensen houden simpelweg niet van de smaak van boter en als je het dan inderdaad niet eet is er kans op een vitamine tekort. Probeer dan in ieder geval zo veel mogelijk producten te eten waar de vitamines A, D en E wel inzitten en eventueel supplementen te gebruiken. Supplementen zijn echter geen volwaardige vervanging van gezonde voeding.

Toen ik een eetstoornis had zei ik ook vaak dat ik boter simpelweg niet lekker vond. Had gekund, maar was niet de waarheid. Probeer daarom echt bij jezelf na te gaan of je boter nou echt niet lekker vindt of dat je het probeert te vermijden uit angst om aan te komen. Boter is niet extra, dus niet niet nodig. Je lichaam heeft die vitamines en vetten juist hartstikke hard nodig. Van vet eten, word je niet per se zelf ook vet. Meer lezen over waarom je lichaam vetten nodig heeft doe je hier.

Het lijkt misschien iets heel kleins, geen boter op je brood of één bepaald product vermijden. Hoezo zou je niet zonder kunnen? Zoals ik in de eerst alinea eigenlijk ook al aangaf is de vraag niet of je zonder kan, maar of je met durft? Natuurlijk kan je zonder een bepaald product. Natuurlijk kan je prima leven zonder hagelslag of roze koeken of chips. Natuurlijk zijn er mensen die sommige dingen nooit eten, maar dat is dan niet vanuit een eetstoornis.

Op het moment dat de keuze niet meer gemaakt wordt vanuit een bepaalde angst ben je helemaal vrij om te kiezen wat jij wilt, maar als je het stiekem best lekker zou vinden, waarom dan die eetstoornis voeden? Daar wil je juist vanaf. Zodat je weer vrije, oprechte en gezonde keuzes kan maken.

Elke kleine overwinning telt. Smeren maar!