‘'Wees gewoon jezelf'' of ‘'Wees jezelf, er zijn al genoeg anderen'' zijn uitspraken waar ik jaren geleden echt helemaal niks mee kon. Want wat is jezelf zijn? Hoe doe je dat? En wat als anderen je raar vinden als je jezelf bent? Ik vond 'gewoon jezelf zijn' een raar en zelfs irritant advies waar ik niets aan had. Maar toch zou ik het advies ook aan anderen geven nu ik weet hoe fijn het is als je weet wie je bent en jezelf kunt zijn. Maar hoe doe je dat dan, jezelf zijn?

Ik denk dat jezelf zijn om een heleboel redenen super ingewikkeld en eng kan zijn. Als klein kind is het misschien soms niet zo moeilijk, maar ook dan al wordt er een mening gegeven over je gedrag. Anderen vinden je gek, schattig, slim, snel, langzaam, rustig, druk, vrolijk, verlegen of wat dan ook. Je wordt in allerlei hokjes gestopt waarvan je zelf misschien niet eens weet of dat hokje wel bij je past.

Als je wat ouder wordt, ga je zelf steeds meer onderzoeken wie jij zelf bent. Wat kun je goed, wat kun je minder goed? Wat vind je leuk en wat juist niet? Je wilt misschien ook graag ergens bij horen of past je aan de norm aan van de klas waarin je zit. Wat is hip en wat juist niet? En wil je juist wel opvallen of niet? Allemaal vragen die je vooral in je tienerjaren enorm bezig kunnen houden en ook daarna nog regelmatig de revue zullen passeren.

Uitvinden wie je bent is een hele zoektocht. Een zoektocht die ik als tiener enorm moeilijk en negatief bekeek. Ik wilde weten wie ik was, wat ik vond en hoe ik later ging worden. Ook stelde ik enorm hoge eisen aan wie ik wilde en moest zijn. Ik vond het moeilijk om sommige dingen over mezelf niet te weten. Ik kende mezelf niet goed en dat gaf me soms een machteloos gevoel. Alsof ik geen controle had, ik wist niet wat ik deed, wie ik moest zijn en hoe ik me moest gedragen en dat maakte me soms bang.

Toch voelde ik ergens ook heel sterk behoeftes, emoties en had ik bepaalde interesses. Deze weken soms af en soms pasten ze aardig in de norm. Af en toe durfde ik dan ook wel te laten zien wat ik leuk vond, waar ik van hield en kleedde ik mij express zoals ik dat zelf leuk vond. Er zat een eigen wil in, maar ik vond het enorm eng om die eigen wil ten toon te stellen. Ik was er nog niet zeker genoeg van en was bang voor wat iedereen over mij zou denken. Ik was vast raar, dom en zou buiten de boot vallen als ik mezelf zou zijn.

Inmiddels durf ik te zijn wie ik ben. Natuurlijk gaat dat bij de ene groep mensen gemakkelijker dan bij de andere. Maar ik ben over het algemeen gewoon wie ik ben. Ik schaam me niet meer voor wat ik wel of niet ben en wel of niet kan. Dat stuk heb ik echt losgelaten. Dit ben ik en wie mij leuk vindt, vindt mij leuk. Het kan me weinig schelen als iemand mij nu raar vindt of gek. Ik ben wie ik ben en zelf vind ik dat best een leuk persoon.

De machteloosheid en het controleverlies is er niet meer. En mijn eetstoornis heb ik ook hiervoor niet meer nodig. Natuurlijk twijfel ik nog wel eens over dingen of stel ik mijn mening of smaak bij. Dat zal ik tot mijn 85e blijven doen. Maar twijfelen aan of ik goed genoeg ben en mezelf onderdrukken, daar ben ik klaar mee. Ik vind het veel te leuk dat iedereen verschillend is, inclusief ik zelf.

Dit hele proces is ook bij mij niet vanzelf gegaan en ook zeker niet zonder vallen en op staan. Jezelf durven zijn is iets wat jaren kost en wat ook met vlagen nog wel eens wat moeilijker zal zijn in het leven. Maar het is wel heel belangrijk om er aan te werken en stappen in te zetten. Er is namelijk niets meer bevrijdend dan te kunnen zijn wie je bent. Die vrijheid heeft mij enorm veel gegeven en daarom heb ik een aantal handige tips om hier zelf mee aan de slag te gaan.

Onderzoek jezelf
Natuurlijk is het goed om te onderzoeken wat jij leuk vindt. Probeer soms eens stil te staan bij waar jij bijvoorbeeld veel van hebt. Wat voor kleur hangt er onbewust veel in jouw kast? Wat doe je eigenlijk je hele leven al? Wat voor smaken vind jij lekker? Is er iets wat jou blij maakt? Dat soort vragen aan jezelf, laten je nadenken over wat jij eigenlijk vindt van dingen. Wat vind jij mooi en niet mooi? Dit zal zo nu en dan veranderen, maar probeer er eens over na te denken. Richt je daarbij vooral op wat je al wel over jezelf weet en accepteer het ook als je iets nog niet weet of twijfelt. 

Oordeel niet
Jouw mening, jouw stijl en jouw smaak is van jou. Je hoeft jezelf dus niet in een vakje te stoppen of ergens bij te horen. Ergens bij horen is namelijk hartstikke onmogelijk, omdat ieder mens uniek is. Je kunt het dus heel lang proberen, maar uiteindelijk kun je maar in één ding heel goed worden in het leven en dat is zijn wie je bent. Keur jouw mening dus niet af, zelfs niet als je daardoor ergens niet bij kunt horen. Jij bent wie je bent en als je daar zelf blij mee bent, zijn anderen dat vaak ook.

Vertrouw op jezelf
Dit is niet zo gemakkelijk als de letters die je nu leest je laten denken. Op jezelf vertrouwen is een hele opgave en je zult er je hele leven af en toe eens goed bij stil moeten staan. Er zijn namelijk zoveel waarheden op de wereld, dat je soms best eens zult twijfelen aan of jij het nu wel goed hebt. Probeer toch dingen te doen vanuit jouw gevoel. Voelt dit fijn? Voelt dit goed? Doe het dan, het is jouw leven. Zorg voor jezelf en vertrouw erop dat iedere fout die je maakt, je zal helpen weer iets nieuws over jezelf te ontdekken.

Maak fouten
Af en toe zul je namelijk best wel eens een keuze maken, een jurkje aantrekken of een mening geven die misschien achteraf toch iets minder leuk was dan je had gedacht. Dat geeft niets. Ook fouten zijn dingen van jou en maken jou uniek. Dat klinkt ook weer zo simpel, maar dat is het ook. Jezelf zijn gaat namelijk voor een heel groot deel over acceptatie en zijn wie je bent, zonder jezelf af te rekenen. Fouten maken mag dus en is misschien zelfs iets wat jou helpt om te ontdekken wie je echt bent. Jezelf leren kennen betekent namelijk ook dat je je minpunten leert kennen. En die heeft iedereen.

Heb schijt
Ik had het natuurlijk wat deftiger kunnen verwoorden, maar dit is echt iets wat heel belangrijk is. Schijt hebben aan (loslaten) wat anderen van je vinden is op een positieve manier namelijk echt noodzakelijk in het leven. Er zijn namelijk altijd rotopmerkingen, vervelende situaties, pesterijen, irritante meningen of afwijzende oordelen. Altijd. Je hele leven lang. En ik kan er heel luchtig over doen, maar het enige wat je ermee kunt is schijt hebben. De ene keer pak je iets op als feedback, maar heb je het idee dat het niet kloppend is, probeer de mening van een ander dan los te laten en bij je eigen idee te blijven.

Het stopt nooit
Het punt waarop je weet wie je bent en voor je gevoel 'af' bent, komt niet. Je blijft jezelf altijd ontwikkelen. Wel zal er steeds meer duidelijk worden over jezelf. Hoe ouder je wordt, hoe meer je het leven en ook jezelf leert kennen. Geef jezelf dus echt tijd en zie jezelf leren kennen als een levenslange interessante zoektocht. Een avontuur in plaats van een moeilijk proces.  

Wees je allerbeste vriend
Het is belangrijk dat jij achter jezelf kunt staan. Vind je jezelf een sukkel, dan helpt dat niet om op jezelf te vertrouwen, kun je jezelf niet accepteren en is het ook moeilijk om schijt te hebben aan de mening van anderen. Die mening doet je namelijk heel veel, omdat je twijfelt aan jezelf en niet blij bent met wie jij bent. Het is dus enorm belangrijk om goed voor jezelf te zijn en vooral lief. Liefde voor jezelf wordt in de nuchtere Nederlandse cultuur vaak gezien als egoïsme, narcisme of arrogantie. Het tegendeel is waar. Als iedereen wat meer van zichzelf zou houden, zouden er veel meer leuke mensen bestaan.

Lach om jezelf als je iets geks doet, in plaats van jezelf te veroordelen of in een hokje te stoppen. Niets wat je doet is fout als je er van leert. Je kunt dus beter aardig voor jezelf zijn, in plaats van alles wat je doet te stoppen in de hokjes 'goed' en 'fout'. Wees zelf je aller beste vriendin. Probeer jezelf te accepteren, doe lieve dingen voor jezelf en maak van jouw eigen leventje een DIY project. Je bent goed zoals je bent, dat zou je ook tegen je beste vriendin zeggen.