Heb ik een trauma?

 

Een woord dat ik nu dagelijks weleens typ en dat hierdoor haast zijn diepe betekenis verliest: trauma's. Want zo makkelijk als het te typen is, zo moeilijk is het om te erkennen. Een trauma is complex en soms niet uit te leggen of te begrijpen. Het is alleen maar te voelen. En voor iedereen is de oorzaak verschillend en zijn de signalen anders. Hierdoor kan het lastig zijn om te bepalen of jij zelf last hebt van een trauma; want hoe weet je dat eigenlijk? Of je een trauma hebt?

Een trauma betreft een onverwerkte of niet goed verwerkte gebeurtenis uit het verleden. Deze gebeurtenissen kunnen zich voor hebben gedaan in de vroege jeugd, maar dat hoeft zeker niet zo te zijn. Op elke leeftijd is het mogelijk om een (psychisch) trauma op te lopen. In de blog van vandaag lees je hoe een trauma precies kan ontstaan en wat de signalen kunnen zijn.


Bron foto

Hoe ontstaat een trauma?

Verschillende gebeurtenissen kunnen een trauma veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan gewelddadige situaties zoals een overal, huiselijk geweld, seksueel misbruik, het meemaken of zien van een ongeluk of het verliezen van een dierbare. Dit zijn slechts voorbeelden, want er kan zoveel aan een trauma vooraf gaan. Het gaat om de gevoelens die een bepaalde gebeurtenis bij je oproept. Denk aan emoties als angst, verdriet, hulpeloosheid, boosheid of schuldgevoelens. Het voelen van deze emoties is op zich niet vreemd. Zeker wanneer er iets heftigs is gebeurd, is het logisch dat dit veel in je los kan maken. Wanneer deze emoties echter niet weggaan en op den duur zelfs erger worden, is de kans groot dat je kan spreken van een psychotrauma. 

We onderscheiden twee soorten trauma: enkelvoudig trauma en meervoudig (of complex) trauma. Bij een enkelvoudig trauma is er één specifieke gebeurtenis te herleiden waardoor iemand een trauma heeft ontwikkeld. Bij een meervoudig trauma gaat het om een herhaling van ingrijpende gebeurtenissen. Goed om te weten is dat de een enkelvoudig trauma - omdat het voor sommige mensen minder 'erg' klinkt - echt niet onderdoet voor een meervoudig trauma. Beide kunnen een grote impact hebben op iemands dagelijks functioneren. Beiden vragen er dus ook om, serieus genomen te worden.

Ik vind het belangrijk om te vermelden dat een gebeurtenis voor de één heel anders kan voelen dan voor een ander. Ik denk dat ik dit het beste uit kan leggen door middel van een voorbeeld: ik ben opgegroeid in een onstabiel gezin. Mijn vader was alcoholist. De meeste trauma's waar ik later therapie voor heb gehad, vonden hun oorsprong binnen ons gezin. Ik voelde me onveilig. Er vond bijvoorbeeld veel agressie plaats thuis en hiernaast had het ook zijn effect op mijn ontwikkeling; zo kreeg ik last van bindings- maar ook verlatingsangst en ik ontwikkelde een eetstoornis en een depressie.

Toen mijn vader eenmaal uit huis was geplaatst, werd ik - niet veel later - aangeraakt door een kennis. Iemand die ik tot dusver altijd had vertrouwd. Deze aanraking ontwikkelde zich tot een trauma. Voor sommigen kan dat vergrijp iets kleins zijn, iets wat amper te benoemen is, maar voor mij was het heel groot. Het ging namelijk over veel meer dan alleen het overschrijden van die grens. Het ging om mijn veiligheid die ineens vergankelijk leek. Wat ik hiermee wil zeggen is dat een trauma ook te maken heeft met de draagkracht van de persoon op dat moment. Oordeel daarom alsjeblieft nooit over de moeilijkheden van een ander; je weet niet wat erachter zit, hoe het daarachter voelt, wat het in iemand losmaakt. 

Mentale signalen

De meest bekende signalen zijn denk ik het herbeleven van de gebeurtenis(sen) en dissociatie. Dit kan door middel van flashbacks en nachtmerries. Ik had last van beide. Dit zorgde er ook voor dat ik vaak slecht sliep en veel moe was. Ik denk ook dat ik door die vermoeidheid minder goed prikkels kon verwerken, waardoor ik eigenlijk in een soort cirkel terechtkwam; ik werd moe van verschillende prikkels, waardoor ik deze niet kon verwerken en dagelijkse dingen best een opgave werden. 

Fysieke signalen 

Eerder schreef ik al over de fysieke klachten die ik ervoer tijdens mijn trauma, dat deed ik in deze blog. Ik benoem hier onder andere spierkrampen (door het aanspannen van spieren bij spanning), hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid. Maar in de reacties onder de blog werd ook terecht conversiestoornis, of fns, genoemd. Een mentale aandoening waarbij een persoon blindheid, verlamming, moeite met slikken of andere (neurologische) symptomen heeft, die niet 'verklaard' kunnen worden. Meestal verdwijnen de klachten na een aantal maanden, maar als dit niet het geval is, kan een psycholoog je wellicht verder helpen. 

Hiernaast voelde ik dat mijn lichaam vaak in een staat van alertheid verkeerde, zeker als ik op plekken was waarvan ik wist dat ik er bijvoorbeeld mijn vader tegen kon komen. Mijn hartslag was dan hoog, mijn ademhaling snel en oppervlakkig en ik voelde me opgejaagd. Veel plekken vermeed ik dan ook liever, waardoor ik de reactie ervan ook vermeed. Door die reactie uit de weg te gaan, werd deze - wanneer ik het wél voelde - heviger. 

En nu?

Afhankelijk van het soort trauma (en wat jij zelf graag wilt) is het mogelijk om hiervoor behandeld te worden. Zelf heb ik een aantal keer EMDR gevolgd; een behandeling waardoor de gevoelens rondom het trauma af kunnen nemen. Wil je hier rustig eens meer over lezen? In deze blog verzamel ik een aantal eerder geschreven blogs over deze behandelvorm. 

Verder wil ik je meegeven dat elk trauma serieus genomen mag - moet - worden. Destijds vond ik het heel lastig om mijn trauma's te erkennen en hiervoor hulp te vragen. Ook omdat ik het gevoel had dat er weinig over werd gepraat, was die drempel naar erkenning nog groter. Wat jouw verhaal ook is; je mag doorgaan, zonder schuldgevoel. Zonder blokkade.

Heb ik een trauma?

Deze blog draagt misschien bij om de signalen die bij een trauma kunnen horen in kaart te brengen, maar het is geen pasklaar antwoord. Door mijn eigen ervaring en de verhalen die ik dagelijks op Proud2Bme voorbij zie komen, heb ik inmiddels ondervonden dat een trauma er bij iedereen heel anders uit kan zien. Herken jij jezelf in de signalen die ik hierboven beschreef? Dan wil ik je aanraden om hier hulp bij te zoeken. Want ook al voelen die signalen (inmiddels) normaal, dit zijn ze niet. Het is niet normaal om dagelijks bang te zijn, plekken te vermijden, last te hebben van flashbacks en amper te kunnen slapen door nachtmerries. Het kan echt anders, het kan beter. Echt. 


Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Jezebel - Woensdag 27 oktober 2021 13:26
Mooi stukje! Ik wil wel graag aanvullen voor de mensen die dit stukje lezen, dat ik wel denk dat het belangrijk is dat je voor je besluit dat je een trauma hebt, met een Psycholoog of Psychiater kijkt of dit ook echt zo is (door een diagnose), er zijn namelijk ook een hoop zaken die voor pijnlijke herinneringen of gevoelens kunnen zorgen die geen trauma zijn. Dat is voor veel mensen lastig om van elkaar te onderscheiden.

Mensen zeggen tegenwoordig al snel dat ze een trauma hebben, op een grappende manier als iets ze pijn heeft gedaan. Maar een trauma hebben, is een behoorlijk serieuze zaak.
Lonneke - Redactie Proud2Bme - Woensdag 27 oktober 2021 13:53
Hey Jezebel,

mooie aanvulling! Dankjewel daarvoor.

Liefs
Anoniem - Woensdag 27 oktober 2021 14:03
Helemaal mee eens! Goed dat je dit benoemd hoor, want zie het ook vaak gebeuren. Hierdoor gaat er voor mij gevoel de lading of de ernst van bepaalde gebeurtenissen en/of stoornissen af.
Yenthe - Woensdag 27 oktober 2021 17:37
Eens Jezelbel, want mensen strooien maar al te makkelijk met het woord "trauma".
Anoniem - Donderdag 28 oktober 2021 10:56
Ja. Pijnlijke en moeijke dingen horen bij het leven net zo goed als goede positieve dingen en gebeurtenissen. Het lijkt alsof iedereen maar psychotherapie etc. en zoekt voor dingen die eigenlijk normaal zijn, dwz bij het leven horen. Mensen zouden elkaar meer kunnen steunen in het dagelijks leven in plaats van meteen te verwijzen naar professionele therapeuten. We moeten er immers allemaal doorheen en kunnen elkaar begrijpen en helpen.
Als het echt nodig is is professionele hulp natuurlijk altijd goed,maar het is ook niet raar als je niet altijd gelukkig bent.
A - Donderdag 28 oktober 2021 11:01
Persoonlijk vind ik dit een beetje raar. Het ene trauma is het andere trauma niet. Sommige dingen klinken misschien heftiger (jarenlang misbruik bijv.) dan een eenmalige nare gebeurtenis. Dat betekent niet dat je niet spreekt van trauma. Ik zou er dus vooral geen wedstrijdje van maken.
Anoniem - Donderdag 28 oktober 2021 12:00
Inderdaad. Het is bijna of je leest : hoe erger hoe beter, hoe meer je de hulp "verdient"enz.
Hier moet je voor oppassen.Het lijkt op hetzelfde fenomeen als wie is het ziekste, wie is het magerste..Wie heeft het ergste trauma...

De bedoeling is dat je herstelt of heelt, de es is ook gewoon een ziekte die van jezelf is, en die op zijn beurt anderen en jezelf pijn doet en ook traumas veroorzaken kan.

Anoniem - Donderdag 28 oktober 2021 14:47
Moet bij de reacties heel sterk denken aan het boek van Floortje Scheepers. Mensen zijn ingewikkeld. Zij beschrijft en benadrukt hoe labels werken of juist niet werken. Zat hier wat stukjes te lezen en eigenlijk heeft iedereen gelijk op zijn manier. Alleen het woord ‘trauma’ roept zoveel op. In zwaarte, toepasbaarheid en zelfs of het wel of niet past. Moest denken aan wat Floortje zei, dat het niet uitmaakt welk label je eraan hangt, maar dat het er om gaat waar je last van hebt. Zo mooi en waar. Het gaat om het verhaal en niet het begrip trauma, denk dat dat heel waardevol is.
W - Donderdag 28 oktober 2021 14:37
Ook mee eens. Trauma gaat ook over hoe iets is opgeslagen in je brein. En idd, wat voor de een een ogenschijnlijk onbeduidende situatie is, kan er bij de ander toe leiden dat het brein voortdurend in een overlevingsstand staat omdat het niet goed verwerkt is door je brein.
A - Woensdag 27 oktober 2021 13:56
Mooie blog.

Ik wilde nog aanvullen dat trauma ook kan komen van iets dat er niet was, maar wat er wel had moeten zijn. Bijvoorbeeld aandacht, erkenning voor emoties en/of verbinding.
Lonneke - Redactie Proud2Bme - Woensdag 27 oktober 2021 13:56
Hee A,

ja zeker waar, goed punt ook!
N - Woensdag 27 oktober 2021 18:24
Boekentip: ‘sterker worden waar het pijn doet’ van Ybe Castelyn
Isolde - Woensdag 27 oktober 2021 18:50
klinkt als een mooi boek
Roos_ - Woensdag 27 oktober 2021 18:47
Ik vind dit altijd een lastige vraag. Meerdere hulpverleners hebben het woord trauma bij mij laten vallen, maar ik heb zelf altijd gedacht 'oh zo erg is het niet bij mij'. Ik wist niet beter. Kijkend naar alle problemen en nachtmerries waar ik nu nog steeds tegenaan loop, kan ik me wel voorstellen dat het om trauma's gaat. Maar het woord staat zo ver van me af.

Afgelopen week zag ik de documentaire Mist. Ik herkende me zo erg in de persoon om wie het ging. Achteraf las ik dat de documentairemaakster als doel had om trauma in beeld te brengen. Voelde ook wel gek.
Roos_ - Woensdag 27 oktober 2021 18:48
Ik wist niet beter = dat mijn ongezonde situatie thuis voor mij wel als normaal aanvoelde. Omdat ik niet beter wist dan dat.
Jezebel - Donderdag 28 oktober 2021 08:37
Dat is voor iedereen zo, zolang ze kind zijn. Naarmate je ouder wordt kun je pas beoordelen of je thuissituatie normaal was. Kinderen zijn ongelofelijk loyaal naar huis ouders.
E. - Donderdag 28 oktober 2021 11:07
Ja, dat is waar.
Aan de andere kant denk ik dat er eigenlijk maar weinig mensen zijn die in een ideaal gezin met ideale omstandigheden en ideale ouders opgroeien. Dus wat heet "Normaal"?