Tijdens het herstellen van een eetstoornis kan het een aaneenschakeling van uitdagingen zijn. Hoe die uitdagingen er precies uitzien, is voor iedereen anders, maar ze komen hoe dan ook op je pad en je wilt ze keer op keer overwinnen. Het neemt veel ruimte in, kan de spanning flink doen oplopen en je soms ook best uit balans brengen. Maar dat allemaal met een doel voor ogen: dat die uitdaging straks niet meer nodig is. Want dat stuk taart of die pizza moet na die #recoverywin, gewoon normaal worden. Maar hoe doe je dat?

Voor de één is het een uitdaging om elke dag volwaardig te eten, voor een ander is het aanhouden van een ritme de grootste struggle. De één heeft z'n handen vol aan elke dag de gordijnen open doen, de ander wil deze zomer een cocktail en een taartje op het terras nemen. Uitdagingen zijn er om te groeien, om een angst te overwinnen. En elke uitdaging, elke angst, is het waard om aan te gaan. Hoe hij er ook uitziet. 

Bron: element5digital

Waarom is het eng?

Maar waar begint het? Iets is een uitdaging omdat het blijkbaar spannend is. Het is eng, verboden, onveilig. Anders keek je er niet zo tegenop. Maar waarom eigenlijk? Deze vraag is er niet om die angst kleiner te maken of weg te relativeren, maar juist om je bewust te worden van wat er eigenlijk aan de hand is. Wat zit er werkelijk achter? Wat gebeurt er - in jouw realiteit - als je die gordijnen wel elke dag open zou doen? Waar ben je bang voor als je 'gewoon' dat stuk taart zou eten? Wat maakt die cocktail zo bijzonder en zo spannend voor je? Waarom is iets wat normaal is, niet normaal voor jou op dit moment? Daar mag je aandacht voor hebben, want we weten allemaal dat het vrijwel nooit écht om het eten gaat. Maar om wat erachter zit. 

Veroordeel jezelf niet

Juist omdat het over meer dan eten gaat, stel je je niet aan. Het is meer dan een taartje, meer dan een spannend moment. Het kan soms misschien onbenullig voelen om je druk te maken om een paar happen eten, maar met die gedachte helpt je jezelf ook niet. Je maakt je in de kern druk om iets anders, iets wat voor jou een werkelijke angst is. 

Dat gebakje staat allang niet meer op zichzelf en heeft in je hoofd inmiddels waarschijnlijk de omvang van een bruidstaart. Door dat te bestellen en daadwerkelijk op te eten, breek je met je eetstoornis regels. Je gaat in tegen de overtuiging dat je geen taart lust of het op die middag toch niet nodig hebt. Je breekt met de regel dat je enorme honger moet hebben, om te mogen eten. Je gaat in tegen alles wat veilig was. Je gaat iets doen - en eten - wat je eerder niet voor mogelijk hield. Dat stuk taart is groter en omvangrijker dan je kunt zien. 

Trek het daarom zo nodig los van elkaar. Ook als je beseft dat het niet om dit product of deze handeling gaat, mag je bang zijn. Je mag het ook, met die angst in je lijf, gaan overwinnen.

Vier het

En om dat te overwinnen is behoorlijk wat energie en daadkracht nodig. Dus dat dat moment bijzonder is, staat buiten kijf. Het is onder andere een moment waar je naar toe leeft in herstel. Die ene middag dat je dat taartje weer at met die vriendin of je moeder. Of gewoon alleen; omdat je ineens de moed bij elkaar verzameld had en beter kon relativeren dan ooit. Die ene dag dat de zon scheen en je ineens wél die gordijnen opendeed of wél alleen boodschappen durfde te doen. Dat zijn momenten om te vieren en om trots op te zijn, ze belichamen eigenlijk een nieuwe fase. 

Eén keer winnen, honderd keer herhalen

De valkuil is echter, dat het de hele tijd - veel langer dan nodig - een enorm bijzonder moment kan blijven. Want na dat taartje, wil je even rust, tot het volgende taartje. Tot je weer iets durft te overwinnen. Dat moment of dat gerecht kun je gaan identificeren als een uitdaging. Als 'bijzonder', als spannend, als iets wat - ook als je het dus wel doet of eet - gelinkt is aan die eetstoornis. Heel begrijpelijk, maar ook niet per se helpend.

De enige manier hoe ik dat in stand hield, was door het niet te herhalen. Zo, dat heb ik overwonnen, nu even adempauze. Een trotse adempauze weliswaar, maar het bleef een momentopname. En eerlijk is eerlijk, iets is makkelijker te overwinnen als je weet dat je het toch maar eenmalig gaat doen. Of eens in de zoveel tijd. Zo blijft het bijzonder, blijft het een uitdaging en belangrijker nog; het blijft altijd een beetje van je eetstoornis. 

Die cirkel kun je doorbreken door het te blijven herhalen. Elke uitdaging vraagt hierin misschien om een andere aanpak, maar herhaling kan vrijwel altijd. Ben je gewend om de hele zomer met de gordijnen dicht te zitten, terwijl het je eigenlijk niet helpt en het niet goed is voor je stemming? Begin dan bijvoorbeeld eens met het herhaaldelijk in het weekend te doen. Van nul naar honderd hoeft ook weer niet en kan ook nog eens averechts werken, maar kijk wat haalbaar is en hoe je binnen die kleine stapjes wel een ritme aan kunt brengen. 

Dat taartje op het terras kan misschien niet elke dag en is - hoe graag ik het ook zou willen - ook in een hersteld leven niet elke dag haalbaar. Maar begin anders eens met een maandelijks terrasje met een vriend of vriendin. Plan het in en maak er een normaal en gezellig ritme van. Dat kan ook best een keertje thuis en na een paar maanden kan het misschien spontaan extra tussendoor? Dat kan dan natuurlijk nog steeds een bijzonder moment zijn - zoals ik dat nog steeds heb met uiteten gaan - maar het eten zelf is na een paar keer een stuk minder spannend. Je hebt het al die andere keren ook gedaan, dus je bouwt vertrouwen op. De uitdaging is geen uitdaging meer, je kan het inmiddels al. 

Juist als je niet wilt

Nu verschilt het natuurlijk per uitdaging, maar dat herhalen is misschien nog wel belangrijker op het moment dat je het niet wilt. Die ene keer taart, die ene keer pizza. Man, wat keek ik daar naar uit! Ja, het was spannend, maar juist omdat het zo bijzonder was, kon ik er ook van genieten. En dat genieten woog dan altijd een beetje op tegen de angst en de weerstand, wat tegelijkertijd aanwezig was. Ook dat maakte een uitdaging voor mij 'makkelijker' en bijzonder. 

Maar wat als je niet wilt? Wat als je wat minder trek hebt, maar je vriendin graag een pizza besteld? Wat als je ineens wat meer gegeten hebt die dag, maar ook dat terrasje gepland had vanavond? Wat als je middenin je tentamenweek zit of een drukke week hebt op je werk? Er zijn ongetwijfeld zo veel momenten waarin het nóg veel meer van je vraagt om die uitdaging aan te gaan en het nog veel veiliger voelt om de bekende weg te bewandelen. Maar juist dan die uitdaging blijven herhalen, ook met tegenzin, kan helpen om die cirkel te doorbreken.

Wat is je doel?

Wat jouw uitdaging ook is - en hoe sterk het ook is dat dat gelukt is - het doel is waarschijnlijk om daadwerkelijk een angst de doorbreken. Het doel is niet een uitdaging aangaan. Ja, vandaag natuurlijk wel. Maar het uiteindelijke doel is om de angst in zijn geheel te overwinnen. Om die hele cirkel - die door gewoontes in stand worden gehouden - te doorbreken. Om werkelijk anders te kunnen gaan leven en dagelijks andere keuzes te kunnen maken. 

Dat andere leven is er pas als je uiteindelijk elke dag de gordijnen open doet, in plaats van die ene zondagmiddag. Dat andere leven voel je pas als je - na maanden oefenen - ineens niet meer nadenkt over je eetlijst en zelf dat ritme aanhoudt. Dat andere leven leef je pas als je zonder angst, wanneer jij er zin in hebt, dat taartje bestelt op het terras. Of ineens uit jezelf die vriendin opbelt of ze zin heeft in wat lekkers. En als precies dat moment, naast trots, ook gewoon normaal en goed voelt. 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.