De ochtend is voor yoghurt. Lekker met fruit, maar geen banaan! Taart? Alleen op verjaardagen. Of misschien met kerst als toetje. Chocola is heerlijk, maar wel pas in het weekend. Net zoals croissantjes trouwens! De geur van oliebollen komt me vanaf oktober al tegemoet, maar ik wacht netjes tot oudjaarsdag. Heel overzichtelijk lijken die vaste momenten voor bepaalde gerechten en producten. Maar ook een beetje beklemmend, vind je niet?

Bepaald eten hoort bij een bepaald moment van de dag. Sommige producten horen zelfs alleen bij een bepaald moment van het jaar. Dat maakt ze natuurlijk ook zo speciaal en geeft dat moment een extra feestelijke touch. Maar als je een eetstoornis hebt - of in herstel bent - kan dat ook een beetje een valkuil zijn. Iets waar je je eerst aan vasthoudt (want: lekker overzichtelijk) maar waar je jezelf vervolgens in kan verliezen omdat je er plots nieuwe regels bijhebt. 

Bron: tamasp

Gezonde gewoontes

Eerst is het namelijk best fijn dat die eetlijst aangeeft dat het ontbijt bestaat uit yoghurt met fruit en granola. Je went eraan, het wordt zelfs lekker en tegenwoordig kun je misschien niet wachten tot het ochtend is en je je vertrouwde ontbijtje kunt eten. Dat is fijn, een hele stap vooruit! Hierin hebben eerdere regels misschien al plaatsgemaakt voor meer vrijheid en gezonde voeding, maar ook tijdens eetstoornisherstel kunnen oude regels meegebracht worden of zelfs nieuwe regels ontstaan. Regels en patronen die best onschuldig lijken, maar uiteindelijk kunnen zorgen dat je een beetje vastloopt. Waardoor je niet écht kunt eten op gevoel, minder spontane eetmomenten kunt beleven en minder kunt doen waar jij zin hebt vandaag.

Diezelfde yoghurt met fruit en granola werd namelijk iets dat je alleen in de ochtend eten kon. De hoeveelheid calorieën en de voedingswaarden zijn de hele dag door hetzelfde, maar toch mocht het alleen in de ochtend. Mijn behoefte aan een bakje yoghurt was er misschien ook wel op andere momenten, maar nee: dit is het ontbijt. Dit hoort bij het ontbijt. Net zoals die banaan, die echt alleen voor tijdens het sporten is, die mag 's ochtends dan echt niet in diezelfde yoghurt.

In herstel leer je je open te stellen voor eetmomenten. Eetmomenten die erbij horen en waar je eerst bang voor was, maar die door middel van je omgeving of een eetlijst steeds normaler kunnen gaan worden. Of misschien probeer jij dit alleen te doen, door zelf uitdagingen aan te gaan en structuur in je eetritme in te bouwen. Je leert opnieuw vertrouwen op bepaalde eetmomenten en op diezelfde momenten creëer je nieuwe gewoontes. Nieuwe en gezonde gewoontes, die - in mijn geval wel - opnieuw een beetje vast kunnen roesten. Waardoor je er alsnog een ongezonde krampachtigheid op na kunt houden.

Dat vastklampen is ook best logisch, want in het begin moet je opnieuw vertrouwen opbouwen. Vertrouwen in eten, vertrouwen op je lichaam dat niet ineens heel raar gaat doen of je in de steek laat. En als dat vertrouwen er is, wanneer je blindelings durft te gaan voor die eetmomenten en bijbehorende producten, wijk je daar misschien niet makkelijk van af. Dit is wat ik nu heb. Misschien een nieuwe controle, maar wel een stuk gezonder! En dat is ook zo.

Je lichaam maakt het niet uit

Pas toen ik oprecht trek had in chocola in de ochtend, of in een banaan, raakte ik een beetje in de war. Pas toen ik in oktober toch een oliebol wilde of een croissant op maandag. Heb ik de controle niet meer? Kan dit een eetbui worden? Kom ik aan als ik heel andere producten eet op andere momenten? Trigger ik mijn eetstoornis door ergens vanaf te wijken?

Vaak komen bepaalde gewoontes terug omdat je misschien vaker trek hebt in yoghurt in de ochtend en zoet na het avondeten ook best gebruikelijk is. Maar als jij ook wel eens zin hebt in chocola als ochtendtussendoortje of in dat croissantje op een 'verboden dag' dan weet (of vindt) jouw lichaam niet dat je de controle bent verloren. Jouw lichaam maakt het niet uit hoe laat het is of welke dag is. Die gaat niet steigeren en je niet in de steek laten als je een bepaald product op een andere tijd eet dan normaal. Je lichaam maakt het niet uit.

Balans

Dat stukje chocola in de ochtend en dat croissantje doordeweeks hebben namelijk precies dezelfde hoeveelheid energie te geven op een ander moment. Of je die banaan nou voor of juist na het sporten eet, het maakt niet zo veel uit. Een banaan eten als je helemaal niet sport, maakt ook helemaal niets uit. Een banaan blijft een banaan. Een stuk chocola blijft een stuk chocola. Net zoals dat croissantje op geen enkele manier anders zal zijn, ook niet voor jouw lichaam.

Wanneer je - totaal onverwacht - een bepaalde trek voelt in iets, geeft dat ook aan dat je op gevoel mag gaan eten. Er is in ieder geval ruimte gekomen voor dat gevoel. Dat gevoel kan onvoorspelbaar zijn en soms totaal onlogisch lijken binnen je huidige eetschema, maar dat is niet verkeerd. Dat is niet slecht en ook niet zwak. Als je het mij vraagt, is het heel gezond om op verschillende momenten ineens zin te hebben in een bepaald voedsel. Een duidelijker signaal kun je namelijk niet krijgen van je lichaam. Er is op dat moment ruimte voor waar jíj zin in hebt, los van regels en los van gewenning. Dat kan eng zijn, maar is vooral een overwinning en een nieuwe stap in herstel.

Jouw regels

Herstel gaat erover dat je gaat leven en eten naar jouw 'regels' of beter gezegd: naar jouw behoeftes. Daarbij kan een eetlijst ongelofelijk belangrijk zijn om een begin te maken. Ook de gewoontes van mensen om je heen kunnen een inkijkje geven in hoe jij het misschien wilt gaan aanpakken. Daarbij is het tegelijkertijd soms zoeken en een kwestie van jezelf opnieuw leren. Niet alleen in het vertrouwen van jezelf, je lichaam en eten an sich. Ook het leren kennen van je eetgewoontes en behoeftes, van specifieke trek die jij misschien op sommige momenten kan hebben. Dat is nieuw en een hoofdstuk dat zich later in herstel aan kan dienen, maar belangrijk om jezelf daarin tegemoet te komen. Uiteindelijk gaat herstel over jouw vrijheid, op alle fronten.

Vrijheid betekent soms dat je een kaasplankje voor jezelf maakt om 11 uur 's ochtends. Vrijheid kan zijn dat je in het weekend graag ontbijt met taart of zomaar - op een doordeweekse dag - een pizza bestelt, terwijl de winkels nog open zijn. Vrijheid kan hem ook zitten in een banaan door je yoghurt of een mueslireep extra, omdat je honger hebt en die ene reep - die net in de bonus is - zo ongelofelijk lekker vindt. Vrijheid gaat hierin over wat jij doet voor jezelf, omdat jíj het wilt. Zonder voorwaarden en zonder oordelen. Niet over het eten en niet over jezelf.

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.