In het verleden hebben we al best vaak geschreven over mogelijke eetstoornissignalen. Hoe kun je een eetstoornis bij een ander herkennen? Vandaag wil ik deze informatie met jullie delen, die ook toepasbaar is op de huidige situatie. Zijn de signalen hetzelfde wanneer er een pandemie gaande is? Want het herkennen van een eetstoornis is al niet simpel, laat staan in tijden wanneer er minder (direct) contact is.

Een eetstoornis is iets dat er langzaam insluipt. Iets dat je soms pas herkent als er maanden of jaren verstreken zijn. Zeker wanneer de signalen niet bekend zijn, kan iemand lang aanmodderen zonder passende hulp. Om dit (hopelijk) wat meer te voorkomen, wil ik vandaag een aantal van deze mogelijke signalen beschrijven. 

Bron foto

Mogelijke signalen kunnen zijn:

Isoleren

Ik kan me voorstellen dat dit signaal makkelijk verloren kan gaan in de huidige tijd. De kans is groot dat contact een andere invulling heeft gekregen, waardoor het stukje 'sociale cohesie' er ook anders uit is gaan zien. Waar je normaal gesproken even bij elkaar op de koffie gaat, is zo'n afspraak nu veel minder vanzelfsprekend. Gelukkig is het nog steeds mogelijk om met elkaar te (beeld)bellen, op afstand af te spreken waar mogelijk en WhatsAppen kan natuurlijk ook nog. Het is niet ideaal, maar het is wel een manier om contact te houden met anderen. 

Als je merkt dat iemand zich vaker of meer afzondert, gesprekken overslaat of niet reageert (zoals gebruikelijk), kan dit een teken zijn dat iemand in een isolement raakt. Gezien de coronasituatie is dit ook niet gek. Misschien dat contact even te veel is en dat is prima. Maar wanneer dit langdurig aanhoudt, kan er meer aan de hand zijn. Dit kan duiden op een depressie maar ook op andere problematiek, zoals een eetstoornis.

Focus op eten, calorieën

Wanneer iemand een (ongezonde) focus heeft op eten, bewegen, lichaam of voedingsstoffen kan dit betekenen dat er meer aan de hand is. Nu wil ik er meteen bij vermelden dat het aanpakken van het eetpatroon helaas niet alle problemen doet verdwijnen. Want een eetstoornis gaat niet over eten, ook al kan het wel de hoofdrol (lijken te) spelen. Focus op eten en calorieen kan een uiting zijn van een eetstoornis; een manier van afleiding. Zolang het over eten gaat, gaat het nergens anders over. Een manier om dingen uit te stellen. Er kan zoveel achter een eetstoornis zitten, maar als omstander zie je dat niet. Je ziet en merkt vooral de uiting van deze problematiek. Je ziet de afleiding en de focus. Je ziet het (niet) eten. Dit is iets wat je in direct contact zeker op kan vallen, maar social media kan hierin ook een rol spelen en kan (soms, lang niet altijd) een inkijkje bieden in iemands interesses. 

Dwangmatige (eet)gewoontes 

Mensen die leiden aan een eetstoornis houden er soms ongewone en dwangmatige eetgewoontes of zelfs hele rituelen op na. Dit kunnen eetmanieren zijn, de volgorde waarin voedsel gegeten wordt of het dwangmatig willen vasthouden aan bepaalde tijden of voedingswaren. Wanneer je met iemand samenwoont, zijn deze gewoontes soms makkelijker te herkennen. Ze zijn immers lastig om te verbergen, juist omdat ze vaak gedreven worden door angst. Wanneer je je zorgen maakt om iemand die je niet elke dag ziet, kan het een stuk complexer zijn om deze gewoontes te herkennen. Hiernaast kan het zijn dat de persoon in kwestie schaamte ervaart rondom deze gewoontes of rituelen, waardoor ze goed verborgen zijn en het nog lastiger is ze op te merken.

Overmatige interesse in diëten of voeding

Tijdens mijn eetstoornis vond ik diëten en voeding in het algemeen reuze interessant. Ik wilde precies weten wat er op de markt was, welke 'superfoods' in waren en wat nu écht het 'meest gezond' was. Hiernaast ervoer ik tijdens mijn herstel juist een interesse in 'ongezond' eten. Ik wilde de nieuwste producten proberen, ook als de uitdaging eigenlijk te groot was.

Ik dacht dat het veranderen van mijn eten de oplossing zou zijn. Elke keer opnieuw viel ik voor de nieuwste dieettrend, het nieuwste afslankmiddel. Hopend dat het nu wél zou werken. Toch zitten deze 'hypes' niet zonder gevaren. Het kan heel gevaarlijk zijn om, zeker zonder arts, zelf pillen te slikken (ervaringsdeskundige Irene schreef daar de blog 'Ziek van de afslankpillen' over) of extreme veranderingen toe te passen in een voedingspatroon. Wanneer iemand 'hopt' van dieettrend naar dieettrend, kan dit duiden op iets achterliggends. En juist wanneer de risco's bewust worden genegeert, is de kans groot dat er een eetstoornis in het spel is. 

Onrealistisch zelfbeeld 

Een persoon met een eetstoornis heeft vaak een laag en onrealistisch zelfbeeld. Zelf denk ik dat het belangrijk is om te weten hoe de persoon in kwestie over zichzelf denkt en naar zichzelf kijkt. Meer nog dan hoe jij die persoon ziet. Ik kan me voorstellen dat het voor omstanders verleidelijk is om af te gaan op iemands uiterlijk. Ik wil echter benadrukken dat een eetstoornis niet altijd te zien is. Een dalend of stijgend gewicht kan een symptoom zijn, maar het merendeel van de mensen die lijden aan een eetstoornis heeft een gezond gewicht. Een gezond gewicht staat hierin dus niet gelijk aan een gezond hoofd. 

Wat kun je doen als omstander?

Ik ben zelf nooit echt omstander geweest, dus ik kan me ook niet goed voorstellen hoe het kan voelen om iemand om wie je geeft te zien verdwijnen in een web vol eetgestoorde gedachtes en gedragingen. Ik denk dat dit vooral heel machteloos voelt. Wat ik destijds zelf vooral prettig vond, was een luisterend oor. Iemand die voor me klaarstond zonder te oordelen. Iemand die mij zag, mijn problemen erkende zonder meteen een oplossing aan te dragen. Soms is alleen luisteren al genoeg.

Al eerder schreef ervaringsdeskundige Daphne de blogs 'Helpen zonder te begrijpen' en 'Streng en lief zijn'. Ik denk dat deze twee blogs samen best allesomvattend zijn. Het lijkt me lastig om die balans hierin te vinden. Je wilt iemand helpen, beter maken en tegelijkertijd ook de ruimte geven. Dit kan en mag ook echt een 'work in progress' zijn. Het heeft bij mij vroeger ook echt even geduurd voordat ik wist wat ik nodig had, maar ook voor mijn omgeving. Hoe ze mij het beste konden steunen, wat ze wel en niet moesten zeggen. Wanneer het jullie lukt om hier over in gesprek te blijven en de deur open te houden, hebben jullie al een heel mooie stap gezet. Wil je meer lezen voor omstanders? Dat kan via deze link. 

Ook als omstander kun je terecht op Proud2Bme. Op ons forum kun je herkenning vinden bij mede-omstanders. Hiernaast verschaffen wij, als ervaringsdeskundigen, ook informatie voor omstanders. Dit kun je hier terugvinden. 

Ook al leven we in een 1,5 meter samenleving, dat betekent niet dat iedereen er meteen alleen voor staat. Vraag eens aan een ander hoe het gaat, wat je voor iemand kunt betekenen. Dat beetje persoonlijke aandacht kan al zo'n groot verschil maken. 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.