Anorexia en super gezond eten

 

Tijdens mijn eetstoornis heb ik regelmatig periodes gekend waarin ik heel erg gezond wilde eten. Ik wilde zo gezond eten, dat het eigenlijk niet eens meer gezond was. De ene periode lag mijn focus op E-nummers, de andere periode op suiker en weer een andere periode wilde ik alleen maar heel puur (clean) eten. Een obsessie die onderdeel was van mijn eetstoornis en er enkel voor diende om controle te hebben over mijn eetgedrag.

Ik wil in dit blog vooral in gaan op de drang om extreem gezond te willen eten. En met dat super gezonde, bedoel eigenlijk een beetje de orthorectische kant van eetstoornissen.

superfood en anorexia

Bron

Orthorexia word niet als op zichzelf staande eetstoornis gezien, maar meer als vorm van anorexia of NAO. In de DSM wordt er gesproken van twee soorten anorexia nervosa. Bij de ene vorm gaat het om heel streng en selectief eten (restrictief) en bij de ander speelt braken (of laxeren) een rol (purgerend). Ik zelf heb de restrictieve vorm van anorexia gehad en eetstoornis NAO. Beiden even afschuwelijk, maar gelukkig ben ik er inmiddels al jaren vanaf. Orthorexia is eigenlijk gewoon heel erg restrictief. Soms word je ook bang voor bepaalde voedingsmiddelen of ingrediënten. Het gaat om gezond eten, maar vaak zo extreem en gecontroleerd, dat het niet eens meer gezond is of zelfs gevaarlijk.

Ik heb mij tijdens mijn eetstoornis ook vaak op zeer selectief eten gericht. Soms wilde ik alleen nog groenten en fruit eten of maakte ik een andere selectie van dingen die wel en niet mochten. De trend die nu heerst over superfoods zou voor mij dan ook zeker een grote valkuil zijn geweest in die tijd.

Superfood wordt gepresenteerd als iets enorm gezonds en zo is het ook met het vermijden van E-nummers, suikervrij even en andere diëten. Voor iemand met een eetstoornis, vaak enorm ‘interessant', maar tegelijkertijd een gigantisch gevaarlijke valkuil. Ook ik was er heel erg vatbaar voor tijdens mijn eetstoornis.

Het volgen van een extreem dieet leek mij iets heel erg krachtigs. Als je dat kon, kon je jezelf dus dingen ontzeggen en had je echt controle. Die controle was vanuit mijn eetstoornis iets heel aantrekkelijks. Iedereen die aan zo'n dieet deed, wekte dan ook grote jaloezie op en bevestigde mijn negatieve gevoel dat ik faalde ik mijn gezonde eetgedrag of zelfs faalde in mijn eetstoornis.

Ik wilde super super super gezond kunnen eten en me heel fit voelen. Ook sport betrok ik daarbij in mijn plan. Ik sporte streng, maar hield het altijd na een tijdje niet meer vol. Zo ook met mijn dieet. Na verloop van tijd ging ik dingen missen, wilde ik weer meedoen met anderen en stapte ik weer over op een ander eetgestoord eetpatroon.

anorexia superfood

Bron

Ik voelde me hierdoor gefaald en nam mijn problemen met eten niet serieus. Ik dacht dat een eetstoornis heel geleidelijk verliep en dat iemand met anorexia werkelijk controle had en lange tijd restrictief at. Toch had ik op het moment dat ik die gedachtes voorbij liet komen en mezelf bestempelde als iemand met een nep-eetstoornis, al flink anorexia. Anorexia, zoals in de DSM, maar tegelijkertijd ook op mijn eigen manier.

Ik had periodes van sporten, periodes van fruit en groenten, periodes van minimaal eten, periodes van gestructureerd eten en ook enorme chaotisch periodes waarin ik redelijk normaal at. Ik paste niet in een hokje en dacht dat dat moest. Echter past niemand met een eetstoornis (en ook zonder) exact in een hokje. De een heeft een chaotische vorm van anorexia, de ander een zeer gecontroleerde. En zo heeft ook iedereen met NAO of boulimia weer ander gedrag binnen de diagnose.

De neiging om extreem gezond te eten, betekent niet dat je geen probleem hebt met eten of orthorexia hebt. Als je in paniek raakt wanneer je ‘normaal' moet eten, niet meer af en toe een uitzondering kunt maken of enorm geobsedeerd bent door eten, heb je een probleem. Je hoeft dan echt niet te wachten tot je de diagnose krijgt, maar mag hier gewoon over praten. In welk hokje je ook past.

Heb je periodes waarin je extreem gezond eet maar gaat het daarna eigenlijk wel weer redelijk; ook dan is dat ontzettend lastig op den duur. Praat hier over en voel je geen aansteller. Het gaat er niet om hoe groot of klein jouw obsessie met extreem gezond eten is, het gaat erom dat je er last van hebt.
Gezond eten is belangrijk voor ieder mens, maar het gaat om het vinden van de balans. Af en toe een patatje, chips of dropjes is namelijk hartstikke lekker en helemaal niet meteen ongezond.

Lees ook Hoeveel eten is normaal? en ons blog Hoeveel snacks of snoep is gezond?

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Honeychild - Zaterdag 6 september 2014 13:06
Hmmm.. Ik herken toch wel wat dingetjes waar ik zelf ook mee zit.. Toch wel weer ´n eye-opener.. Maar supergoede blog!
J - Zaterdag 6 september 2014 14:39
Yep, super herkenbaar! Ik houd nog steeds van gezond eten maar "gezond" is een stuk breder begrip voor me nu. Ik heb zelfs een beetje een hekel gekregen aan dat gedoe met alleen maar superfoods en clean eating. Suikervrij, glutenvrij (geldt natuurlijk niet voor mensen met glutenallergie!), koolhydraatarm, eiwitrijk, zonder E-nummers, blabla... Je kunt tegenwoordig niks meer knabbelen of er is wel iets slecht aan. Ik houd ook van avocado, noten, zalm (my fave!), verse groenten en sojayoghurt met lijnzaad, maar ik eet net zo goed een boterham met pindakaas en hagelslag of lasagne :) En ja, ik heb nog een eetstoornis dus het is allemaal best lastig soms, maar hier ben ik inmiddels voorbij!
QenH - Zaterdag 6 september 2014 15:37
Super herkenbaar, gezond eten sloeg door. Ik ben gestopt met voedels googlen en ben volledig gaan luisteren naar dietiste. Internet is hierin grote bangmaker voor mij. Nu kost het veel moeite beetje bij beetje weer meer te varieren en goed te eten, maar ben zo blij dat ik onder ogen zag dat dit niet meer kon...
E - Zaterdag 6 september 2014 16:29
Super herkenbaar! Vraagje voor de mensen die dit zien: Ik verspil al mijn eigen geld aan gezond (en duur eten)... Ben ik de enigste😣?? Ik schaam er echt over... En niemand weet het..
@E - Zaterdag 6 september 2014 17:03
Als je zelf zegt dat je je geld eraan 'verspilt' en als je je erover schaamt, is het wel een goed idee om te zorgen dat toch iemand het weet en jou erbij kan helpen - zodat je opnieuw kan doen en eten waar je je fijn bij voelt. Tuurlijk ben je niet de enige! Mij laat het ook niet koud hoor, om deze blog te lezen. Liefs en goede moed!
Snoezel - Zaterdag 6 september 2014 19:28
Ik heb dit vooral met Optimel, dat ik dat niet mag van mezelf omdat ik 'puur' moet eten zonder rommel.
Anne-Maria - Zaterdag 6 september 2014 23:01
Ik ben mijn angsten voor eten, zo goed als, te boven. Wat ik vooral nog heel lastig vind, is een warme maaltijd zonder (voldoende) groenten. Bv.: zomaar een frietje halen vind ik niet fijn, puur omdat ik de groenten mis, of fonduen of BBQ zonder salade (sla e.d.), ik heb een hekel aan chicken tonight met alleen pure saus, kip en rijst. Wat me echt in paniek kan brengen, is wanneer er geen fruit in huis is. Herkent iemand dit? En moet ik me hier zorgen om maken?
De laatste weken focus ik me ook steeds meer op gezond eten. Minder suikers, minder verzadigde- en transvetten, koken zonder pakjes - i.v.m. E-nummers, en ga maar door. Ik raak verstrikt in al de verschillende handreikingen, tips en dieetadviezen. Waar doe ik goed aan???
Ik dacht dat ik min-of-meer ES-vrij was... :s.

E - Zondag 7 september 2014 08:29
Anne-maria: ja ik herken het heel erg dat ik in paniek raar als er geen fruit in huis is
M. - Zondag 7 september 2014 10:45
@ Anne-Maria. Die angst voor geen fruit in huis en maaltijden zonder groenten, herken ik heel erg.
Bij mij is de focus op gezond eten idd echt onderdeel van mijn eetstoornis met inderdaad als doel me fit, gezond voelen, maar toch ook wel slank zijn. Ik heb ook ooit iemand gekend die echt alleen maar gezond wilde eten, maar ook in paniek raakte als ze een keer door omstandigheden geen fruit mocht eten op een moment waarop ze anders altijd fruit at, omdat ze juist veel wilde eten, als het maar gezond was, zodat ze die vitamines zou binnen krijgen. Ze was ook niet bezig met dun willen zijn, ze zag zichzelf niet als dik. Ze was alleen extreem bezig met gezond eten en sporten en dat ze dun werd was in haar ogen slechts een bijkomend gevolg, maar niet haar doel. Het verbaasde mij dat orthorexia niet als een opzich staande eetstoornis word gezien, want dacht dat het bovenstaande nou juist het verschil was met anorexia. Maar wat je al zegt Nouska; voor iedereen is het natuurlijk anders. Soms maken al die labeltjes en hokjes het maar verwarrend :S.
Marianne - Maandag 8 september 2014 08:40
@Anne-Maria
Ik ben die angst voor "geen groenten en fruit" aangegaan. Door af en toe "alleen een frietje met een snack" te halen als avondeten. Relativeren met "een ander doet het ook" en "de wereld vergaat niet met één avondje vitamine-tekort".
Heel spannend, maar wel wat ik nodig had. Net zoals jij had ik mijn eetstoornis namelijk goed "onder controle" maar o jé, als ik dan bij iemand kwam en daar kreeg ik bv alleen paste met gehaktsaus - alarmbellen!!!
Pas toen ik ook de controle los ging (leren) laten, ging ik écht mijn eetstoornis los laten... En dat betekent niet, dat ik nu dagelijks alleen hamburgers en frieten naar binnen schuif, maar wel dat ik die keren dat ik bij bv een McDonalds kom, omdat we met vrienden een hapje gaan eten na een dagje pretpark, ongestoord kan genieten van een hamburgermenu.
Anne-Maria - Woensdag 10 september 2014 22:18
Bedankt voor jullie reacties. Het klinkt mss vervelend en gek, maar ik ben 'blij' te lezen dat er mensen zijn die mijn gedachten herkennen :s.
Ik probeer ook steeds weer te relativeren, dat helpt me op zich wel wat. Ik geloof ergens dat het de tijd nodig heeft om steeds meer los te komen van de eetstoornis. Dit kan idd alleen maar door mijn angsten iedere keer opnieuw aan te gaan.
Dat hamburgermenu - zoals jij zegt, Marianne ;) - staat nog op mijn eetdoelenlijstje, ik moet dat gewoon eens gaan aanpakken, dóen!
C - Zaterdag 13 september 2014 01:25
Als ontbijt aléén waldkornbrood met phiadelphia, sla en komkommer.
Héél veel groenten, nóg meer fruit!
Liters magere yoghurt en verse groentesoep.
Géén blik, pakjes en zakjes.
Nóóit kant en klaarvoer en al helemààl geen 'afhaaleten' !

Zó gezond dat het bijzonder ongezond is!
En dit al jàren! Zó belemmerend voor m'n leven!

Herkenbaar?
En tips om hier vanaf te geraken? Ik ben benieuwd.
seleentje - Zaterdag 20 juni 2015 19:27
dit is zo herkenbaar. Ik voel me er echt slecht over en pieker er heel erg over. Weet iemand wat ik moet doen?
Annemoontje - Maandag 3 juli 2017 11:12
Mooie blog! Maar aan het einde vertel je praat erover, of signaleer het. Maar kun je ook schrijven over wat je ertegen kunt doen? Hoe kun je van dat ongezonde (super super gezonde) eetpatroon af raken? Zijn er zelf stappen die ik kan ondernemen? Daar zou ik wel graag wat tips over willen, of een ervaringsverhaal van iemand die misschien genezen is van orthorexia?