Om maar meteen met de deur in huis te vallen, je kunt het eigenlijk niet echt fout doen in eetstoornisherstel. De fouten die je maakt, stappen die voor jou persoonlijk niet goed uitpakken, horen meestal echt bij het proces. Je kan het niet fout doen, want er is niet één juiste manier om te herstellen. Die eetstoornis heb jij als persoon ontwikkeld, dus het is zoeken naar de manier die jou helpt en die bij jou als persoon past. Dat gezegd hebbende, zijn er toch altijd een paar dingen die eigenlijk voor niemand werken, zo leert de ervaring. Er zijn over het algemeen best een aantal duidelijke handvatten waar de meesten baat bij hebben, maar ook een aantal belangrijke valkuilen die iedereen begaat, maar waar ook iedereen uiteindelijk weer van terugkomt. Enkele van die voorbeelden kun je hier teruglezen. Sommigen kun je wellicht beamen uit eigen ervaring en van sommigen mag je gewoon vandaag nog leren. 

1. Niet doen: triggerende websites of accounts bezoeken

In de tijd dat ik een eetstoornis had, waren er een maar een paar websites die ik kon bezoeken met altijd precies dezelfde plaatjes die in een ouderwetse slideshow aan mij voorbijgingen. Websites die mij triggerden om af te vallen en die eetstoornissen zelfs verheerlijkten. Het was verleidelijk om het op te zoeken; uit gewenning, uit verlangen, uit onmacht, uit van alles eigenlijk… Maar het is een plek waar je direct teruggetrokken wordt in de eetstoornis en in hoe deze misschien voor jou begonnen is. Je mag hier natuurlijk mee worstelen, maar elke dag dat je een site bezoekt of toch dat (niet helpende) account aanklikt, geef je een signaal aan je hersenen dat het goed voor je is en dat je daar thuishoort. Terwijl dat niet zo is. 

Wel doen: zoek alternatieven

Want je hoeft echt niet de hele dag voor je uit te staren als je soms gewoon graag aan het surfen of scrollen bent. Zoek accounts en websites die gaan over recovery (herstel) en die jou motiveren en inspireren. Of zoek het eens in een hele andere hoek en bezoek websites met mooie verhalen, mooie natuurfoto’s of iets wat gaat over je hobby. Waar krijg je fijn gevoel van en waarvan krijg je het gevoel dat jij oké bent? Blijf vooral daar. 

2. Niet doen: zelf een diagnose stellen

Natuurlijk ga je op onderzoek uit, net zoals ik dat deed achter mijn computertje. Ik kwam uit bij Proud2Bme en langzaam vielen puzzelstukjes op z'n plaats. Waarom voel ik me zo? Waarom doe ik zo? Is dit normaal? Het zijn hele logische vragen waar jij nu misschien mee zit, of mee hebt gezeten. En om antwoorden te krijgen, kijk je om je heen. In je eigen leven of op internet. Je leest ervaringen van anderen en koppelt dat aan je eigen ervaringen. De valkuil is dat het bij jou misschien niet erg genoeg is, volgens jou… Zelf een diagnose stellen kan vergelijken in de hand werken of kan je angsten bezorgen, omdat op internet uiteindelijk veel symptomen met elkaar kunnen overlappen. Voor je het weet heb je van alles, lijdt je aan van alles wat eigenlijk niet bij jou past of wat je uiteindelijk in een andere hoek had moeten zoeken. Dat kan voor meer zorgen, meer angst en meer verwarring zorgen. Laat dat zo veel mogelijk over aan de mensen die hiervoor gestudeerd hebben.

Wel doen: bezoek een arts

Als je je zorgen maakt en als je niet lekker in je vel zit - of je omgeving ziet een hele duidelijke en negatieve verandering bij je - is het echt verstandig om dat te bespreken met je huisarts. Of om eerst eens met een (ander) persoon die je vertrouwt te praten, om daarna misschien toch die afspraak bij de huisartspraktijk te maken. Je bent hier ook niet voor niets, je leest dit stuk niet voor niets. Ergens tegenaan lopen in je dagelijks leven, wat zodanig veel aandacht opeist, is al reden genoeg om het te bespreken. Je hoeft nergens op te wachten, het hoeft niet eerst 'erger te worden'. Dit is jouw leven en het mag én kan ook beter gaan. 

3. Niet doen: uitstellen

Natuurlijk kan niet alles tegelijk en kan ook niet alles vandaag, maar uitstellen werkt vaak averechts tijdens het herstellen van je eetstoornis. Elk ander moment voor die extra boterham is beter, maar waarom? Waarom is vandaag en is jouw lichaam vandaag niet goed genoeg om die extra stap te zetten? En wees eerlijk naar jezelf, wordt het er op een andere dag echt zo veel makkelijker op? Vaak voelt het wel alsof andere omstandigheden het makkelijker kunnen maken - zeker als de spanning vandaag al wat opgelopen is - maar ontdek dan eens bij jezelf hoe vaak je de afgelopen week iets hebt uitgesteld wat eigenlijk goed voor je was?

Wel doen: inplannen

Als het spontaan bestellen van een pizza nog iets te hoog gegrepen is en ook averechts voor je werkt op dit moment, plan dan bepaalde uitdagingen in. Plan ze is, zet ze vast, maak een afspraak met iemand en stel op dat moment niets meer uit. Ook als de dag anders loopt, als je meer angsten voelt dan normaal, hoeft dat niet iets te veranderen aan het zorgen voor jezelf. Bang zijn en iets om die reden tóch niet doen; geeft onbewust het signaal naar jezelf dat je er inderdaad beter bang voor kan zijn en uit de weg kunt gaan. Je mag bang zijn, maar je mag dan vooral ervaren dat het niet die boterham en niet die pizza is waar je voor weg hoeft te rennen. Je kan het aan, ook vandaag. 

4. Niet doen: liegen

In eetstoornisherstel gebeuren er voor veel mensen dingen waar ze niet trots op zijn. Die eetbui die je toch hebt gehad, ondanks dat je honderd stokken achter de deur had gezet en het echt had beloofd. Het feit dat je bent afgevallen - zonder dat dit de bedoeling was - omdat je ergens weet dat het compenseren toch vaker is gebeurd dan de weken ervoor. In herstel is het soms een enorme tweestrijd; enerzijds die eetstoornis tevreden houden of niet direct te hard laten vallen, anderzijds voor herstel blijven gaan en doen wat nodig is. Maar dat bijt elkaar soms en zorgt voor enorme tegenstrijdige gedachtes en gedragingen.

Je bent misschien geneigd jezelf te veroordelen en er beter maar weer over te liegen, maar dit is wel iets wat bij het proces hoort. Ik dacht ook: niemand gaat dit begrijpen en als ik eerlijk ben maakt dat alles alleen maar erger en ingewikkelder. Erna volgde vaak een: vanaf nu ga ik gewoon normaal doen. Maar eigenlijk maakte het liegen het alleen maar erger, want dingen komen uit en dan heb je nog meer uit te leggen. En dingen veranderen niet uit zichzelf en worden niet 'normaal' als er niets verandert. Liegen geeft direct macht aan de eetstoornis, want dit blijft lekker tussen jullie. Liegen geeft je hersenen het signaal dat jij inderdaad niet goed genoeg bent om eerlijk te mogen zijn, dat je dingen hebt die het daglicht niet kunnen verdragen. Liegen houdt die moeilijke momenten verborgen (momenten waar je juist wat extra hulp bij kan gebruiken) en beschaamt uiteindelijk meer het vertrouwen. Meer dan een misstap zou doen. 

Wel doen: wees eerlijk

In ieder geval zo eerlijk mogelijk, je mag leren om ook over die meest donkere en meest beschamende momenten eerlijk te zijn. Niet gek dat dat eng is, je hebt het immers nooit besproken dus ook nog nooit iemands reactie gezien. Wat mij uiteindelijk hielp? Beseffen dat ik niet zo ongelofelijk uniek ben. Ben ik echt zo uniek dat ik dingen denk en doe die niémand anders doet? Ben ik echt zo veel gekker en zo veel meer bijzonder - zo veel meer anders - dan de rest? Hoe groot is die kans eigenlijk…? 

5. Niet doen: dingen geheim houden

Eerlijk is eerlijk, dit voelt vaak totaal anders dan liegen. Geheimen hebben is menselijk en soms ook best gezond, maar dat geldt niet voor alles wat een eetstoornis geheim wil houden. Misschien heb je al ondervonden dat juist in het geheim, in de stilte en je eigen hoofd, een eetstoornis het allerbeste overleeft. Daar kan het zich manifesteren, zich vastbijten en steeds meer terrein winnen; want niemand die hem tegenhoudt of echt hardop toespreekt. Alles wat over je eetstoornis gaat kan - hoe moeilijk dat ook voelt - het beste een weg krijgen naar buiten. 

Wel doen: praat erover

Praat over wat de eetstoornis met je doet. Hoe raar dat ook kan voelen, want die eetstoornis is vooral ontzettend van jou geweest. Niet gek dat dat onwennig voelt om te openbaren, maar in de openbaarheid kan het bewegen. Het kan ruimte krijgen, het kan bekeken worden. Nadat ik het er met mijn vriendin over had gehad, was het ineens best gek en onnodig om mijn lunch zo minimaal te houden. Nadat ik het met mijn moeder had besproken, voelde het toch minder ‘normaal’ om niet goed voor mezelf te zorgen. Je weet niet altijd wat er kan gebeuren en wat de mogelijkheden zijn als je het allemaal bespreekt, maar juist dat is meteen de reden om het wél te doen. Je weet het niet, het kan ineens makkelijker of meer helder worden! 

6. Niet doen: invullen voor een ander

Ze heeft het vast te druk. Ze ziet me aankomen, ik ben al lastig genoeg. Ze begrijpen me toch niet en vinden ongetwijfeld dat ik me aanstel. Dit is niet zo gemakkelijk om bij jezelf te onderscheppen; het gaat soms zo automatisch en zonder dat we het doorhebben zien we onze eigen gedachtes aan voor absolute waarheid. Ook zonder een eetstoornis of na eetstoornisherstel is eigenlijk niemand hierbij geholpen, maar tijdens je herstel kan het invullen voor een ander je vaak echt tegenhouden in het zetten van belangrijke stappen. De valkuil is dat het eigenlijk nooit positief is, toch? Wanneer vulde je iets in en kwam jij er zelf best goed vanaf en pakte het allemaal positief uit voor je? Die ingevulde stippellijntjes zijn denk ik eerder ingevulde angsten vanuit onszelf. Die mogen er best zijn, maar laat ze niet onterecht de toekomst voor jou invullen. 

Wel doen: neem de ander serieus

"Als jij alles voor mij invult, neem je mij dus niet serieus in mijn overwegingen en in mijn antwoorden." Deze opmerking is mij altijd bijgebleven. Dingen invullen voor een ander en de ander willen ontzien, gaf mijn omgeving soms het gevoel dat ik hen niet serieus nam. Alsof ik hen niet kon vertrouwen en dus 'mijn eigen conclusies moest trekken'. Terwijl zij graag als volwaardig gezien wilden worden en in staat waren om zelf aan te geven als iets te veel was, of zelf aan te geven als ze mij ergens niet in konden helpen. Door die situatie zo om te draaien en vanuit die kant te bekijken, werd het voor mij makkelijker om niet meer alles voor een ander in te vullen of te bepalen. Andersom zou ik ook graag mijn eigen beslissingen maken en serieus genomen worden. Dat verdien je in die relatie allebei en zorgt voor meer werkelijkheid dan wanneer je angsten zich ermee bemoeien. 

Welk duidelijk handvat helpt jou wél in herstel? 

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.