Ik was al best wel ver in mijn herstel, maar ik had nog steeds het gevoel dat ik nog wel wat winst kon behalen. Er konden nog steeds stappen gezet worden in het verbeteren van mijn relatie met eten en met dat in mijn achterhoofd ging ik op zoek naar nieuwe manieren om te leren. Een meisje dat ik kende, een afgestuurd diëtist, gaf een workshop 'mindful eten'. Mindfulness gecombineerd met eten. Bewapend met een schrift en een pen stapte ik de ruimte binnen om deze, voor mij, nieuwe wereld op mij af te laten komen.

We begonnen met een korte introductie. Wat is mindfulness eigenlijk? Aandachtig in het hier en nu aanwezig zijn. Het bewustzijn van jezelf, zonder te oordelen en door te accepteren wat er is. Dit is in de kern wat ik ervan heb meegekregen en dit is eigenlijk iets wat mij altijd al heeft aangesproken. Met mindful eten doe je eigenlijk niets anders dan met diezelfde aandachtigheid en opmerkzaamheid te eten. Bewust te zijn van het eten, de smaak en wat het met jou doet, zonder te oordelen. Als het ware het herinrichten en het herontdekken van je eigen eetgewoonten.

Onbevooroordeeld naar eten leren kijken. Daar ging het eigenlijk over en dat sprak mij heel erg aan. Wanneer je wordt gedwongen om ergens objectief naar te kijken, kun je jezelf pas echt verrassen en tot nieuwe ontdekkingen komen. Met geduld en aandacht opnieuw naar eten durven kijken, dat gingen we die middag leren. Dat was nou net iets dat ik nooit had gedaan. Vaak werd ik juist onrustig van eten en vond ik het lastig om mijn zintuigen hierbij te gebruiken. Veel te confronterend vond ik dat en daarom merkte ik dat ik al jaren mijn eten snel wegwerkte. Om daar maar niet bij stil te hoeven staan. Zodra het de bedoeling is om iets op te eten, snel weg ermee, voordat ik gek zou worden van mijn gedachten. Nu moest het precies andersom. Waarom ik dit wilde? Omdat ik met dat snelle eten ook vaak vergat om te genieten. Omdat mijn eetstoornis mij een beetje had afgeleerd om van eten te kunnen genieten. Wanneer je de tijd neemt om te eten en hier alle aandacht bij hebt, is er meer ruimte om te genieten van de smaak en meer tijd om echt op gevoel te eten.

We beginnen met een stukje theorie. Waarom eten we eigenlijk? Uiteraard om te overleven, maar in onze samenleving gaat het daar allang niet meer om en eten we meestal om hele andere redenen. Er zijn zowel interne redenen als externe redenen om te eten. Interne redenen om te eten zijn bijvoorbeeld om te overleven of omdat je honger hebt. Maar ook uit emotie of verveling. Eten kan ook als een beloning gelden, bijvoorbeeld dat etentje dat je wel verdiend hebt na een drukke periode of het ijsje dat je beloofd werd als je lief was vroeger.

Externe redenen om te eten zijn alle redenen die van buitenaf komen. Alle sociale en gezellige aangelegenheden waar eten bij inbegrepen zit. Daarnaast zijn we als mensen heel gevoelig voor wat we zien. Als we mensen zien eten of reclame voorbij zien komen van iets lekkers, willen we dat zelf graag ook meteen en wakkert het zelfs ons hongergevoel aan. Hoe ons dagprogramma eruit ziet bepaalt voor een groot deel ook ons eetpatroon, soms nog meer dan ons hongergevoel. Logisch natuurlijk, we willen goed blijven eten en proberen ons drukke leven daarmee te combineren en daar is niets mis mee. Het haalt alleen soms de aandacht ervan af, iets wat je wel weer terug zou kunnen halen als je daar behoefte aan hebt.

Binnen die interne en externe redenen waarom we kiezen voor eten, hebben we ook nog 7 verschillende typen honger. Honger omdat je iets ziet, ruikt of proeft. Honger vanuit je maag en je cellen, die echt om voeding vragen. Er is zelfs een honger dat vanuit je hart en je geest komt, die honger ontstaat vanuit herkenning, gewoonten en bepaalde gedachten die je over eten hebt. Bijvoorbeeld eten dat je aan vroeger doet denken, wat je altijd heel lekker vond en wat jou een goed gevoel geeft.

We zitten in een kring, op de grond en er wordt gevraagd onze ogen te sluiten. We krijgen iets in onze handen. Iets wat we moeten opeten maar zonder dat onze ogen er al een oordeel over klaarhebben. Ik voel een friemeltje, ik ruik een rozijntje. Wat is een rozijntje toch eigenlijk een gek, zacht friemeltje. Ik merk meteen dat ik gewend ben om iets snel op te eten als ik het in mijn handen heb, zodat ik er niets over kan denken en niets bij kan voelen. Dat wil ik nu ook het liefste doen, maar omdat het de opdracht niet is, word ik gedwongen er even mee te blijven spelen. De onrust die ik normaal gesproken ervoer tijdens het eten, moest ik uitzitten. Hier, in de kring met mijn ogen dicht, moest ik al die spanning even toelaten en kon ik pas echt ervaren dat het ook minder werd. Door het toe te laten, bood ik het een weg naar buiten en na een paar minuten zweten, zat ik uiteindelijk toch vrij rustig met een rozijntje in mijn handen. Het inmiddels warm en plat geworden rozijntje mochten we opeten en ook hierin werd ik verrast. Doordat ik het had uitgesteld en er al die tijd niet naar mocht kijken, smaakte het intenser en veel fruitiger dan ik mij kon herinneren van alle andere rozijntjes in mijn leven. Aan de andere kant was de snelheid en de spanning waarmee ik altijd met eten omging veel minder. Het werd ook minder bijzonder, juist omdat ik er zo lang bij had stilgestaan.

Het is best ongemakkelijk om met vreemde mensen in een kring te zitten en mindful met rozijntjes om te gaan. Het voelt misschien wat overdreven en er is ook wat voor te zeggen om juist die aandacht er iets meer af te halen. Afleiding heeft tenslotte ook altijd goed gewerkt en het hoeft niet altijd zo nodig over het eten en de producten te gaan. Aan de andere kant was eten bij mij een lange tijd een chaos en kon deze intense bewustwording mij net een zetje in de andere richting geven. Niet omdat ik daarna nog dagelijks met mijn ogen dicht zal eten, maar puur om het eens op die manier te ervaren. Om open te staan voor nieuwe eet-ervaringen die mij misschien wel verder konden helpen. Verder helpen in een nog betere en gezonde relatie met eten.

De richtlijnen die mindful eten nastreeft kunnen denk ik heel gezond en helpend zijn. Hoewel ik dus niet meer op die manier met mijn eten omga, zijn dat wel richtlijnen die ik nog altijd na probeer te streven. Het vertragen van je eetmoment. Niet omdat langzaam eten altijd beter is, maar om gedurende je maaltijd je happen iets bewuster te ervaren. Hierdoor leerde ik iets beter om mijn eigen honger te omschrijven en te herkennen. Wat voor honger was ik eigenlijk aan het stillen?

Mindful eten kan helpen om steeds meer naar behoefte te gaan eten en je ondertussen mindful met je gedachten hierover om te gaan. Om die gedachten zonder oordeel op te merken en vriendelijk mee om te gaan. Ook kan mildful eten ervoor zorgen dat het eten wat meer een feestje mag worden. Hoe aandachtiger je omgaat met je eten en met de opmaak van je bord, hoe positiever dat werkt op je brein en je hongergevoel. Het kan je op die manier meer voldoening geven. Eten moeten we toch, dus waarom zouden we daar geen feestje van maken?

Door mindfulness of simpelweg bewustwording kun je erachter komen wat je nu echt wilt. Waar heb je behoefte aan en hoe kun je daaraan voldoen? Is dat de voeding en is dat de voeding die je nu gekozen hebt? Of is dat eigenlijk iets anders? Waar krijg je echt een voldaan gevoel van en hoe kun je al je soorten honger stillen? Dat is iets waar je stil bij mag staan, zodat je echt kunt leren voelen wat je nodig hebt. En belangrijk nog, hoe jij het beste voor jezelf kunt zorgen.

Denk je dat mindful eten iets voor jou zou kunnen zijn?

Fotografie: daria-shevtsova