Mocht je haar nog niet kennen, dan kun je na dit interview niet meer om haar heen. Lotte van Eijk is influencer en model en niet te missen op social media. Ze ziet zichzelf als stem van de plussize, ongehoorde vrouwen onder ons die ook een plekje verdienen in deze maatschappij en zich waardig willen voelen. Wat dat betreft is ze een echte activist; ze streeft ernaar om inclusiviteit en diversiteit normaal te maken. Wij vroegen haar wat haar geholpen heeft om los te breken van het huidige schoonheidsideaal en hoe ze anders naar zichzelf leerde kijken. "Ik dacht dat ik alleen maar geliefd kon worden als ik dun was."

In je bio op Instagram staat 'a fat' en in een eerder interview vertelde je dat je liever niet praat over 'overgewicht'. Hoe denk jij over de woorden dik en dun? 

"Vroeger was 'dik' het ergste woord dat je tegen me kon zeggen. Dun is een heel positief beladen woord en dik is een heel negatief beladen woord. Dun en mooi worden heel vaak aan elkaar gekoppeld, net zoals dik en lelijk. Als iemand dat woord ook maar ergens liet vallen werd ik meteen getriggerd; ze hebben het over mij!

Mijn vriendinnen stelden me altijd gerust met de woorden 'Je bent niet dik, je bent hartstikke mooi'. Maar dat ik dik ben, betekent niet automatisch dat ik lelijk ben, realiseerde ik me. Dik zijn is alleen de omschrijving van mijn lichaam. Net zoals een stoel een stoel is. Daar ga je ook niet een half uur omheen draaien, want het is zo’n mooi ding om op te zitten. Ik heb een dik lichaam, het is gewoon een feit. Ik vond dat we dat woord terug moesten claimen. Om zo ook ons eigen lichaam terug te claimen. Taal is zo krachtig dat je door woorden getriggerd kunt worden die andere mensen voor jou een negatieve lading hebben gegeven. Het heeft invloed op hoe andere mensen tegen je praten en je kunnen behandelen. Ik ben dik en ik ben er trots op. Vandaar dat ik dat ook in mijn bio heb staan. Ten eerste om andere vrouwen ervan bewust te maken dat het maar een woord is. Ten tweede om de haters alvast een middelvinger te geven. Ik heb dit al geclaimd. Je hoeft niet meer tegen mij te zeggen dat ik dik ben, want ik heb echt wel in de spiegel gekeken vanmorgen.

Het woord overgewicht vind ik geen fijn woord. Het betekent dat ik ergens overheen zit. Ik zit over het normale heen en ik ben dus niet normaal, niet zoals het hoort. Dat vind ik vervelend aan dat woord, omdat ik wél normaal ben. Het voelt alsof ik daarmee beschreven word als een patiënt, als ongezond. Terwijl ik niet ongezond ben."

Je bent in datzelfde interview, en ook in het boek van Mayra Louise, heel open over het moment dat je oma kwam te overlijden. Ze zei aan het einde van haar leven: "Nu ben ik toch nog dun geworden." Dat was een keerpunt in hoe je met je lichaam om wilde gaan. Toch kan ik me voorstellen dat je niet zo makkelijk die knop omzet. Wat heeft jou sinds die tijd geholpen om te stoppen met het willen afvallen?

"Er moet inderdaad een bepaalde trigger komen, een keerpunt, maar dat betekent niet dat je niet meer teruggehaald wordt naar je oude gewoontes en je oude patronen. Ik kan ook niet zeggen dat ik vanaf het moment dat mijn oma overleed nooit meer heb gelijnd. Daar gaat heel veel tijd overheen en uiteindelijk is dat mij vier jaar later gelukt. In die tussentijd doe je toch nog veel wat er van je verwacht wordt of wat je gewend bent. Ik ben eerst veel stiekem gaan eten. Ik had zo veel verdriet van mijn oma's overlijden en ik ben een hele emotionele eter. Als ik blij ben eet ik, als ik boos ben eet ik en als ik verdrietig ben eet ik ook. Toen mijn oma overleed kwam ik heel veel aan, maar ik merkte dat ik me juist steeds comfortabeler ging voelen. Alsof mijn lichaam zo hoorde te zijn.

Toen ik fotografie studeerde ben ik mezelf gaan fotograferen en dat heeft mij het meest geholpen om los te breken uit oude patronen en uit het bestaande schoonheidsideaal. Ik ben door middel van fotografie op zoek gegaan naar beelden die ik graag van mijn lichaam wilde zien. Ik kwam erachter dat die wens om mijn lichaam constant te willen veranderen, kwam door de beelden die ik de hele dag door zag van andere vrouwen. Als vrouw word je gevormd door de beelden die je ziet van andere vrouwen; daar wil je op lijken. Het dikke lichaam wordt altijd afgebeeld als de grappige, ongezonde lelijkerd. De hele dag word je met beelden geconfronteerd en als je jouw lichaam terugziet met een negatieve boodschap, heeft dat invloed op je. Bij de écht leuke dingen - zoals parfum reclames of make-up reclames - was mijn lichaam nergens te bekennen. Wat nou als ik dat verander? Ik ging mezelf fotograferen in een romantische setting, een sensuele setting en in een vrolijke setting. 

Rond die tijd ontdekte ik ook Tess Holliday. Zij heeft maat 56 en is model, dat veranderde iets voor mij. Waarom zijn we inderdaad niet gewoon ons leven aan het leven?! Waarom ben ik in godsnaam bezig iets te worden wat ik niet ben? Door mezelf te blijven fotograferen kreeg ik een liefdesrelatie met mezelf, door de camera heen. Je ziet jezelf wel in de spiegel, maar dat is heel anders dan een foto. Als iemand anders een foto van mij maakte, vond mezelf altijd een lelijke aardappel. Dat is niet leuk om te denken, dus ik nam het heft in eigen hand. Een project dat mij echt naar een ander level van zelfliefde gebracht heeft, heet 'Zij'. Hierin deed ik alsof de liefde van mijn leven mij fotografeerde. Doordat ik met mijn eigen ogen ging kijken naar iemand die verliefd op mij was, werd ik verliefd op mezelf. Ik ben ook heel mooi, dacht ik. Ik mag er zijn. Dat is ook mijn tip naar iedereen: ga foto's van jezelf maken! Je ziet jezelf dan eindelijk op dat scherm of op print zoals je jezelf eigenlijk altijd hebt willen zien."

Foto's vind ik ook best wennen, omdat je jezelf vanuit een hoek ziet die je niet kent. Daarom vinden we het misschien ook niet mooi? 

"Je kent en ziet dat stukje nooit van jezelf. Als je voor de spiegel staat, dan zie je alleen je voorkant. Je doet je gezicht zoals jij het mooi vindt en je doet je haar mooi, maar zo zie je er niet de hele dag uit. Je bent bewegelijk, je bent fluïde. De ene keer heb je je buikspieren aangespannen, de andere keer hangt je buik gewoon lekker los. Als je daar een onverwachte foto van ziet - terwijl je niet 'ready' was - schrik je jezelf kapot, maar dát moet normaal worden. Zo zie je er gewoon uit en ben je nog steeds super mooi.

Van iedere hoek ging ik foto’s van mezelf nemen om te leren hoe ik eruitzag. Dat lichaam is eigenlijk prachtig, dacht ik. Het draagt mij iedere dag. Ik word iedere ochtend wakker, ik kan sporten en alles doen wat ik wil. Mijn lichaam doet eigenlijk zo veel voor mij, waarom praat ik zo lelijk tegen mijn lichaam de hele dag?!"

Wie inspireert jou op het gebied van body positivity?

"Lizzo! My number one inspiration. Het is zo bizar en goed om een plussize persoon te zien, van kleur, die zo'n rockster is geworden. Iedere keer als ik me down voel en ik zie een foto van haar denk ik: ik kan echt wel wat en we komen er wel! Dat zij bekend is geworden, is voor mij een teken dat er echt iets verandert. We worden gezien op een positieve manier. We zijn sexy én we mogen zo luidruchtig zijn als we willen."

Zijn we daarin eigenlijk een beetje goed op weg? Als het gaat om het portretteren en laten zien van dikke mensen?

"Er kan nog veel meer beter. Ik heb recent een expositie voor Breda gedaan waar ik een parfumreclame nagemaakt heb met mij eigen lichaam. Zoals ik al zei; dat is meteen een voorbeeld van iets wat er nog niet is met dikke lichamen. Er wordt natuurlijk wel steeds meer gemaakt met plussize modellen, maar dan is het nog steeds een sociaal geaccepteerd plussize lichaam. Een hele dunne taille, grote borsten, grote billen, een platte buik en een dun gezicht. Eigenlijk een opgeblazen versie van Kim Kardashian.

Nog steeds zie je geen echte buiken, striae of cellulitis. Hoewel cellulitis ook steeds meer in beeld wordt gebracht, maar altijd op een sociaal geaccepteerd lichaam. Dat zegt eigenlijk: dit is heel normaal, maar we laten het wel zien op een manier die comfortabel voelt. Een wit, slank, vrouwelijk model. We komen dichter bij meer diversiteit, maar het moet allemaal wel binnen bepaalde gezondheidsnormen blijven. En dat is ook niet eerlijk, want die verschillende lichamen zijn er wél.

Er zijn geen dikke personen die boegbeelden zijn en positief worden gerepresenteerd in onze media. Die bijvoorbeeld een eigen tv show hebben of een duidelijke stem in de politiek. Noem één romantische film waarin de hoofdrolspeelster dik is en het niét om haar gewicht gaat? Dat is er allemaal niet en dat moet er wel komen. Het is heel belangrijk om als jong meisje een romantische film te zien met daarin een lichaam dat op dat van jou lijkt, omdat ik als kind dacht dat ik nooit liefde zou kunnen vinden. Ik dacht: ik kan alleen maar geliefd worden en sexy zijn als ik dun ben. We moeten dit doen voor onze jeugd en om mensen zich beter te laten voelen in hun lichaam, maar ook in hun kop."

Body positivity of body neutrality?

"Deze vraag geeft eigenlijk het misverstand over body positivity aan. Dat gaat er namelijk niet over dat je iedere dag met een glimlach uit je bed moet springen, je vetrollen beetpakt en ze toespreekt hoe veel je van ze houdt. Daar komt body positivity ook niet vandaan. De mensen die body neutrality in het leven hebben geroepen, zijn de mensen die tussen wal en schip vielen en daardoor misschien niet wisten bij welke community ze hoorden.

Body positivity is een movement gecreëerd door zwarte dikke vrouwen die onderdrukt werden en er genoeg van hadden. We zijn zoals we zijn en we mogen van onszelf houden. Het betekent dus ook niet dat je er niet bij hoort als je niet genoeg van jezelf houdt, of als je liever 'neutraal' bent over je lichaam. Het is een community die opgebouwd is vanuit een plek van haat. Haat vanuit de buitenwereld en haat vanuit hun eigen hoofd. Die haat moest omgezet worden naar iets dragelijkers, om zo andere vrouwen te kunnen helpen en elkaar uit die sleur te kunnen trekken. Deze community is een veilige haven, een plek waar je het juist kunt bespreken als je je niet goed voelt en die je wilt stimuleren te kijken waar die zelfhaat vandaan komt. Body positivity gaat erover dat je die moeilijke momenten samen op een liefdevollere manier kunt oppakken."

Wat doe jij als je niet lekker in je vel zit?

"Kroelen met mijn vriend! Maar als het slecht weer is, wil ik soms ook gewoon in bed liggen. Dan haal ik mijn favoriete snacks en zet ik mijn favoriete serie aan. Dan ga ik de hele dag lekker in mijn holletje liggen en wil ik ook met niemand praten. Er zijn ook dagen waarop ik mezelf moet afvragen of ik wel voor mezelf gezorgd heb de afgelopen tijd. Met zelfzorg bedoel ik dan of ik genoeg frisse lucht heb gehad, met mijn hond heb gespeeld, mijn haar heb gewassen of mijn huid heb verzorgd. Als dat ergens ontbrak, geef ik mezelf een spa treatment in mijn eigen huis, waarbij ik mezelf de hele dag vertroetel.

Het ligt vooral aan mijn stemming en dat is het enige wat belangrijk is op die dagen, dat geldt voor iedereen. Het helpt niet als ik als influencer zeg dat je écht dit maskertje moet proberen, want dat betekent niet dat jij na dat maskertje ineens denkt: wauw, wat heb ik ongelofelijk goed voor mezelf gezorgd vandaag! Want misschien heb jij daar helemaal geen zin in en heb je dat helemaal niet nodig. Zelfzorg is doen waar jij zin in hebt op dat moment! Is dat een taart halen en die hele taart opeten, dan moet je dat doen. Is dat dansen in je kamer in je nakie, dan moet je dat doen. Is dat een nieuwe plant kopen, ook doen!"

Als je worstelt met een eetprobleem is dat zorgen voor jezelf, zeker met een taartje, soms best wel een uitdaging. Al helemaal als je op die dagen veel last hebt van negatieve gedachtes en gevoelens. Hoe ben jij daar zelf mee om gegaan?  

"Ik heb lang gehad dat ik me heel schuldig voelde na het eten. Al vanaf mijn achtste moest ik diëten, dan krijg je automatisch een gestoorde en traumatische relatie met eten. Als kind en als tiener heb ik daar heel veel moeite mee gehad. Wat mij uiteindelijk heel erg heeft geholpen, was dat ik kon inzien wat er gebeurde als ik mezelf eten ging ontzeggen. Soms had ik bijvoorbeeld al een hele week trek in M&M’s. Gewoon een handje M&M’s, maar dat mocht ik niet van mezelf. Nee Lot, je eet gewoon de hele week appels, komkommers en kaas op je brood, vooral geen hagelslag. Overigens was snoepen doordeweeks al helemaal uit den boze, dat deed je alleen in het weekend. Maar dan stond dat weekend voor de deur en at ik uiteindelijk niet één handje, maar gelijk twee zakken leeg.

Toen dacht ik: wat nou als ik op maandag gewoon dat handje M&M’s neem en eens kijk hoe dat gaat? Ik nam dat handje M&M’s en ik was gewoon klaar, voldaan. Vier weken later stond diezelfde zak er nog steeds, omdat ik gewoon - wanneer ik daar zin in had - een handje mocht eten. Ik kon het zo veel gezonder verdelen voor mezelf en mijn relatie met eten werd zo steeds beter. Je hoeft dus niet per se die hele taart te kopen en op te eten, maar als je intuïtief gaat leren eten kan dat wel helpen. Zodat je uiteindelijk kunt denken: ik heb NU trek in een stuk chocoladetaart. Ik verdien dat, ik ga hier niet dood aan en er ontploft niet ineens een bom omdat ik dit eet. Dat relativeren is heel belangrijk."

Het straffen en belonen - en alle regels die erbij komen - hebben op jou veel meer invloed dan het eten van een bepaald product? 

"Ja, dat straffen is vreselijk. Op een gegeven moment realiseerde ik me ook dat dit gevoel niet uit mezelf kwam. Als een baby huilt, wilt een baby eten en dan moet die baby iets binnenkrijgen. Er is geen kind dat zegt: 'Oh my god, nee mama! Geen chocola! Dat is niet goed voor me!'

Het idee dat je jezelf moet straffen of allerlei regels na moet leven om te mogen eten, komt niet vanuit onszelf. Dat komt denk ik door onze visuele cultuur, sociale constructies en wat je meemaakt of opgelegd krijgt. Je bent hier niet mee op aarde gekomen en zoek voor jezelf hulp als je hiermee worstelt. Ik herinnerde mezelf er ook aan dat bij elke dieetpil die ik aanschaf de maatschappij geld aan mij verdient. Jezelf haten brengt geld binnen, daar hebben zo veel bedrijven belang bij. Van jezelf houden brengt veel minder geld op, dus van jezelf houden is eigenlijk een 'act of rebellion' in deze wereld. In een wereld waarin je van alles moet doen, laten of kopen om van jezelf te mogen houden. Als ik probeer te doen waar ik zin in heb, steun ik dat systeem in ieder geval ook niet meer. Dat is soms een extra duwtje in mijn rug."

Zou je leven anders zijn als je dunner was?

"Ja, ik denk het wel. In mijn leven heb ik kansen niet gekregen omdat ik dik ben. Op mijn veertiende heb ik auditie gedaan voor Codarts - academie voor muziek en dans - omdat ik heel graag danseres wilde worden. Ik ben opgegroeid in een dansfamilie en danste veertien uur per week als kind. Naast dat ik dus alleen maar aan het diëten was. Maar mijn lichaam is niet gemaakt om dun te zijn, anders was ik dat toen allang geweest. Ik deed auditie en ik werd niet toegelaten. Je krijgt altijd een checklist terug met daarop de kruisjes waarom je niet toegelaten bent. Een van die kruisjes stond bij 'fysiek'. Dat vertelde mij: 'Je bent te dik voor deze opleiding, we denken dat je het niet vol gaat houden, dus je bent niet toegelaten.'  Als ik niet dik was geweest, was ik honderd procent zeker toelaten op de academie. Ik kan en kon gewoon goed dansen, dat weet ik van mezelf.

Maar dit gold ook tijdens het leven op de middelbare school, daten, stappen of met zelf kansen grijpen. Vaak dacht ik: dadelijk vinden ze mij die vieze dikkerd, dus ik trek mijn mond maar niet open. Ik denk dat als ik dun was geweest, het er dan heel anders uit had gezien. Dat je je toch makkelijker kan bewegen door het leven. Dat is soms nog steeds iets wat door mijn hoofd spookt; het zou allemaal zo veel lichter zijn als ik dit gewicht niet hoef te dragen iedere dag. Niet het gewicht van mijn lichaam, maar van de maatschappij. Dan was ik een hondenuitlaatservice begonnen en hoefde ik helemaal niet om te kijken naar dit gevecht. Maar nu zit ik er eenmaal in en kan ik het me niet veroorloven, naar mijn eigen kinderen, om mijn rug te keren naar deze strijd. Ik moet dit doen, omdat ik wil dat mijn kind nooit in een pashokje hoeft te gaan staan huilen."

Dit is dus uit noodzaak? Voor anderen? 

"Ik doe dit niet voor mezelf. Als je influencer bent denken mensen soms dat je halfnaakte foto’s op Instagram post omdat je aandachtsgeil bent. Maar als ik mezelf had willen zien, had ik een sexy foto gemaakt, op levensgroot formaat uitgeprint, op mijn muur gehangen en de hele dag ernaar zitten kijken. Dan had ik het niet op internet gegooid. Maar dit moet gebeuren, omdat ik weet hoeveel pijn ik vroeger heb gehad en hoeveel pijn mijn oma vroeger heeft gehad. Ik wil dat voorkomen bij alle tieners en die pijn helen bij volwassen vrouwen. Zodat ze de rest van hun leven een mooi, fijn en écht leven kunnen leiden in het lichaam wat ze nu hebben."

Wanneer voel jij je op je mooist?

"Als ik met mijn vriend uit eten ga en ik heb iets moois aangetrokken, of als ik mooie lingerie aan heb getrokken en hij valt stil; dan voel ik me écht heel mooi! Maar het mooiste voel ik me eigenlijk als ik van iemand anders te horen krijg dat ze na vijftien jaar weer een bikini aangetrokken heeft naar het strand, door mij. Dan denk ik: wauw Lot, je bent echt een mooi mens. Dan kijk ik niet naar mijn buitenkant maar naar mijn binnenkant en dan voel ik dat ik het goed doe. Dat heeft niets met uiterlijk te maken, dat heeft te maken met 'zijn'. De mooiste complimenten gaan over je innerlijk.

Ik vond het vroeger altijd zó vervelend als mensen zeiden dat het niet om je buitenkant gaat maar om de binnenkant. Je wilt er toch ook gewoon knap uitzien!? Wat een onzin, dacht ik. Maar het gaat uiteindelijk écht om de binnenkant. Iemand kan best een knappe kop hebben, maar mijn opa zei altijd: 'Van een mooi bord kan je niet vreten.' Tegelijkertijd denk ik wel dat het belangrijk is om ook een soort band met je uiterlijk te hebben en er vrede mee te sluiten. Om dat stukje van jezelf te kunnen accepteren, anders komen de mooiste complimentjes over jou als mens ook niet binnen. Het is een wisselwerking."

Wat voor advies heb jij voor andere mensen die zich niet meer willen laten tegenhouden door hun lichaam?

"Dat je je moet realiseren dat dit jouw leven is. Ga eens in een stille ruimte zitten en zeg tegen jezelf: dit is mijn leven. Dit is mijn leven! Schrijf die woorden ergens op of plak het op de spiegel, zodat het echt bij je binnendringt dat jij je leven moet leven voor jezelf. Jij bent verantwoordelijk voor je eigen geluk. Jij bent verantwoordelijk voor jezelf, dat is het enige waar je aan hoeft te denken.

Jouw geluk gaat voorop. Hoe jij je voelt en hoe je eruitziet, is allemaal jouw business. Niemand anders hoort daar zeggenschap over te hebben. Jij bent je eigen mens en je bent je eigen persoon. Je hoort je leven in te richten op een manier die jij fijn vindt. De maatschappij en de meningen van mensen om je heen moeten er minder toe doen. Want het gaat niet om hen, het gaat om jou. Je leeft je leven voor jezelf en dat is echt het belangrijkste."

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.