"Natuurlijk zorg ik nu veel beter voor mezelf dan vroeger. Ik heb zo goed en kwaad als het ging afgerekend met mijn anorectische neigingen en ik heb geen geheime driehoeksrelaties meer. Ik kies bewust voor een stabiel en vooral gezond leven. Maar dat neemt niet weg dat ik nog steeds onzeker ben en soms niet weet wat ik met mijn gevoelens aan moet. Dat ik altijd de mooiste versie van mezelf probeer te tonen en controle wil. En dat de angst om dat te verliezen nog heel groot is, veel te groot.

Ik wil kunnen leven zonder de voortdurende angst om afgewezen te worden omdat ik niet voldoe aan ingebeelde eisen. Ik wil mezelf kunnen laten zien zonder alle maskers en verfraaiende filters. Omdat we allemaal mensen zijn. Er is niks om me voor te schamen en mensen moeten me maar nemen zoals ik ben. En ik mezelf ook, eindelijk. Vooral dat." 

Een klein stukje tekst uit het nieuwste boek van schrijver Sofie Rozendaal wat, in mijn ogen, mooi de kern van haar verlangen om dit boek te schrijven omvat. Thema's als schaamte, de angst om je kwetsbaar op te stellen en het nastreven van perfectie passeren de revue. Thema's die ook op Proud2Bme spelen. Waarbij voor Sofie vragen behandeld worden en omhoog komen als: wat voor relatie past bij mij? Wil ik wel een relatie? Wat nou als ik nooit moeder wil worden? Waarom vind ik het zo moeilijk om menselijk te zijn?

Vandaag vraag ik haar hoe die drang naar perfectie is ontstaan, hoe het daar nu mee gaat en wat er eigenlijk zo eng is aan menselijk zijn.

Hey Sofie! Wat leuk dat je wat vragen wilt beantwoorden! Perfectie nastreven is een groot thema voor jou, zo blijkt ook uit jouw boek. Wat was destijds de definitie van perfect voor jou en hoe is dat nu?

"​Ik groeide op in de jaren '90, toen zo dun mogelijk in de mode was. Ik was ervan overtuigd dat hoe slanker ik was, hoe beter ik het beeld van perfectie benaderde. Daarnaast wilde ik zo verzorgd mogelijk zijn. Mijn haar, make-up, altijd lekker ruiken; het waren allemaal dingen die ik constant controleerde. En daarnaast was er natuurlijk nog mijn gedrag. Lief en spontaan moest ik zijn, geïnteresseerd, en voor mijn vriendje altijd seksueel beschikbaar. Ik creëerde een haast onmenselijk beeld dat ik krampachtig vast probeerde te houden. Totdat het een soort dagtaak was om aan mijn zelfbedachte eisen te kunnen voldoen."

Dat klinkt als een zware taak. In het boek stip je de wisselwerking tussen de eetstoornis en de drang naar perfectie ook al aan; hoe hielp de eetstoornis jou daarbij?

"​Zoals ik hierboven schreef, tijdens mijn puberteit was zo dun mogelijk nog in de mode. Je zag overal Twiggy-achtige modellen en veel naveltruitjes met strakke blote buiken. Toen ik steeds magerder werd, kreeg ik in het begin veel complimenten. Achteraf was dat funest, omdat het mijn overtuiging dat dun mooi was - en zelfs noodzakelijk om mooi gevonden te worden - alleen maar sterker maakte."

De woorden "anorexia is geen ziekte maar een oplossing" zijn me ook bijgebleven. Waar hielp de eetstoornis jou nog meer mee? ​

"Voor mij was mijn eetstoornis een manier om alle gevoelens die ik had te dempen - onzekerheid, angst, verdriet, woede etc. Niks maakte me zo rustig als langere periodes vasten en steeds magerder worden. Het leek alsof er een donzen wolk in mijn hoofd zat, waardoor ik bij vlagen helemaal niet goed meer kon denken. Heerlijk vond ik dat. Soms kon ik urenlang voor me uitstaren en was mijn hoofd leeg. Het enige waar ik me druk om maakte, was mijn gewicht en eten - iets waar ik controle op had. Daardoor voelde het zo 'veilig', voelde ik me sterk en verheven boven mijn angsten. Maar dat was natuurlijk allemaal een illusie. Een eetstoornis is nooit een oplossing, het is juist een ramp. Want je maakt jezelf kapot en je loopt alleen maar weg voor gevoelens die zich uiteindelijk niet weg laten jagen."

Herkenbaar ook, dat die opmerkingen van buitenaf het eetgestoorde gedrag zo versterken, maar jezelf hierin kwetsbaar opstellen was voor jou niet echt een optie, geloof ik. Wat vind jij zo erg aan imperfect, of misschien zelfs eng aan menselijk zijn?

"Ik denk dat dat echt voortkomt uit het beeld wat ik als tiener heb bedacht. Ik heb mezelf ingeprent hoe ik als vrouw 'moet' zijn, en het is verschrikkelijk moeilijk om dat los te laten. Zelfs nu ik alles goed kan relativeren, lijkt die overtuiging iets wat zich aan me op blijft dringen. Sommige dingen laten zich gewoon niet wegredeneren, en dus moet je jezelf blijven herinneren aan hoe het echt zit."

Je schrijft ook over de angst voor ouderdom en verval, wat roept ouder worden bij jou precies op? En hoe sta je daar nu in?

"Ik ben heel bang voor aftakeling. Dat komt grotendeels omdat ik me sinds mijn puberteit nooit meer echt 'goed' heb gevoeld. In de eerste instantie door mijn eetstoornis, waar ik me jarenlang fysiek slecht door heb gevoeld en waaraan ik wat restklachten over heb gehouden zoals buikpijn en vermoeidheid. Daarnaast heb ik chronische pijn in mijn enkel/rug na een scooterongeluk. Naarmate ik ouder word, zal er nog meer verval komen en zal mijn lichamelijke conditie nog verder achteruitgaan. Daar zie ik heel erg tegenop. Maar natuurlijk speelt ook mijn uiterlijk er een rol bij. Vanuit mijn drang naar perfectionisme wil ik zo lang mogelijk zo jong mogelijk blijven. Maar inmiddels weet ik ook dat jeugdigheid niet hetzelfde is als 'mooi' zijn. Je kunt ook heel mooi ouder worden. Het belangrijkste is dat je je goed voelt over jezelf, op welke leeftijd dan ook. Dat is dan ook mijn doel; goed voor mezelf zorgen, op alle mogelijke manieren, zonder daarin door te slaan. Want obsessief bezig zijn met je gezondheid is natuurlijk ook niet 'gezond'."

Mooi hoe je dat zegt: jeugdigheid is niet per definitie hetzelfde als mooi zijn. Deze zin, die daar ook wel over gaat, is mij ook bijgebleven: onvolkomenheden maken wie je bent. Accepteer jij (inmiddels) jouw onvolkomenheden? 

"Dat is heel mooi gezegd en helemaal waar. Ik heb sterk de neiging om aan mezelf te blijven werken, om mijn onvolkomenheden nog te bevechten. Maar ik probeer mezelf er dagelijks aan te herinneren dat dat niet hoeft, dat ik met een zachter oog en meer mededogen naar mezelf mag kijken. En bepaalde onvolkomenheden juist moet koesteren, omdat ze me inderdaad maken tot wie ik ben."

Fijn dat je daarin wat meer rust hebt gevonden. Ik las dat het delen van jouw imperfecties, het aangaan van die schaamte daaromheen, voor jou ook een uitdaging is? Dat het delen daarvan echt een overwinning is. Wat heeft dit je eigenlijk opgeleverd? Heeft deze transparante en eerlijke openheid iets voor jou veranderd?

"​Jazeker. Ik voel een soort geruststelling sinds dit boek, omdat ik niks meer 'hoog' hoef te houden - alles waar ik me voor schaam staat op papier. En ook omdat lezers het blijkbaar accepteren - en dus mij accepteren. Ik krijg veel reacties waarin mensen schrijven dat ze dingen herkennen, ook dat is een opluchting voor mij. Wat dat betreft was het schrijfproces echt helend."

In je boek heb je het ook over het lievemeisjessyndroom. Wat is dit precies?

"Voor mij betekent dit de drang om door iedereen leuk, lief en aardig gevonden te worden. Pleasen, naar de ander buigen, jezelf ondergeschikt maken, in de hoop goedkeuring te krijgen. Zo ervaar ik het vooral."

Waar kwam dit bij jou eigenlijk vandaan, de drang om te pleasen en hoe ga je daar nu mee om?

"Op de een of andere manier begon dat al in mijn vroege jeugd. Zelfs in de kleuterklas deed ik mijn best zodat mijn klasgenootjes en de juf me extra lief vonden. Mijn moeder zei vaak dat ik best wat minder lief mocht zijn, maar dat ging er simpelweg niet in. Het zit dus blijkbaar heel diep in me, het is niet iets vanuit mijn opvoeding. Het leren aangeven waar mijn grenzen liggen is een blijvend proces, maar het wordt wel steeds makkelijker.

Mijn belangrijkste tip is bewustzijn; leer je patronen kennen en aanvoelen wanneer je iets doet om te pleasen, en niet zozeer omdat je iets zelf graag wilt. Wanneer je daar over uit bent, kun je eerder ingrijpen. Realiseer je dat jij en de ander gelijkwaardig zijn. Af en toe pleasen of je schikken is natuurlijk heel gezond, maar het moet niet de overhand krijgen. Aangeven wat je wel of niet wilt maakt je niet minder leuk of aardig. Integendeel; je bent aardiger voor jezelf en meer integer. Uiteindelijk waarderen en respecteren de meeste mensen dat."

In een van je video's (allemaal te bekijken op haar YouTube-account) benoem je ook de weerbaarheid tegen het schoonheidsideaal. Hoe sta je daar nu in en lukt het je om daarin niet toe te geven aan die schijn-maakbaarheid?

"Door dit boek te schrijven confronteerde ik mezelf met allerlei overtuigingen waarvan ik weet dat ze niet kloppen of zelfs destructief zijn. Zo ook met mijn drang om aan het schoonheidsideaal te voldoen. Door te begrijpen waar zo'n ideaalbeeld vandaan komt - dat het grotendeels slechts 'mode' is en dus veranderlijk, en dat het bovendien zwaar gemanipuleerd wordt door photoshop - drong het tot me door hoe vergeefs die strijd is. Het is belangrijk om mezelf eraan te blijven herinneren dat wat je op social media ziet niet echt is. En dat juist imperfecties je maken tot wie je bent (zoals we net al zeiden). Uiteindelijk telt maar één ding; dat je je goed voelt met en in jezelf, gewoon zoals je bent."

Wat wil je meegeven aan anderen die zich herkennen in jouw worsteling? 

​"Ten eerste: je bent niet alleen. Heel veel mensen worstelen met perfectionisme en ook met eetstoornisproblematiek. Probeer met een zachtere blik naar jezelf te kijken, minder te oordelen, de lat minder hoog te leggen. Wees lief voor jezelf, voor je lichaam. En durf je angsten aan te gaan. Wat zit er onder dat perfectionisme of je eetstoornis? Het gaat heel vaak over controle en jezelf willen verstoppen, jezelf niet de moeite waard vinden. Als je de kern kan achterhalen van je ware gevoelens en daarmee leert omgaan, bijvoorbeeld via therapie, begint de heling. Het leven is zo onbeschrijflijk veel fijner en makkelijker zonder eetstoornis of overdreven perfectionisme. Je bent het waard, echt."

Ben je benieuwd naar Sofie's boek: De ideale vrouw die ik nooit was? Wij mogen 3 exemplaren verloten! Wil je kans maken? Laat in een reactie hieronder weten waarom jij dit boek wil winnen. Op dinsdag 26 juli maken we bekend in de reacties wie de winnaars zijn. Niet gewonnen? Het boek is ook te koop bij verschillende boekhandels en bol.com.