Bijeenkomsten met lotgenoten en een stappenplan om van dwangmatig eten af te komen; dat is wat Anonieme Overeters aanbiedt. In de krant en online heb ik het al een paar keer voorbij zien komen en het wekte mijn nieuwsgierigheid. Zelf heb ik geen ervaring met Anonieme Overeters, daarom zocht ik naar iemand die dat wél heeft. 

Wat is Anonieme Overeters en voor wie is het?

"Anonieme Overeters is een lotgenotengroep voor mensen met een Binge Eating Disorder. Zij komen in principe wekelijks bij elkaar om samen ervaring, kracht en hoop te delen. In een groep waar anonimiteit centraal staat, kun je zelf bepalen wat en of je wil delen. Je haalt ervaring, kracht en hoop uit de verhalen van anderen. Het is een groep waarin iedereen gelijk is aan elkaar en het ook niet uitmaakt hoelang je de eetstoornis hebt of hoe erg jij het vindt. Zolang je het verlangen hebt ermee te willen stoppen, ben je welkom bij de groep." 

Hoe ontdekte jij AO? Hoe was het eerste contact?

"Ik ontdekte de groep voor het eerst in 2016. Ik ging destijds naar een andere lotgenotengroep voor een middelenverslaving. Daar hoorde ik over de AO. Ik was op zoek naar mensen met een eetstoornis en zodoende ben ik verschillende keren naar de AO geweest. In het begin was dit erg spannend. Je komt in een nieuwe groep met mensen die je niet kent. Ik had veel gedachten als: wat vinden ze van mij? Doe ik het wel goed? Maar meteen vanaf de eerste keer werd ik met open armen ontvangen en voelde ik een bepaalde verbondenheid end de herkenning waar ik naar op zoek was."

Kun je wat meer vertellen over hoe AO te werk gaat?

"Zoals ik eerder al vertelde, is iedereen in de groep gelijk. Je hebt een persoon die de meeting voorzit, maar diegene is niets meer of minder waard dan de rest van de deelnemers. Ik ben zelf al een tijdje niet meer bij de AO geweest, dus hoe het programma er nu precies uitziet durf ik niet te vertellen. In de tijd dat ik er nog wel kwam, lazen we geregeld uit het Big Book of lazen we een stap van het Twaalf Stappen Programma. Ook was er altijd ruimte om te delen over wat we gelezen/gehoord hadden en mocht je zelf delen wat je graag kwijt wilde. Het systeem is voornamelijk opgezet om met lotgenoten ervaringen te delen en te vertellen hoe je bepaalde situaties hebt doorstaan of overwonnen. Dit geeft kracht en hoop aan de andere deelnemers.

Het is aan de AO zelf om te bepalen of zij een Whatsapp-groep willen; hierin is iedere groep autonoom. Dat wil zeggen dat de groep zelf bepaalt hoe zij de groep willen draaien en hoe zij de anonimiteit willen waarborgen. Wat je wel vaak ziet is dat, wanneer er een nieuwkomer is in de groep, er een lijst rondgaat waarop de andere deelnemers zijn of haar naam en telefoonnummer op schrijven. Wanneer iemand dan buiten de meeting om een moeilijk moment heeft, kan diegene iemand van de lijst bellen en om hulp vragen. Een gezegde in de meetings is dan ook: als je wil gebruiken, gebruik dan je telefoon - in plaats van overeten dus."

En wat is het Big Book dat je benoemde?

"Het Big Book; dat is de literatuur die gebruikt wordt in de meeting. Het is een boek gebaseerd op het Big Book van AA (Anonieme Alcoholisten), maar dan is alcohol vervangen voor eten. Het is een boek waarin alle stappen staan beschreven, maar waarin ook ervaringsverhalen staan. Je kunt het Big Book zien als een leidraad om op een spirituele manier aan jezelf te werken. Het Big Book, in combinatie met het Twaalf Stappen Werkboek, zorgt ervoor dat je ook opdrachten kan maken om meer inzicht te krijgen in jezelf en je herstel.

Het werken aan de Twaalf Stappen doe je samen met een sponsor. Dit is iemand die al langer in herstel zit en de Twaalf Stappen al doorlopen heeft. Je kunt een sponsor zien als een soort mentor die je kan opbellen bij moeilijke momenten, maar ook als iemand die samen met jou kijkt naar de opdrachten en verdere inzichten geeft. Een sponsor geeft vaak suggesties en deelt zijn of haar ervaringen met jou. Een sponsor kan meerdere sponsees hebben. Een sponsee is dus iemand die aan de Twaalf Stappen werkt. Wanneer een sponsee ver genoeg is in herstel, kan hij of zij ook sponsor worden. Zo wordt de boodschap van herstel steeds verder verspreid naar anderen die zich aansluiten bij de meeting."

Wat fijn; dat klinkt erg waardevol. Kan je iets meer vertellen over wat die Twaalf Stappen inhouden?

"De Twaalf Stappen zijn, als ik mij niet vergis, tachtig jaar geleden opgezet door Bill W. en zijn vrienden in Amerika voor mensen met een alcoholverslaving. Zij merkten dat het effect had en mensen van de alcohol af konden blijven door het programma te volgen. Uiteindelijk heeft dus iemand bedacht: als dat voor mensen met een alcoholverslaving kan, waarom zou het dan ook niet werkzaam kunnen zijn voor mensen met een eetstoornis? Zodoende zijn de Twaalf Stappen speciaal daarvoor herschreven.

Waar de Twaalf Stappen eigenlijk op neerkomen, is dat je een leidraad hebt om op een spirituele manier inzicht te krijgen in jezelf en je herstel. Stap 1 wil zeggen dat je je overgeeft aan het feit dat je machteloos staat tegenover je eetstoornis. Het is simpelweg te sterk om er in je eentje vanaf te komen. In een meeting hoef je het niet meer alleen te doen. Stap 2 en 3 wil zeggen dat je gaat geloven in een Hogere Macht. Je gaat geloven in een kracht die sterker is dan jezelf - en je ziekte - om op die manier vertrouwen te krijgen dat het mogelijk is om te herstellen. Je hebt op die manier iets of iemand waar je kracht uit kan halen op moeilijke momenten. Stap 4 tot en met 10 gaan over daadwerkelijk actie ondernemen.

In eerste instantie ga je verschillende dingen op papier zetten. Dit zijn bijvoorbeeld angsten die je hebt en  mensen die je schade berokkend hebt, maar ook vooral de schade die je jezelf aan hebt gedaan met je eetstoornis. Stap voor stap ga je het dan goed maken met de mensen om je heen en ook met jezelf. Uiteindelijk blijf je actief bezig door, met stap 10, iedere dag een inventaris te maken over hoe je dag is geweest. Dit zijn momenten om stil te staan bij je herstel en te kijken waarin je nog kan groeien.

Stap 11 gaat over bidden en mediteren. Dat is vooral bedoeld om de rust vast te blijven houden. Rust die je inmiddels hebt gekregen door te werken aan herstel. Stap 12 gaat over de boodschap uitdragen naar degene die nog lijdt aan een eetstoornis. Dat kun je op verschillende manieren doen. Bijvoorbeeld door je verhaal te delen in een meeting, maar ook door de telefoon op te nemen wanneer iemand belt die het moeilijk heeft. Ook kun je je verhaal delen op andere plaatsen waar je weet dat mensen komen met een eetstoornis. Dit is voor mij de reden dat ik mijn herstelaccount ben begonnen op Instagram. Dit is mijn manier om de boodschap van herstel uit de dragen naar anderen."

Ik las op de website van AO ook iets over de Twaalf Tradities? Wat houdt dat in?

"De Twaalf Tradities zijn opgezet om ervoor te zorgen dat de meeting draait zoals deze hoort te draaien. Het belangrijkste doel van een meeting is om elkaar te helpen in herstel en vrij te blijven van dwangmatig eten. Ook laten de Twaalf Tradities zien dat het niet vanzelfsprekend is dat er een meeting is en dat deze draait. Het gaat over service doen en een kleine geldbijdrage leveren, zodat de meeting kan blijven bestaan. Met het geld dat opgehaald wordt, kan bijvoorbeeld literatuur ingekocht worden, wat weer doorverkocht kan worden aan nieuwkomers. De Twaalf Tradities wijzen ons er ook steeds op dat alle meetings autonoom zijn en dat de anonimiteit gewaarborgd moet blijven. Dit is zowel onderling als in het nieuws en dergelijke. Er mag niet gepraat worden over wat je in de meeting gezien en gehoord hebt met mensen buiten de meeting."

Hoewel AO zelf claimt dat je niet gelovig hoeft te zijn, kan ik me voorstellen dat het wel zo kan overkomen. Daar is niks mis mee, maar wat als het niet bij je past? Je benoemde zelf ook al die Hogere Macht waar ik over heb gelezen. Hoe zit dat precies? 

"In het Big Book en in de Twaalf Stappen en tradities wordt inderdaad gesproken over God en/of een Hogere Macht. Hierdoor kan het zeker overkomen alsof het een religieus programma is, maar dat is het niet. Je hoeft dus ook zeker niet gelovig te zijn om deel te kunnen nemen aan een groep. Met een God of Hogere Macht wordt iets bedoeld waar jij in gelooft en kracht uit haalt. Voor de één kan dit dus wel God zijn, waar het voor een ander bijvoorbeeld de kracht is van de meeting.

Voor mijzelf is mijn Hogere Macht een overleden vriendin. Ik heb haar beloofd dat ik door zal vechten, dus op moeilijke momenten praat ik tegen haar of vraag ik haar om advies. Dit klinkt misschien heel zweverig, maar het herinnert mij eraan dat ik niet op mag geven, waardoor het mij toch lukt gezonde keuzes te maken. Dit is voor mij dus een kracht buiten mijzelf die mij steun biedt en dat wordt gezien als Hogere Macht. Een Hogere Macht kan dus voor iedereen iets anders zijn en is ook voor iedereen heel persoonlijk. Het kan net zo goed je huisdier zijn of een bepaalde steen die je ooit op een vakantie gevonden hebt."

Wat voor invloed heeft AO op jou gehad?

"AO heeft mij in het begin een prettig gevoel gegeven. Een gevoel van herkenning en verbondenheid. Naarmate ik langer bij de groep kwam, merkte ik dat het mijn eetstoornis niet ten goede kwam. Ik ben zelf gediagnosticeerd met Boulimia met Anorectische trekken, waardoor ik merkte dat Binge Eating Disorder toch een andere manier heeft van herstellen. Er werden bepaalde dingen gezegd die mijn eetstoornis triggerde, waardoor ik besloten heb er niet meer naartoe te gaan. 

Om toch met lotgenoten in contact te komen, hebben we in april 2018 zelf de EDA groep opgezet. EDA staat voor Eating Disorder Anonymous, waar mensen met allerlei eetstoornissen welkom zijn. Voor mij is het grote verschil dat er in EDA gesproken wordt over in balans blijven in plaats van dingen weglaten. Of er nu nog wordt gesproken over dingen weglaten in de AO durf ik niet te zeggen, omdat ik er dus enige tijd niet meer geweest ben. Het kan ook zomaar zijn dat het mijn eetstoornis was die het toentertijd zo oppakte, maar inmiddels heb ik dus mijn plekje gevonden binnen de EDA. Daar werken we ook met het Big Book en de Twaalf Stappen."

Wat is goed om te weten als je zelf contact wilt zoeken met AO?

"Het belangrijkste om te onthouden is dat, zolang je het verlangen hebt om te herstellen van je eetstoornis, je altijd welkom bent. Het maakt niet uit hoe oud je bent, waar je vandaan komt of hoe lang je al een eetstoornis hebt. Ook hoef je nog niet in herstel te zijn voor deelname aan een groep. Je bent altijd welkom en wordt altijd opgevangen door deelnemers uit de groep. Wanneer je contact wil met de AO kun je het beste naar hun website gaan. Hierop staat een lijst met alle meetings in Nederland + contactgegevens. Als het mogelijk is, is het slim om van te voren even te laten weten dat je langs wil komen. Maar niks is verplicht. 

Wat verder nog goed is om te weten, is dat er aangeraden wordt om te proberen minimaal een paar keer te komen voordat je besluit of het wel of niet iets voor je kan zijn. Veel mensen haken af na de eerste keer als ze van tevoren niet weten dat er over God gesproken wordt. Dan kan het soms overkomen als een sekte. Je hoort vaak van mensen die langere tijd naar de meeting komen dat ze er in het begin ook op die manier over dachten. Maar naarmate iemand dus langer komt, kan er een duidelijker beeld geschept worden. Je zult merken dat het vooral een groep is waar (h)erkenning geboden wordt en het een plaats is waar je tot rust kan komen."

Is er nog iets dat je graag kwijt zou willen?

"Ik bedacht me dat het misschien interessant is om iets te vertellen over het boek Just for today. Dat is een boek dat te bestellen is op Bol.com onder de naam 'Inner Harvest'. Het boek gaat over herstellen van een eetstoornis met iedere dag een stukje tekst. De tekst gaat over herstel, actie ondernemen, dankbaar zijn, enzovoort. Het kan je eraan herinneren om op die dag specifiek aan een bepaald onderwerp te werken waar over geschreven wordt, of iets anders om bij stil te staan."

♥

photografie: unplash