Jezelf zijn, het klinkt zo simpel, maar het is misschien wel het moeilijkste wat er is. Want hoe ontwikkel je jezelf in een wereld vol uiteenlopende verwachtingen en eisen? En hoe kun je jezelf verbinden met anderen als je jezelf niet aanpast aan je omgeving? Allemaal vragen, die voor velen heel herkenbaar zullen zijn.

Ik heb altijd gestoeid met het thema ‘jezelf zijn’. Een goedbedoeld advies wat ik de afgelopen jaren, tijdens veel van mijn worstelingen en gepieker, meerdere malen in mijn schoot geworpen heb gekregen.  Alsof het hét antwoord was op alle belangrijke levensvragen: ‘Wees gewoon jezelf!’ Ja, dat antwoord ken ik inmiddels wel. Maar hoe kan ik nou mezelf zijn?

Kind zijn
Als ik terugdenk aan mijn basisschoolperiode, geloof ik niet dat ik heel erg stil stond bij de vraag wie ik nu eigenlijk was. Misschien dat ik in die tijd écht ‘gewoon’ mezelf was. Lekker spontaan, af en toe gek doen en me niets aantrekken van wat de wereld om mij heen daarvan vond. Ik was best een eigenzinnig meisje, deed af en toe wel eens stoerder dan ik eigenlijk was, maar ondervond verder weinig problemen met mijn zelfbeeld. Ik was gewoon ‘Nicole’ een vrolijk kind dat graag naar school ging. Ik had veel vriendinnen en deed vooral mijn eigen dingen die ik leuk vond.

Vergelijken
Pas op de middelbare school veranderde mijn kijk op mezelf. Het was alsof ik in een nieuwe wereld terecht was gekomen, waarin ik mezelf ontzettend klein voelde. Ik begon mezelf te vergelijken met de mensen om mij heen en raakte steeds meer in verwarring over wie ik nu eigenlijk was of wilde zijn. Ik wilde mezelf zijn, maar er tegelijkertijd ook bij horen. Ik stelde enorm hoge eisen aan mezelf en merkte dat ik daarin steeds meer vastliep. Ik werd onzeker, had het gevoel dat ik mislukt was en voelde me ongelukkig, terwijl niemand dit door had.

Masker
In plaats van  mijn gevoelens te bespreken besloot ik een masker op te zetten en te doen alsof er niets aan de hand was. Op deze manier dacht ik niet buiten de boot te vallen en er toch nog bij te horen. Hoe somberder ik werd, hoe vrolijker en uitbundiger ik op school deed. Veel vriendinnen zagen mij juist als sfeermaker, maar ondertussen voelde ik mij ontzettend eenzaam, angstig en ongelukkig.  

Afhankelijkheid
De band die ik had met vriendinnen begon langzaam te veranderen. Ik had zo weinig zelfvertrouwen dat ik totaal geen eigenheid meer had. Ik verloor mezelf in anderen en raakte als het ware met mijn vriendinnen versmolten. Ik werd volledig van hen afhankelijk, zonder nog een idee te hebben van wie ik zelf was en wat ik wilde. Buiten mijn vriendinnen durfde ik met niemand meer te praten. Als een leraar iets aan mij vroeg, moesten mijn vriendinnen voor mij het antwoord geven. Op school ging het zo niet langer. Mijn faalangst was zo uit de hand gelopen dat ik overspannen werd, een sociale fobie ontwikkelde en ernstig depressief raakte. Ondertussen was het mezelf beschadigen, het enige waarover ik zelf regie voerde, wat écht van mij was en bij mij hoorde. Helaas liep dit steeds verder uit de hand en moest ik worden opgenomen

Opname
Tijdens mijn opname werd ik patiënt. Mijn nieuwe identiteit werd mijn ziekte. Ik werd niet meer aangesproken op mijn gezonde kanten en liet mezelf volledig gaan in mijn zelfdestructieve gedrag. Het was alsof ik een vrijbrief had gekregen om eindelijk niet meer voor mezelf te hoeven vechten. Ik was niet voor niets opgenomen en mocht eindelijk ziek zijn.

Eetstoornis
Na mijn opname worstelde ik nog een lange tijd met een eetstoornis. Ik identificeerde mezelf met mijn lichaam. Zolang ik er nog ziek uitzag werd er ook niets van mij verwacht. Ik wilde ook graag weer dat kind zijn, onbevangen zonder mezelf overal verantwoordelijk over te voelen. Ik wilde helemaal niet volwassen worden, denken aan de toekomst en alles wat daarbij hoorde. Wat als ik opnieuw zou falen? Mijn eetstoornis gaf mij een gevoel van veiligheid. Het was op dat moment het enige wat van mij was en waar ik op kon vertrouwen. Mijn leven en mijn gedachten werden volledig beheerst door mijn eetstoornis en voor mijzelf was geen ruimte.

Opzoek naar mezelf
Mijn zoektocht naar mezelf is een moeizame proces geweest. Ik plaats van dichterbij mezelf te komen, raakte ik op veel momenten juist steeds verder van mezelf verwijderd. Achteraf begrijp ik dat ik op de verkeerde plekken heb gezocht. Ik zocht mezelf in de wereld om mijn heen; de verwachtingen van anderen, mijn vriendinnen, mijn ziekte, de hulpverlening enz. Hierin ging ik helemaal aan mezelf voorbij. In plaats van het zoeken buiten mezelf, moest ik ook leren om naar binnen te kijken. Wat wilde ik nu eigenlijk met mijn leven? Wie wilde ik zijn?

"Misschien moet je jezelf eerst vinden, voordat je het kunt zijn." 

Mijn eigen weg gaan
Ik ging opzoek naar dingen die mij het gevoel gaven de moeite waard te zijn en werkte aan mijn zelfvertrouwen. Door mijn ziekte en de hoge eisen aan mezelf los te laten, kon ik mij weer op mezelf gaan richten. Ik ging opzoek naar mijn betekenis en vond deze in mijn ervaringsdeskundigheid. Zo heeft ook mijn worsteling en zoektocht naar mezelf, een belangrijke waarde gekregen in wie ik nu ben. Juist deze strubbelingen hebben mij als persoon sterker gemaakt. Eindelijk kan ik zeggen dat ik mezelf ben en daar ben ik trots op!

Proud2Meet in Eindhoven over 'Jezelf zijn'
Ben jij ook opzoek naar jezelf en wil je hierover praten? Kom dan naar de Proud2meet in Eindhoven op vrijdag 31 januari om 14:00u. De Proud2meet vindt plaats op locatie de Grijze Generaal, een ambulante locatie van de GGzE, tegenover Winkelcentrum Woensel. De Grijze Generaal: Winston Churchillaan 75, Eindhoven.

♥