Veel mensen die een eetstoornis hebben, hebben moeite om structuur los te laten of juist problemen deze vast te houden, maar één ding hebben ze met elkaar gemeen; ze willen controle hebben, structuur en zich kunnen houden aan eisen en regels. Of je nu Anorexia, Boulimia of eetstoornis NAO hebt, je bent vaak op zoek naar duidelijkheid en controle. Wil je beter worden, dan is het niet alleen lastig om die controle los te leren laten, maar ook niet makkelijk om een nieuwe structuur in je leven aan te brengen.

Op zoek naar controle
Een eetstoornis heeft bijna altijd te maken met het zoeken van controle, helaas op een zeer destructieve manier. Op de een of andere manier heb je behoefte aan grip, houvast en duidelijkheid. Misschien ontbreekt het in je leven, is het niet zo'n sterke eigenschap van je of heb je in het verleden meegemaakt dat je geen controle had over situaties en heeft dit je angstig gemaakt. Je wil grip krijgen op je leven, je gevoelens of situaties en doet dit via je gewicht en/of eetpatroon.

Ik ben zelf op een gegeven moment onbewust op zoek gegaan naar controle. Ik ben van nature vrij chaotisch, er gebeurden dingen in mijn leven waarover ik veel onmacht ervoer en ik had een erg laag zelfbeeld. Ik wilde iets kunnen, me houden aan de regels en een keertje wel op tijd en netjes alles kunnen doen. In mijn eetstoornis vond ik de controle die ik miste, een middel om mezelf te verdoven en te onderdrukken. Ik had het idee dat ik weer wat touwtjes in handen kreeg, maar ondertussen sloopte ik mezelf.

De controle die een eetstoornis je oplevert, kan heel veilig voelen. Ik heb me er jarenlang veilig en tegelijkertijd ook heel onveilig bij gevoeld. Ik wist dat wat ik deed niet oke was, maar ik kon op dat moment nog niet anders. Dit was mijn manier van leven geworden, mijn houvast. Hoe moest ik zonder?

Controle loslaten
Toch moest ik de controle die mijn eetstoornis mij gaf, maar ook over mij had, los gaan laten. Gelukkig heb ik daarbij veel therapie gehad en heb ik meerdere keren opnieuw de kans gewaagd. En natuurlijk trok ik een beerput open, toen ik eenmaal mijn gevoelens niet meer onderdrukte door streng te lijnen. Natuurlijk was het moeilijk, zwaar en dacht ik dat ik het niet kon. Beter worden van een eetstoornis is een gevecht. Maar opgeven had geen zin. Doorzetten blijkbaar, achteraf, wel.

Controle loslaten betekende dus ook dat ik minder houvast en structuur zou hebben. Ik greep mijn eetlijst dan ook met beide handen aan. Ik wilde alles keurig op de juiste tijdstippen eten en vond het moeilijk om dat los te laten. Het was de enige houvast over eten die ik nog had. Als mijn moeder het eten dan ook rond 18:00u nog niet klaar had, begon ik te mopperen en in de keuken rond te hangen. Dat moet behoorlijk irritant zijn geweest.

Nieuwe structuur
Natuurlijk is het lastig om uberhaupt een eetlijst te gaan volgen. Maar ook het loslaten van die lijst en de regeltjes die je jezelf door het hebben van een eetstoornis hebt opgelegd, zijn niet zo gemakkelijk los te laten. Ik denk dat veel dingen bij mij op een gegeven moment zo normaal waren geworden, dat ik het eigenlijk onvoorstelbaar vond dat ik ooit vrij en ongecontroleerd met eten om zou kunnen gaan.

Het voelde eng om de eetlijst steeds wat meer los te laten, op andere tijdstippen te eten en te variëren. Steeds ging ik een stapje verder naar het loslaten van de eetstoornis en het loslaten van structuur. Structuur waarvan ik dacht dat ik er niet zonder kon. Later ging ik zelfs leren om naar behoefte te eten en ook dat was weer een heel spannend proces.

Een tijdje dacht ik dat ik teruggevallen was. Ik vond dat ik er een zooitje van maakte en misschien was dat ook wel eventjes zo. Ik had dan wel niet echt meer een eetstoornis, helemaal normaal was het ook niet. Mijn eetpatroon was een chaos, iets waar ik me vroeger altijd zo rot over voelde. Achteraf denk ik dat ik gewoon even wat losser moest komen, om een eigen, persoonlijke balans te vinden in mijn eetpatroon. Ik dacht zo weinig over eten na, dat ik het vergat of juist best veel at en niet eens stil stond bij wat ik at. Gelukkig is hier langzaam aan een balans in gekomen en was het van korte duur dat ik zo in de war was. Het hoorde bij mijn zoektocht en het vinden van een gezonde balans, denk ik achteraf.

Structuur loslaten is een heel proces. Het heeft te maken met het loslaten van je eetstoornis en daarmee controle over een heleboel zaken waarmee je op een gezonde, contructieve manier moet leren omgaan. Wees niet bang dat je de controle vanaf dag één van je keuze om beter te worden kwijt bent. Dat gaat allemaal stap voor stap. Daarom denk ik ook niet dat je zomaar zonder behandeling, ondersteuning of gesprekken met hulpverlening die stap kunt zetten. Betrek je omgeving en de hulpverlening bij het proces om controle en structuur los te gaan laten en weer te op een gezonde manier te vinden, want je hoeft het niet alleen te doen.

Om de structuur los te leren laten, moet je jezelf wel een kans geven om met de dingen die dan lastig worden om te leren gaan. En leren kost tijd en fouten, dus wees niet gehaast of te streng voor jezelf. Structuur is gezond in een eetpatroon, maar te strakke structuur maakt je leven knap lastig en laat je enorm veel nadenken over eten. Probeer je regeltjes los te laten en jezelf eens de kans te geven om te zien wat er gebeurt. Wie weet overwin je het, en die kans is het grijpen waard!