Ben je afgevallen? Voor veel meisjes en vrouwen is deze vraag het ultieme compliment. Ze associëren afvallen met succesvol zijn, met ergens goed in zijn, met schoonheid, met waardevol zijn. Logisch, aangezien we in een maatschappij leven waarin dun zijn en schoonheid aan elkaar zijn gekoppeld: in magazines, op billboards, op televisie, op de catwalk. Maar moeten we dit wel ondersteunen? Moeten we dit in stand houden, door de vraag ‘ben je afgevallen?’ in te zetten als compliment?
Toen ik hard op weg was een eetstoornis te ontwikkelen, vond ik de vraag of ik was afgevallen ook een compliment. Toen ik eenmaal ‘goed & wel’ in mijn eetstoornis zat, kon het mij niet meer zoveel schelen wat andere mensen wel of niet zagen. Ik zat in mijn eetstoornis wereldje: onbereikbaar en in de ban van afvaldwang. Toen ik eenmaal in therapie ging, kreeg ik die vraag niet meer: het was duidelijk dat ik afgevallen was en wel omdat ik ziek was.
Ik kan mij, door mijn eigen ervaringen, heel goed voorstellen dat het een ‘trigger’ is, de vraag of je bent afgevallen. “Je ziet er goed uit! Ben je afgevallen?” is echt zo’n typische ‘onschuldige’ vraag, die heel veel lading kan hebben voor iemand met een laag zelfbeeld. De vraag impliceert, als je onzeker bent over je lijf, dat a) je er eerst niet goed uit zag en b) afvallen en er goed uitzien hand in hand gaan.
Vanuit je eetstoornis kan het een boost geven: ‘mijn harde werken heeft resultaat op geleverd.’ Of, als de vraag je niet wordt gesteld, juist een bevestiging zijn van je negatieve zelfbeeld: ‘Zie je wel, ik faal echt keihard, ik ben waardeloos.’
Terwijl je gezonde kant eigenlijk het uit wil schreeuwen: ‘Ik ben wel afgevallen, maar dat komt omdat ik bang ben, mezelf haat, het gevoel heb dat ik MOET afvallen om mooi en succesvol te zijn. Ik ontzeg mezelf niet al die dingen omdat ik dat zo ontzettend LEUK vindt. Ik doe dat omdat ik mij rot voel.’
Het huidige schoonheidsideaal, waarin gewicht en schoonheid innig met elkaar verbonden zijn, is één van de meest destructieve overtuigingen van deze tijd. De verwarring is als volgt: gezondheid en schoonheid hebben zeker veel met elkaar van doen. En gezondheid en gewicht ook. Maar schoonheid en gewicht: nee. Schoonheid draait niet om perfectie.
Schoonheid draait – naar mijn idee – om gelukkig zijn, goed in je vel zitten, je gezond en fit voelen, dingen doen waar je voldoening uithaalt en energie van krijgt, stralen, zelfvertrouwen hebben, omringd worden door mensen van wie je houdt, je wensen en dromen laten uitkomen en jezelf accepteren zoals je bent. Met alle ‘imperfecties’ die daar bij horen.
Los van het hele ‘dun = schoonheid’ ideaal, is er nog een andere mogelijke oorzaak voor gewichtsverlies. Bij sommige lichamelijke ziektes, zoals kanker, schildklieraandoeningen en lupus, valt iemand in korte tijd veel af. Soms kiezen mensen ervoor om hun ziekte (deels) geheim te houden. Het is dan pijnlijk om dan steeds de vraag ‘ben je afgevallen?’ te krijgen.
Een lastige vraag dus, ‘Ben je afgevallen?’. Ook als iemand geen eetstoornis heeft en op een gezonde manier wil afvallen.
Waarom niet gewoon de vraag ‘Hoe gaat het met je?’.
Dat is toch veel belangrijker?
Geef een reactie