Ziekelijk mager en andere vooroordelen

 

'Dus... jij hebt een eetstoornis?' Een onbehaaglijke stilte vulde de kamer. Ik voelde hoe mijn vriendin me onderzoekend in zich opnam en kon bijna hóren hoe de wirwar van gedachten door haar hoofd raasden. Een eetstoornis? Dat zijn toch van die meiden die... Precies. Ziekelijk mager, een lijkbleek gezichtje en onbekend met de definitie van het woord 'eten'. Bijna schuldbewust sloeg ik mijn ogen neer en knikte zachtjes. 'Ja', fluisterde ik bijna onhoorbaar. Mijn vriendin gebaarde met haar handen en deed een verwoede poging om haar gedachten onder woorden te brengen. 'Je ziet er, ehm, je ziet er niet ziek uit.' We deden er beiden het zwijgen toe.

Vooroordelen. Het is een bekend fenomeen van de onwillekeurige, alledaagse gedachten die door je hoofd circuleren. Ik betrap mezelf erop dat zulke vooroordelen ook een plekje veroveren in mijn dagelijkse gedachtegang.

  • Een psycholoog? Een muf vertrek, met aan weerszijden van de kamer hoge boekenkasten en een zachte sofa rijst op in mijn gedachten. Stofdeeltjes dwarrelen door de lucht. Een oudere man met grijs haar en een ronde bril buigt zich over zijn notitieblok en stelt de onontbeerlijke vraag: "Hoe voel je je daarbij?"
  • Een gênante of onhandige opmerking? "Dan ben je zeker blond."
  • Een advocaat? Een streng uitziende man, gekleed in een zwarte toga en een stapel dossiers onder zijn arm. Rijdt in een chique auto, met lederen bekleding en geen krasje te bekennen op de zilvergrijze lak. Een alcoholische versnapering kan natuurlijk ook.
  • Overgewicht? "Dan snoep je vast te veel."

Zo zijn er nog talloze voorbeelden op te noemen. Onze geest classificeert onopgemerkt de wereld om ons heen. Het is een natuurlijk proces, wat de mensheid al eeuwenlang met zich meedraagt.
Enerzijds kan dit een gevoel van vertrouwen en veiligheid oproepen, maar anderzijds maakt dit je wereld beperkter. Toen mijn omgeving tot de ontdekking kwam dat ik een eetstoornis had, waren de reacties doorgaans heel begripvol en geruststellend. Maar ik kon niet aan de vooroordelen ontkomen en liep meerdere malen tegen deze gedachtegang op.

"Dan eet je toch gewoon een boterham extra? Dan ben je zo weer beter."
"Heb jíj een eetstoornis? Maar je eet toch nog?"
"Waarom vind je eten dan niet lekker?"
"Maar je bent toch helemaal niet dik?"

Eerder kon ik best verdrietig of gefrustreerd raken van deze reacties. De woorden zorgden ervoor dat ik me een 'mislukte anorect' voelde, waardoor ik nog dieper in die vicieuze cirkel terecht kwam. Tijdens een therapiesessie kwamen deze onzekerheden ter sprake. Het antwoord van de sociotherapeut was simpelweg: "Hoe zou jij reageren als je in hun schoenen stond?"

Op dat moment realiseerde ik me dat de woorden van de mensen om me heen voortkwamen uit onwetendheid. Voor hen is het bijster lastig om in te schatten of ze er goed aan doen om het onderwerp te bespreken, welke woorden daarvoor het meest gewaardeerd worden en welke houding ze daarbij moeten aannemen. Bovendien kan dit per persoon verschillen. Het leven biedt geen encyclopedie of stappenplan met uitgedachte patronen die we kunnen toepassen bij situaties die we op ons pad ontmoeten. Want hoe ga je met zulke goedbedoelde opmerkingen en oordelen om?

De strategie die voor mij het fijnste voelt, is om op deze situaties begripvol te reageren en te proberen de reacties te verwelkomen zonder oordelen. Het gedrag van de ander komt voort uit het verlangen om jou te begrijpen, jou te kunnen steunen en is een weerspiegeling van de onmacht waar ze tegenaan lopen. Sta open voor de emoties die erbij komen kijken en veroordeel jezelf niet over deze gevoelens. Je hoeft er niets mee te doen, laat ze gewoon aanwezig zijn. Mijn vader reageerde bijvoorbeeld met boosheid toen hij in aanraking kwam met mijn eetstoornis. Mijn eerste reactie was om me verdrietig terug te trekken of mijn frustraties tegen hem te uiten, tot ik me realiseerde dat het voor hem ook moeilijk moest zijn om zijn dochter dagelijks te zien worstelen met het eten.

Hier volgen wat tips om beter met deze situatie om te kunnen gaan:

♥ Praat erover. Als de opmerkingen je raken, zou je je omgeving kunnen helpen door bijvoorbeeld aan te geven dat je je hier niet prettig bij voelt. Waarschijnlijk zijn de mensen om je heen niet bewust van de onaangename gevoelens die deze opmerkingen bij je oproepen en was het niet hun bedoeling om je van streek te maken.

 Probeer concreet aan te geven wat jou het meest zou kunnen helpen. Wat heb je nodig om je begrepen of gesteund te voelen? "Ik weet dat je het goed bedoelt en ik waardeer je hulp heel erg, maar het zou mij helpen als je..."

♥ Vraag ernaar. Dat kan jou ook helpen om de ander beter te begrijpen. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: "Ik wil je graag beter begrijpen, hoe is de situatie voor jou?". De gesprekken leiden tot dieper wederzijds begrip en respect.

♥ Wees niet bang voor de emoties die zich aandienen. Uiteindelijk zijn deze momenten zeer kostbare leerprocessen. Je groeit hiervan, leert je grenzen kennen en wordt hier sterker van.

♥ Eventueel zou je kunnen aangeven dat je het moeilijk vind om op de situatie te reageren. Dat maakt de drempel al minder hoog.

Het is bijzonder om op te merken hoe automatisch de oordelen over je omgeving de hoek om komen kijken. Er gaat een wereld voor je open als je soms uit deze wereld stapt en verder kijkt dan deze etiketten. Wees je eens een dagje bewust van je gedachten en probeer eens te stoppen met in hokjes te denken. Zo blijkt die 'strenge advocaat' een bijzonder gezellige man te zijn en is dat stille meisje achterin de klas toch niet zo onschuldig als het lijkt!

Heb jij wel eens last van vooroordelen?

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Ag!rl - Vrijdag 10 mei 2013 12:24
Jep....
angstig meisje. - Vrijdag 10 mei 2013 12:38
herkenning.
-bloempje- - Vrijdag 10 mei 2013 12:39
''.''
UnknownAngel - Vrijdag 10 mei 2013 12:43
Precies ...
justme - Vrijdag 10 mei 2013 12:45
heel herkenbaar..
Klein Veertje - Vrijdag 10 mei 2013 12:46
Uhu..
Nic - Vrijdag 10 mei 2013 12:46
heel herkenbaar...
Believe - Vrijdag 10 mei 2013 12:49
Volgens mij heeft iedereen dat wel, bewust of onbewust..
Joyce - Vrijdag 10 mei 2013 12:54
Heel herkenbaar.
Toen ik laatst aan een vriendin vertelde dat ik een ES had, zei ze letterlijk:
'Maar jij bent helemaal niet dun, ik ben veel dunner en lichter. Dan heb ik het ook''.
Ja, ehm..Ik wist niet wat ik moest zeggen. Zij is inderdaad kleiner en dus lichter, maar dit was niet echt een chille opmerking..
Black Rose - Vrijdag 10 mei 2013 13:05
True.
Roos - Vrijdag 10 mei 2013 13:06
@joyce: wat naar! Het is duidelijk dat ze niet goed begrijpt wat een eetstoornis inhoud. Probeer je er niet rot om te voelen. Een eetstoornis is niet alleen gewicht.

Ik hoor vaak als ik het vertel: "dat had ik nou nooit verwacht". Die doet ook pijn... Niet alleen dat ik blijkbaar heel goed ben in het verbergen, maar ook dat ik er blijkbaar niet uitzie als iemand die een eetstoornis kan hebben.
x - Vrijdag 10 mei 2013 13:31
Herkenbaar.....Toen ik het aan mijn destijds beste vriendin vertelde, had ze meteen een antwoord klaar; oh, maar ik ben ook verslaafd aan mijn astmapompje!

Nu, na jarenlang geen contact, probeer ik haar te begrijpen. Ze wist zich gewoonweg geen houding te geven, al had ik van een beste vriendin toch net wat anders verwacht....
Marielle - Vrijdag 10 mei 2013 14:00
Zo herkenbaar, die opmerking van dat ziekelijk mager! mijn familieleden hebben daar opmerkingen over gemaakt naar mij. Voor mijn doen was ik heel dun, en had ik ondergewicht. Ik ben nou eenmaal breed gebouwd, en dan kan je wel veel afvallen, maar die heupen houd ik altijd. Maar voor anderen lijkt het dan alsof er niets aan de hand is. Ik ben volgens hun nooit heel dun geweest en heb nooit echt anorexia gehad... (tja, ben er ook maar vijf jaar voor in behandeling geweest...)
M - Vrijdag 10 mei 2013 14:08
Ha, ja nogal. Ik oordeel veel te snel; naar alles. Mindfulness heeft me daar wel een heel end mee geholpen. Nu ik wat meer op gewicht ben durf ik tegen niemand te geen dat ik een eetstoornis heb omdat ik bang ben voor hun oordelen :S Ik heb wel eens scheve opmerkingen te horen gekregen en die doen nog steeds pijn; soms krijg je niet alles weg.
merel - Vrijdag 10 mei 2013 14:12
Ik durf mijn boulimia bijna niet te benoemen. Want ik schommel tussen een normaal gewicht en licht overgewicht... Wanneer ik het met vriendinnen bespreek, zijn ze wel begripvol. Voor even.. Dan wordt het weer vergeten. "want ik ben niet dun en ik eet 'gewoon'.. ". Misschien duurt het mede daardoor ook al 10 jaar..
x - Vrijdag 10 mei 2013 14:16
Heel vaak helaas
Fayee - Vrijdag 10 mei 2013 14:56
Heel herkenbaar!
xx - Vrijdag 10 mei 2013 15:46
Toen ik het zei, was het antwoord: oh oke. Daarna niks meer erover gehoord.. :S Wordt niet echt serieus genomen dus.
Hstar - Vrijdag 10 mei 2013 16:51
Mooi artikel!
Toen ik het met veel moeite, half stotterend en met tranen in mijn ogen zei dat ik 'problemen' met eten heb, kreeg k te horen;
''Iedere vrouw doet wel eens aan de lijn.. Dat is heel normaal..'' :s
Dit was trouwens tijdens een gesprek met gezinspsycholoog +gezin, er is bijna niet op in gegaan. Zucht.
Lovatic - Vrijdag 10 mei 2013 18:39
Enorme herkenning, Mooi geschreven!
Vera - Vrijdag 10 mei 2013 23:03
Echt heel herkenbaar! Ook de reacties die hierboven geschreven staan..
Cylu - Zaterdag 11 mei 2013 12:43
Heel veel herkenning..
Chaya - Zondag 12 mei 2013 16:38
Echt heel herkenbaar. Een vriendin weet het van me, en gaat er ontzettend goed mee om. Geen vooroordelen, maar omdat ik een gezond gewicht heb, en niet laat zien hoeveel moeite ik ermee heb, vergeet ze het gauw weer als ik een maaltijd heb overgeslagen, of snel naar de wc loop.. Begrijp het wel van haar kant, toch lastig
Simba - Maandag 13 mei 2013 17:44
Ik heb precies hetzelfde probleem: anorexia terwijl ik er absoluut niet zo uitzie
s - Maandag 13 mei 2013 17:49
aan het begin van het schooljaar heb ik mijn klas er over verteld, sindsdien ben ik qua gezondheid en depressie erg verbeterd. Mijn vriendin keek me laatst dus ook aan alsof ze een spook zag toen ik geen gebak wou. Nadat ze heel diep in haar geheugen gegraven had wist ze opeens weer dat ik ooit een eetstoornis had. Maar ze vond het maar raar. Ik had daarvoor nog bij haar gelunchd en normale hoeveelheden meegegeten.
PizzaCanzone - Dinsdag 4 juni 2013 00:04
Heel herkenbaar. Meest gehoorde hier is: 'oh maar gelukkig is het bij jou niet zo erg' of 'maar bij jou valt het allemaal nog wel mee he?'.
Ik snap het wel, maar het voelt vooral alsof ze zeggen dat ik best nog een paar kilo kan afvallen voor ik aan een herstelproces begin.