Stop met snijden
Stop met staren. En toch staar ik terwijl ik op Instagram door mijn Timeline scroll en mijn oog laat vallen op een foto van een meisje met haar armen vol rode striemen. 'Stop met snijden', denk ik bij mezelf. Ik bekijk de foto nog eens goed. Ik zie een prachtig gezicht met ogen vol verdriet. Iedere keer dat ik littekens van zelfbeschadiging zie, schrik ik opnieuw. Ik kan er niet aan wennen, ik kan niet denken ‘het is normaal'. Ik weet dat er pijn achter schuil gaat en dat doet me iets.
Laatst schreven we een blog over de vooroordelen die de ronde gaan over zelfbeschadiging. Vooroordelen die niet helpend of zelfs kwetsend zijn voor mensen die lijden aan zelfbeschadiging. Ik weet zelf hoe moeilijk soortgelijke vooroordelen kunnen zijn, vanwege mijn verleden met mijn eetstoornis. Onbegrip of opmerkingen die belachelijk makend zijn bedoeld maken praten over je problemen er niet gemakkelijker op.
Omdat veel psychische problemen moeilijk te begrijpen zijn voor omstanders, worden er regelmatig programma's gemaakt die een taboe doorbreken. Dit maakt praten over deze problematiek vaak iets gemakkelijker. Omdat ik meer dan gemiddeld littekens of wonden van zelfbeschadiging heb gezien in mijn leven, vanwege mijn werk en bij groepsgenootjes toen ik zelf in therapie zat voor mijn eetstoornis, dacht ik dat voor mij deze taboe al lang doorbroken was.
Ik denk ook dat er voor mij geen taboe meer rust op zelfbeschadiging. Die taboe is doorbroken, omdat ik heel goed weet hoe moeilijk dit voor iemand kan zijn en welke oorzaken ten grondslag kunnen liggen aan deze problematiek. Ik kende een heel aantal mensen die hier lange tijd mee worstelden en kom de verhalen via mijn werk regelmatig tegen. Taboe is het niet, maar waarom schrik ik dan nog steeds of blijf ik eventjes kijken wanneer ik zo'n foto op social media voorbij zie komen?
Misschien is het ook helemaal niet erg dat ik deze reactie heb. Moet ik wennen aan het idee dat iemand zichzelf opzettelijk verwond? Mag ik dat idee niet gewoon enorm verdrietig en pijnlijk blijven vinden? Het is toch ook ontzettend verdrietig en pijnlijk dat iemand hiermee te maken heeft?
Wanneer ik littekens zie van een vrouw die op een bankje in de zon zit met een hemdje aan, merk ik dat ik weer deze gevoelens heb. Het voelt fout dat ik dit voel na het horen van het verzoek ‘Stop met staren' dat uitgesproken werd in het indrukwekkende programma Beschadigd afgelopen weken. Ik wil heel graag stoppen met staren, als dit hen een ongemakkelijk gevoel geeft. Maar de littekens roepen allerlei moeilijke vragen bij me op.
Een litteken is een teken van pijn. Dit roept gevoelens op die hierbij passen. Bij littekens van zelfbeschadiging is dit ook het geval. Schrikken of er even naar kijken lijkt mij daarom geen ongezonde reactie. De vooroordelen die erover de ronde gaan vind ik wel te ver gaan. Daarom denk ik ook dat informatie en aandacht voor deze problematiek helpend kan zijn om meer begrip te creëren.
De foto's op Facebook, Instagram en Tumblr die ik af en toe voorbij zie komen raken mij. Ik weet niet precies wat ik ‘hoor' te vinden van deze foto's. Natuurlijk mag iemand met littekens van zelfbeschadiging gewoon foto's van zichzelf plaatsen op social media. Ik twijfel er echter wel over of het wel helpend is om het taboe of de vooroordelen te doorbreken wanneer je de littekens heel opvallend laat zien. Ik bekijk de foto op Instagram nog eens en merk dat ik bijna niet meer naar het gezicht van het mooie meisje op de foto kijk. De littekens horen bij haar, zoals ze zelf schrijft, al is ze er niet mee geboren...
Ik zou graag willen dat de mensen die te maken hebben met zelfbeschadiging niet veroordeeld worden op hun problemen of littekens. Hun verleden mag dan misschien voor altijd op hun lichaam te zien zijn, het maakt het niet gemakkelijker om weer echt zichzelf te zijn wanneer ik naar dat verleden blijf staren.
De taboe rondom zelfbeschadiging mag wat mij betreft verbroken worden. Taboe als in vooroordelen. Dat jezelf beschadigen normaal is en littekens zichtbaar getoond worden tijdens sollicitatiegesprekken, profielfoto's op Instagram of andere heftige dingen delen op social media, daar heb ik grote twijfel over. Dat taboe mag misschien wel blijven bestaan. Want is het goed voor iemand om deze beelden, littekens of zelfs wonden uitgebreid aan de hele wereld te laten zien? Niet altijd denk ik.
Ik denk dat het ontzettend dapper en stoer is als je zelfbeschadiging overwint en weer op een gezonde manier met je gevoelens leert omgaan. Het is ook heel sterk wanneer iemand zijn of haar littekens niet meer voor iedereen verbergt, maar waar ligt de grens? Is het niet fijn om dat stukje kwetsbaarheid te tonen aan mensen die jouw kwetsbaarheid verdienen en daar ook op een waardevolle manier mee om kunnen gaan, zoals vrienden, partner, familie en andere mensen die het waard zijn om te weten wat jij hebt meegemaakt?
Ik tik op het scherm van mijn iPhone en sluit Instagram. Ik wil alleen maar dat ze stopt met snijden...
Gerelateerde blogposts
Reacties
Ikzelf struggle ook met automutilatie, maar verberg het juist zoveel mogelijk, omdat ik geen starende en vragende blikken wil.
En ik weet maar al te goed wat er achter de littekens zit en dat het inderdaad niet zo simpel is als 'stop met snijden', maar ook ik schrik als ik bij anderen littekens zie, als ik weet dat anderen zichzelf snijden. En dat is inderdaad een gezonde reactie, want het is niet 'normaal', je wilt niet dat iemand dat doet. En ik denk dat het ook deels een reactie is dat je graag wilt dat diegene stopt, omdat je diegene beter gunt. En ikzelf heb vaak de gedachte als ik een foto zie waarin iemand littekens heeft, 'ik wil haar helpen, ik wil haar kunnen steunen zodat ze kan stoppen'.
Dat is denk ik ook wel een deel van de reactie die ook jij hebt en die de meesten zullen hebben. Want wie wil nou niet dat iemand stopt met snijden? Iedereen! Maar zolang het maar op een 'menselijke' manier overgebracht wordt, er op een menselijke manier over gedacht wordt en niet minachtend.
Dankjewel voor deze blog Nouska!
Ik verberg ze niet meer, omdat het nu achter me ligt.
Op vakantie in Turkije vroeg een jongen er ineens naar, hij vond me heel erg dapper dat ik er vanaf ben en dat ik nu gewoon zo in mijn bikini rondloop.
Als ik foto's zie met meisjes waar hun armen nog open liggen, ja, dat is voor mij wel 'aandachtzoekerij'. Maar als ze aan het helen zijn, vind ik het een ander verhaal.
Ik ben zelf al meer dan een jaar gestopt met automutilatie, maar ik heb ook genoeg littekens op mn armen en benen, en wat ik me wel afvraag als ik de laatste alinea lees is hoe je dat dan voor je ziet? Moet ik dan de rest van mijn leven in de hete zomer of op vakantie met lange mouwen en broeken lopen omdat ik mijn littekens alleen met familie en vrienden mag delen? Ik ben momenteel zelf nog niet op het punt dat ik m'n littekens in het openbaar durf te laten zien, maar ik kan me wel inbeelden dat ik dat in de toekomst wel ga doen...
En ik bedoel het absoluut niet als kritiek, maar jij deelt toch je ook je eetstoornis verleden via proud met heel veel mensen? Mag ik dan niet mijn ervaring met anderen delen?
Ik herken beide kanten, ik zou er toch ook naar kijken, er door geraakt worden, en zou willen dat diegene die pijn niet nodig had om andere pijn te verzachten.
Ik weet ook hoe het is om zelf die vragen, starende blikken, afkeuring en alles te moeten ondergaan.
Het promo filmpje stop met staren vind ik dan ook best lastig.
Ik zou willen dat mensen niet staren, maar aan de andere kant vind ik het misschien nog wel moeilijker om niet gezien of gehoord te worden. Waar is dan de grens?
Ik zou tegen de mensen met littekens die ik tegenkom soms wel willen zeggen, ik zie je. Ik zie je pijn, zie wat je hebt doorgemaakt en ik herken het.
Ik merk wel dat ik het zelf ook doe, naar mn armen staren.
Het blijft lastig.
Maar ik ben het er mee eens dat je er geen show van moet maken op social media.
Het blijft naar mijn mening toch wel een beetje een prive zaak
En het is inderdaad een mooie blog!
Tot ik besefte dat ik mezelf wederom aan het verstoppen was voor de wereld.
Weer mocht mijn lijf niet zijn.
Misschien door mijn eigen 'schuld' maar ik kan er niets meer aan veranderen.
Ik ben zelfs bij een huidarts geweest. Graag zou ik mijn armen medisch willen laten tatoeëren maar dat is onbetaalbaar.
Toen ik besloot dat ik mezelf niet meer wou verstoppen maar juist mezelf wou zijn wist ik welke consequenties dat zou gaan hebben.
Mensen zouden gaan staren en als ze dapper genoeg waren vragen stellen.
Maar juist doordat ik mezelf eindelijk kon gaan accepteren vond ik het staren niet erg. Natuurlijk is het niet de leukste vraag die je kunt krijgen, maar het hoort in mijn gedachte bij een stukje acceptatie.
Ik ben altijd heel eerlijk en open als mensen vragen waar die littekens vandaan komen. Vaak als ik ze al zie staren zeg ik 'Als je ooit vragen hebt moet je niet bang wezen om ze te stellen.'
Ik vertel dan absoluut niet mijn hele verhaal, maar puur dat ik een hele moeilijke periode heb gehad. Dat deze littekens absoluut niet bij mij als persoon horen, maar dat ze nu eenmaal wel deel uitmaken van wie ik ben geweest. En ook dat dat me heeft gebracht waar ik nu sta.
Bij sollicitatie draag ik meestal bewust een shirt met halflange mouwen. Dan zijn er wel littekens zichtbaar maar niet de 'heftigste'. Ik vraag, mocht de situatie geschikt zijn, ook wat mijn baas wilt. Of hij wilt dat ik ze bedek of niet.
Het enige punt wat ik lastig vind zijn kinderen. Wij hebben veel kleine kinderen in de familie. Hoeveel laat ik hun zien. Ik wil mezelf zijn, maar in hoeverre is het voor hun schokkend. Dan bedenk ik me keer op keer hoe makkelijk kinderen zijn en hoe spannend ze het verhaal over een agressieve konijn of kat vinden :-p.
wat kleine kinderen betreft: mijn tante heeft ook een hele tijd aan am gedaan en hier veel littekens aan overgehouden. als kind heb ik me hier nooit iets over afgevraagd, het hoorde gewoon bij mijn tante. ik kan me niet herinneren dat ik dit schokkend of eng vond. ik denk dat we te veel nadenken over wat kinderen hierop zullen reageren, maar kinderen denken hier niet echt over na, misschien zullen ze het vragen, maar met een simpel antwoorde te geven als ik ben gevallen ofzo zullen ze gewoon verder doen met wat ze bezig waren en in hun ogen ben je gewoon nog steeds dezelfde persoon.
zelf heb ik ook enige tijd aan am gedaan en hier zichtbare littekens aan overgehouden, zelf verberg ik ze wel, niet omdat ik niet tegen reacties van anderen zou kunnen, maar omdat ik het zelf moeilijk vind om te zien van mezelf.
en dat staren, heel vreemd maar zelf doe ik het ook. als ik het zie op straat of op foto's dan staar ik ook even, en denk ik hoe erg het moet zijn voor die persoon. tot ik mezelf bedenk dat mijn armen/benen er net zo uitzien... heel vreemd, want van jezelf besef je het net wat minder.
Ik ben er zelf ook mee gestopt.
x
Ik zie het heel erg dubbel. Ik heb zelf ontzettend veel en opvallende littekens overgehouden aan heel wat moeilijke jaren, en ik wil echt niet dat iemand die ziet. Ook al is alles geheeld, ik schaam mij er nog steeds een beetje voor en wil geen aanleiding geven tot starende blikken, vragen of vooroordelen. Maar daar tegenover staat dat ik dus de hele zomer met lange mouwen loop, mensen daar overigens ook vragen over stellen, ik in Azië in 45 graden mij helemaal naar zweette, niet even snel buiten een pashokje een shirtje kan passen, geen leuke zomerkleding kan kopen, anderen uit mijn pashokje moet weren en nooit meer kan zwemmen. Dat zijn maar een paar dingen die ik nu even bedenk, maar die zijn allemaal ook moeilijk en belemmeren mij wel. Het is dus een lastige situatie en ik ben er nog steeds niet aan gewend :)
De mensen direct om mij heen weten van mijn problemen omdat deze al lange tijd spelen (en jaren lang stoppen met werken of een opleiding en in opnames zitten is gewoon niet te verbergen). Gelukkig doen zij er ook niet raar over en accepteren het.
Een tijd terug nog zoiets meegemaakt. Ik postte namelijk een foto op Facebook, ik had er zelf niet bij stil gestaan dat ook mijn arm een stukje zichtbaar was. Ik kreeg hier een aantal reacties op. Negatieve, dat ik dit soort dingen niet op Facebook zou moeten zetten maar mijn problemen delen met dierbaren. Maar ook veel positieve gelukkig. Dat het sommige mensen ook niet opgevallen was en het gewoon een leuke foto vonden : )
Ook mijn tantes hadden later tegen mijn moeder gezegd dat ik gewoon in korte mouwen moest blijven rondlopen. Dat vond ik wel lief. Het is denk ik niet altijd makkelijk om te zien.
Ik zou dit soort foto's nooit bewust op social media zetten. Of bewust met korte mouwen gaan lopen. Maar ik ben nu eenmaal wie ik ben, en dit hoort (helaas) ook bij mij. Ik ga dus ook niet op elke foto bedenken of er iets zichtbaar is en lange mouwen dragen terwijl het hartje zomer is. (: Ik zou namelijk ook veel liever willen dat het anders was.
Je kunt denk ik als je het vergelijkt van iemand die een andere ziekte heeft ook niet verwachten dit altijd te verbergen. Iemand zonder been bijvoorbeeld. Maar kijk, hiervan zou ik dan ook weer geen specifieke foto' s op Facebook hoeven te zien van alleen het been zeg maar. Maar het zou te gek zijn als diegene bij alle foto's ze zou moeten bijsnijden zodat je niet ziet dat diegene een been mist. (:
Als ik naar mezelf kijk vind ik het wel triggerend als mensen rondlopen met verband of wonden die nog maar net dicht zijn. Maar sowieso wordt ik nog erg snel getriggerd ook met mn es. Dus ik weet ook niet hoe ik dat zou vinden als ik hier zelf beter in zou staan. Hebben jullie dat ook?
En toch blijft het dubbel.. Want een persoon met een eetstoornis, waarbij dit zichtbaar is.. vind ik ook niet dat die zich moet verhullen in kleding.. Eigenlijk is dit precies het zelfde.
Lastig onderwerp, zet me in ieder geval wel aan het denken!
Mensen vragen ook wel eens en dan zeg ik dat ik een moeilijke tijd hebt gehad en dat het nu goed met me gaat.