Samen naar de supermarkt: Exposure

 

Alleen al als ik weet dat ik in de buurt van de supermarkt kom voel ik de eetbui-drang snel opborrelen. Iedere keer als ik erlangs loop dan moet ik naar binnen. Ik moet eten kopen. Er zijn zo veel producten die ik gewoon niet kan laten staan en waarbij ik mijzelf niet kan beheersen. Suikerwafels of crème spritsen… Ik moet ze eten, tot ik niet meer kan. Het is niet uit te leggen, het gevoel, de spanning, de drang, ik kan mijzelf niet beheersen en ik word er helemaal wanhopig van...

Ik weet niet meer wat mijn precieze woorden waren toen ik de sociotherapeut om hulp vroeg bij mijn eetbuien, maar het moet ongeveer zoiets zijn geweest. Toen ik opgenomen was in de kliniek kwam er een punt dat ik moest gaan oefenen met naar huis gaan. Sinds ik in de kliniek woonde had ik geen eetbui meer gehad, maar de eerste keer dat ik naar huis ging en de ruimte had, ging het direct mis. Ik was ontzettend boos op mijzelf, raakte in paniek en dacht dat het me nooit zou lukken om er helemaal af te komen.

Telkens als ik thuis was ging het fout. Zelfs op de dagen dat ik mij goed voelde en er het volste vertrouwen in had dat ik die keer geen eetbui zou hebben, gebeurde het 99 van 100 keer toch wel. Ik schaamde mij en heb er over gelogen, ook naar mijn therapeuten toe. Ik vond dat ik het zelf moest oplossen. Toch kwam er een punt dat ik het niet meer verborgen kon en wilde houden. Toen ik om hulp vroeg, ben ik in overleg gestart met exposure therapie.

Blootstelling

Exposure betekent letterlijk vertaald ‘blootstelling’. Dat zegt eigenlijk al best wel veel over wat de therapie inhoudt. Je stelt je open voor de dingen die je lastig vindt. Bij exposure therapie zoek je die triggers of dingen die spanning veroorzaken onder begeleiding op. Iedere keer dat je de triggers opzoekt benoem je hoe hoog de spanning is en praat je hierover. Dit heeft uiteindelijk als doel de spanning te laten zakken, of zelfs helemaal te laten verdwijnen.

In mijn geval ging het om de spanning die zo snel zo hoog opliep dat ik mijzelf er niet van kon weerhouden een eetbui te hebben. Mijn triggers waren de supermarkt en bepaalde producten. Samen met de sociotherapeut maakte ik een plan. We zouden beginnen met naar de supermarkt gaan zonder iets te kopen. Als de spanning voor het naar de supermarkt gaan niet meer zo hoog was, zouden we een product kopen wat voor mij een eetbui kon triggeren. Ik hoefde het dan niet meteen op te eten. Vervolgens zou ik naar de supermarkt gaan, het product kopen en eten. Alle stappen deed ik eerst samen met mijn socio en later alleen.

Ik vond het ontzettend spannend om mee te beginnen. Ik voelde mij vooral heel erg kwetsbaar. Normaal gesproken was dit hele proces, dit ritueel, iets wat ik alleen deed. In mijn eentje, in het geheim. Ik had op zo’n moment van naar de supermarkt gaan en eetbui-eten kopen ook het gevoel dat ik niet helemaal mijzelf was. Ik werd ‘gedwongen’ door iets in mij, iets waar ik geen controle over had. Nog nooit was daar iemand bij geweest en ik schaamde me enorm. 

Veiligheid en vertrouwen

Het hielp mij dan ook erg dat ik de exposure mocht doen met een sociotherapeut waar ik mij heel erg veilig en vertrouwd bij voelde. Ik denk ook dat dit essentieel is voor een geslaagde therapie. Zij vond niks gek, bleef mij oneindig aanmoedigen en positief motiveren. Ze pushte mij net genoeg. Behalve als de spanning te hoog was en een nieuwe stap echt niet lukte. Dan vond ze dat niet erg en probeerde we het een andere keer opnieuw. Doordat zij mij hierin ook serieus nam, mij mijn eigen grenzen aan liet geven en hier niet overheen ging voelde ik mij steeds veiliger. 

Het was gek om de therapie te doen. Over dingen die voor anderen zo normaal leken, kon ik een uur praten. Ik moest aangeven hoe hoog mijn spanning was op een schaal van 1 tot 10. Vervolgens hadden we het er over waar ik die spanning in mijn lichaam voelde en waar ik dacht dat die vandaan kwam. Ook leerde ik verschillende trucjes om mijn lichaam en gedachten rustiger te krijgen, zoals ademhalingsoefeningen.

Voor mij was de exposure therapie ontzettend helpend. Ik leerde de supermarkt en de producten steeds minder als 'doodeng' te ervaren. De spanning liep steeds minder hoog op en het belangrijkste; ik leerde in mijzelf vertrouwen. Ik leerde aan te voelen waar bij mij de spanning zat door naar mijn lichaam te luisteren. In plaats van een onbeschrijflijk grote monsters die mijn leven beheerste, werden de supermarkt en de producten gewone dingen. Dingen die bij mij geen paniek veroorzaakte, maar dingen waar ik met een rustig gevoel naar kon kijken.

Herstellen gaat met ups en downs, stapjes voor- en stapjes achteruit en dat is ok. De eetbuien waren na afronding van de therapie niet volledig verdwenen, maar ik had ze wel een stuk minder vaak. Ik voelde me een beetje zekerder over mijzelf en schaamde mij minder voor mijn eetbuien. Al met al heeft het mij dus erg geholpen.

Denk jij dat exposure therapie iets voor jou is? 

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

Lost girl - Dinsdag 12 februari 2019 17:24
Ik heb het al wel eens gedaan. Maar voor mij voelt het net als dramatherapie of rollenspellen niet echt. Het is een vooropgezette situatie die op dat moment geen gevoel oproept. Enkel de vraag waarom ik hier in “het echt” nou zoveel moeite mee heb. Misschien is het dat ik mijn gevoel op dat moment niet toe laat. Ik schakel over op mijn gezond verstand en dan weet ik best wat goed is en wat niet. Dus voor mij heeft het nog niet gewerkt.
Mart-h-e - Dinsdag 12 februari 2019 19:51
Interessant stuk! Vroeger als kind heb ik ook een exposuretherapie gevolgd en dat heeft geholpen (in ieder geval om de telefoonangst op te lossen). De straatangst heb ik zelf overwonnen volgens het 'just do it'-principe (ook exposure alleen dan niet zo gradueel). ik zou het alleen met de eet(snoep)buien niet goed meer aandurven...Dadels en een verpakt tussendoortje (cookie cat) durf ik wel in huis te hebben (al loopt de spanning bij het laatste product ook al op...het idee alleen al dat het 'weer mis kan gaan' en wat voor een sukkel/faler/mislukkeling ik me dan voor de zoveelste keer op rij voel).
Maar sinds een tijdje heb ik weer een aantal stappen achteruit gezet, helaas (de zoveelste uitgelepelde pot met) pindakaas...

Hoe ga je ermee om als het weer eens misgaat? Wordt de angst dan niet alleen maar groter? Is het in het geval van eetbuivoedsel soms niet veiliger om dat helemaal niet meer in je leven (huis, keuken- en koelkast) te halen/laten? Dat laatste overweeg ik nu steeds meer...Terwijl ik zo ver was gekomen en zelfs rond kerst weer chocolade en rollen koekjes in mijn kastjes kon hebben:(