Het deed pijn, hij had mij zo ongelofelijk gekwetst. Ik voelde mij belachelijk gemaakt, vernederd, waardeloos... Ik schaamde mij, voor hoe ik dit had kunnen laten gebeuren en tegelijkertijd wist ik ook precies waar hij fout zat. Vanaf dat moment heb ik nooit meer iets van hem gehoord. Daar zat ik dan, met mijn pijn en boosheid. Zonder iemand om boos op te zijn. Zonder het uit te kunnen praten, zonder een sorry.

Helaas is het niet altijd zo dat er na een ruzie de tijd of mogelijkheid is om het goed te maken. Idealiter is er de ruimte om boos te zijn en de ruimte om afstand te nemen. De ruimte om dingen uit te kunnen praten, elkaar uiteindelijk te kunnen vergeven en weer verder te gaan. Het perfecte conflict lijkt me dat, maar dat is niet altijd de realiteit. De realiteit is soms lelijk en zonder antwoorden. Iemand kan jou pijn doen en je daarna nooit meer zien. Iemand kan jou kwaad doen zonder ooit sorry te zeggen. Hoe ga je daar mee om?

Moeilijk. Persoonlijk ging ik daar vooral moeilijk mee om. Ik kon het niet uitstaan en ik kon het al helemaal geen plekje geven. Het voelde zo onrechtvaardig. Ik had het recht om boos te zijn, het recht om ruzie te maken en om daar iets op terug te horen. Ik had recht op uitleg. Dat recht had ik ongetwijfeld, maar ik wist ook zeker dat ik hem daar voor nodig had. Toch zat ik uiteindelijk alleen, met mijn boosheid en zonder een excuus.

Zelfmedelijden en zelfhaat

Voor mij was het een periode van uitersten, zeker in het begin. Het onrecht dat mij was aangedaan, de pijn die ik voelde, dat vond ik gewoon rot voor mijzelf. Je voelt je naar, door toedoen van iemand anders en daar zit je uiteindelijk helemaal alleen mee. Soms had ik medelijden met mijzelf en soms vooral medelijden met de situatie. Je kunt er niets meer aan doen en het voelt dan extra hard als er ook niets meer goed te maken is, als die mogelijkheid je ontnomen wordt. Dat voelde het zwaarst, dat die mogelijkheid mij voor mijn gevoel ontnomen werd, terwijl ik daar wél behoefte aan had. 

Niet veel later sloeg dat om in zelfkritiek. Hoe kon ik zo stom zijn? Alle antwoorden en uitleg die ik niet kreeg, ging ik dan maar zelf invullen. Ik veroordeelde mijzelf ervoor dat het zo was gelopen. Het was mijn schuld, ik had het moeten voorkomen en ik had beter moeten weten. Deze vorm van zelfhaat overlapte achteraf zelfs met het gevoel van zelfmedelijden. Ik bleef hangen, zwelgen eigenlijk, in een gevoel dat mij alleen maar naar beneden haalde. Heel erg begrijpelijk overigens en misschien is het soms zelfs nodig om daar even doorheen te gaan, alleen moet dat niet te lang duren. 

Vergeven doe je voor jezelf

Hoe ga je dan verder? Je krijgt niet meer te horen 'je hebt gelijk' of 'het is mijn fout'. Hoe kom je aan die bevestiging en geruststelling, als je dat niet van de persoon krijgt waar het om gaat? Hoe sluit je zoiets af als je alleen jezelf hebt? Ik denk dat vergeving daar een heel groot onderdeel van is. Eerst verwerken wat er is gebeurt en de pijn verwerken die je voelt, om het daarna te vergeven en verder te kunnen.

Heel lang dacht ik dat vergeven ging om de ander, om iets voor die andere persoon te doen. Misschien is dat voor een deel ook zo, dat je het voor de ander doet en voor de relatie die je veel waard is, maar achteraf kwam ik erachter dat het nog veel belangrijker is om dit voor jezelf te doen. Een tijd geleden las ik dat je vergeeft als je jezelf de rust gunt om verder te gaan. Je vergeeft iemand omdat je jezelf de verlichting gunt en er zelf voor kunt kiezen om verder te gaan. Geen makkelijk proces, maar wel een heel waardevol proces. Wat voor mij meteen duidelijk maakte hoe belangrijk vergeving dus eigenlijk is, alleen al voor jouw eigen leven op dit moment. Voor hoe jij met deze situatie, nu en in de toekomst, om wilt gaan. Een proces dat eigenlijk in het teken staat van jouw eigen vrijheid en niet eens zo veel met de ander te maken heeft.  

Je hoeft het natuurlijk niet te doen. Je hoeft de ander niet te vergeven en je bent niemand iets verplicht. Misschien is het juist moeilijker om iemand te vergeven, als het puur en alleen voor die ander z’n gemoedstoestand doet. Het krijgt een totaal andere dimensie als je je bedenkt wat die gevoelens van haat en wrok met jou doen. Misschien dat je het gevoel hebt daar wel mee te kunnen leven of dat het zelfs nodig voelt om dat vast te blijven houden, maar wat betekent dat op lange termijn? Wat voor invloed zou het kunnen hebben op jouw leven als je dat los zou laten en daar zelf, zonder de ander, overheen zou kunnen komen?

Kostbare, verloren tijd

Het is een beetje een cliché en zo makkelijk is het simpel niet, maar uiteindelijk verdoe je je kostbare tijd aan iemand anders. Dat geeft natuurlijk niet en het is ook begrijpelijk dat het veel ruimte in beslag neemt, maar het levert je niet zo veel op, behalve nog meer haat en frustratie. Die tijd kun je ook stoppen in jezelf. In je weer fijn voelen en je focussen op je eigen leven. Het bezig zijn met hoe ik die persoon kon vergeven, gaf mij al meer ademruimte dan vast te houden aan die boosheid. Alsof dat veel meer perspectief bood, hoe moeilijk het ook was om daar telkens voor te kiezen. Het voelt in het begin namelijk nogal onbevredigend, maar uiteindelijk kreeg ik daar mijn eigen tijd voor terug.

Wanneer je zo lang bezig bent met het verleden, doet dat eigenlijk af aan je leven dat zich op dit moment wél afspeelt. Het is misschien pijnlijk en heel erg wat je is overkomen, dat mag je voelen, maar is het het je waard om dat je leven te laten bepalen? Je kunt er niets meer aan doen en dat is hard, maar je kunt wel wat doen aan je leven waar je vandaag weer middenin zit. 

Zoek een vorm

Of je het nu vergeving noemt of niet, het belangrijkste is denk ik dat jij door kunt met je leven. Dat je je toekomst niet laat bepalen door je verleden, omdat je simpelweg veel meer verdient dan dat en op die manier meer mogelijkheden hebt. Wat heb jij nodig om nu verder te kunnen?

Misschien moet de woede eruit en lukt dat alleen als je keihard tegen een boksbal mept? Of ben je meer iemand die van zich afschrijft en een brief naar die persoon wilt sturen? Zonder de intentie om hem te versturen, dat is uiteindelijk natuurlijk aan jou, maar alleen de woorden op papier zetten kan al helpen. Dat jij het gezegd hebt en het gesprek vanuit jouw kant gevoerd hebt, dat kan al verlichting geven. Ook praten met anderen kan helpen, alleen al omdat anderen vaak ook dingen van meerdere kanten kunnen belichten. Jij hebt jouw versie, jouw kijk op de situatie en iemand die daar verder vanaf staat kan daar weer een verfrissende blik op werpen. Erover praten en je hart luchten kan echt helpen om het te verwerken, zonder dat je daar de boosdoener voor nodig hebt. Een ander persoon, die het beste met jou voorheeft, kan misschien nog wel veel meer bieden in dit geval. 

Waar je ook voor kiest, zoek iets waardoor je gevoelens eruit kunnen. Geef een vorm aan die gedachten en gevoelens die jou tegenhouden. Die zitten daar met een reden en door deze situatie zul je misschien wat creatiever op zoek moeten naar manier om daar mee om te gaan. 

Kiezen voor vergeving

Ik moest zelf kiezen voor vergeving. Puur voor mij. Een verantwoordelijkheid die ik zelf moest nemen en die mij ertoe dwong om dingen echt anders te gaan zien. Niet direct met succes overigens, maar door er telkens bewust mee bezig te zijn lukt het steeds beter. 

"Ik kies ervoor om jou te vergeven. Ik ben het niet eens met wat je hebt gedaan, maar ik wil meer oog hebben voor wat erachter zit dan voor de actie zelf. Hoe veel pijn het ook heeft gedaan, jij bent een mens die uit veel meer bestaat dan alleen die actie. Er is bij jou ongetwijfeld veel gebeurt, waardoor je hier uiteindelijk voor gekozen hebt. Al jouw ervaringen hebben ertoe bijgedragen dat je deze stappen hebt gezet. Dat is eigenlijk veel belangrijker en zwaarder dan die ene actie."

Deze gedachte haalde de druk er een beetje vanaf. Het stimuleerde mij om het grotere plaatje te zien en mij niet te blijven focussen op iets waar ik nooit meer iets aan ging veranderen. 

"Ik kies ervoor om jou te vergeven, omdat ik mijzelf dat gun. Ik gun mijzelf dat ik vrij en blij door kan leven, zonder bezig te zijn met de haat die ik voor je voel. Dat slokt mij op en dan verliezen we voor mijn gevoel allebei. Ik ben de enige die daar voor kan kiezen en ik moet die ontwikkeling zelf in gang zetten. Ik kies ervoor om andere dingen belangrijker te vinden en bovendien is dit hoe ik er mee om wíl gaan. Ik zeg niet dat het meteen lukt, maar als ik dit voor ogen hou, moet ik uiteindelijk vast een heel eind in de buurt komen. Ik heb geen invloed op jou en ook niet op alle andere mensen die mij misschien nog gaan kwetsen, maar ik heb wel invloed op mijzelf. Ik wil mijzelf bevrijden."

Bevrijd jezelf. Het is niet fijn dat het zo gelopen is en gekwetst worden is vreselijk. Dat niet bevredigend kunnen afsluiten is nog veel zuurder, alsof je dubbel gestraft wordt. Probeer toch de ander te vergeven en verder te gaan met je leven, gun jezelf in ieder geval de zoektocht om daar te komen. Simpelweg omdat jij meer verdient en je leven te waardevol is om je daardoor stil te laten staan. Doe het niet voor de ander, maar doe het voor jezelf. 

♥