We hebben allemaal verschillende voorkeuren voor voedsel. De één eet geen vlees uit principe, de ander maakt het niet uit. De één houdt van witlof, de ander vindt het verschrikkelijk. De één eet wat meer en de ander wat minder. De één ontbijt en de ander slaat het liever over. Allemaal prima, maar wanneer je worstelt met een eetstoornis kan het ontzettend lastig zijn. Hoe ga je om met al die verschillende dieetwensen en voorkeuren?

Wel of geen vlees

Toen een vriendinnetje van mij besloot om geen vlees meer te eten, zette dat me aan het denken. Waarom maakt ze die keuze en wat vind ik daarvan? Ik kwam tot de conclusie dat ik ook geen vlees meer wilde eten. Mijn moeder at al niet echt vlees, omdat ze dat simpelweg niet lekker vond. Verder at iedereen bij ons thuis wel vlees. Zij waren niet van plan om daarmee te stoppen. Aanpassen dus. 

Gelukkig was het niet zo lastig om dat aan te passen. Tegenwoordig heb je een enorme keuze aan vleesvervangers. Veel meer dan toen ik besloot om vegetarisch te eten. In plaats van een hamburger kreeg ik een vega-burger. Als ergens kip doorheen zat, werd dat apart gebakken, zodat ik het gerecht zonder kip kon eten. Let wel echt goed op dat je het vlees niet enkel weghaalt, maar dat je het ook vervangt. Anders kan je belangrijke voedingsstoffen gaan missen. Als je merkt dat je omgeving het toch lastig vind, kan je altijd zelf meedenken. Je kan vlees vervangen door bijvoorbeeld vleesvervangers, maar ook door bonen, peulvruchten of noten. Bedenk samen lekkere vegetarische gerechten. Wist je trouwens dat bruine bonen door de pasta echt heel lekker kunnen zijn? Favorietje van m'n vriend en mij. Asjeblieft.

De ander ontbijt niet

Nu we het over m'n vriend hebben: Mijn vriend ontbijt niet. Ik ken wel meer mensen in mijn omgeving die niet ontbijten. Dit vond ik toen ik een eetstoornis had ontzettend lastig. Volgens mijn eetlijst moest ik namelijk wel gewoon eten in de ochtend. Bovendien had ik ook echt trek als ik wakker werd. In eerdere relaties heb ik best vaak gelogen over het feit dat ik onbijt, omdat ik bang was dat de ander mij een vreetzak zou vinden. Bovendien werd ik er onzeker van als de ander niets at in de ochtend. Ik begon me hierdoor af te vragen of ik geen vreetzak was. Waarom ontbijt ik wel en de ander niet?

Mijn vriend ontbijt niet, maar toch is hij hartstikke gezond. Hoezo zou ik dan wel moeten ontbijten? Klinkt logisch, maar (los van dat mijn vriend het in de loop van de dag wel weer inhaalt) zijn we allemaal anders en hebben we andere behoeften. Ik heb trek in de ochtend, dus het is goed om daarnaar te luisteren. Bovendien hou ik gewoon heel erg van ontbijten, dus waarom zou ik mezelf dat niet gunnen? Als er niemand bij is ontbijt ik toch ook gewoon? Ik heb dat altijd al gedaan, dus waarom zou het nu ineens niet meer goed zijn?

Bovendien is het zo dat wanneer je een eetstoornis hebt en je een voedingslijst mee hebt gekregen, het extra belangrijk is om je daar aan te houden. Wanneer ik in die tijd een smoesje verzon om niet te ontbijten, kreeg ik in de middag extra trek, wat vaak een eetbui uitlokte. Ik had de structuur van de eetlijst gewoon nodig. Hij was afgestemd op míjn behoeften. Ook als je nog niet genoeg eet en zelfs moet aankomen is het zó belangrijk om die eetlijst te volgen en genoeg te eten. Anders zit je alleen maar je herstel in de weg en dat is ontzettend zonde. Een ander is misschien gezond zonder ontbijt en haalt dat later op de dag weer in, maar ik had het nodig voor mijn welzijn. Al is dat alleen maar op mentaal gebied, omdat je geen angst voor ontbijt zou moeten hebben.

De ander eet meer

De mensen om mij heen eten niet allemaal hetzelfde. De één eet wat meer en de ander eet wat minder. Soms zijn dat momentopnames en soms geldt dat echt voor een gehele dag of week. Dat kan, ondanks dat we bij eetstoornisherstel uitgaan van een gemiddelde, hebben we allemaal een andere energiebehoefte. Wat jouw energiebehoefte is zal je steeds beter leren aanvoelen als je door het eten van een basiseetlijst weer in balans komt. Op dit manier krijgen je lichaam, het honger- en verzadigingsgevoel de kans om zich te herstellen. Tot je zelf aan kan voelen wat het beste bij jou past. 

Vandaag de dag heb ik er geen moeite meer mee als mensen in mijn omgeving anders eten dan ik. Ik kan prima luisteren naar mijn eigen behoeften. Toen ik een eetstoornis had vond ik dat ontzettend lastig. Zeker als ik met een ander mee moest eten, vond ik het moeilijk om maat te houden of niet in paniek te raken. Bijvoorbeeld een ander een even groot bord voor mij op had geschept als voor zichzelf, terwijl het voor mij echt te veel was. Of als we samen met een zak chips op de bank eindigden. Dan at ik eigenlijk altijd meer dan ik wilde, waarna ik me heel schuldig voelde. Voor de ander was dat grote bord of die zak chips misschien oké, maar voor mij niet.

Het is goed om je te bedenken dat het helemaal niet erg is om af en toe wat meer te eten en dat je daar niet meteen van aan gaat komen, maar als het voor jou telkens voelt alsof je de controle verliest is dat niet leuk. Voor mij was het heel prettig om het aan te geven dat ik het lastig vond. Waarop de ander reageerde: "Maar als je vol zit zit je vol, je moet niet tegen je zin in eten." Alleen al die opmerking gaf me wat kracht, maar ook was het fijn als de ander een beetje op me kon letten. Hoe kinderachtig dat ook voelde. Ik had dat gewoon nodig in de tijd dat het niet lekker ging met eten. Dus helemaal niet gek om daar om te vragen.

De ander eet minder

Het is een beetje hetzelfde verhaal als bij het ontbijt. Ik liet me vaak gek maken wanneer ik een ander minder zag eten. Het is goed om te beseffen dat dit een momentopname is en dat je niet weet wat de ander op een dag nog meer eet. Natuurlijk kan het zo zijn dat je wel weet wat een ander allemaal eet op een dag en dat dat inderdaad minder is. Wanneer je een eetstoornis hebt en daar erg op gefocust bent, kan dat heel lastig zijn, want waarom zou jij wel meer eten? Dan kom je eigenlijk op hetzelfde verhaal uit: Omdat je dat nodig hebt, omdat je het jezelf gunt, omdat jij een ander persoon bent met andere behoeften en omdat jij aan het herstellen bent van je eetstoornis. Vergelijk jezelf niet te veel met anderen. We bewandelen allemaal ons eigen pad.

De ander is aan de lijn

Met enige regelmaat lees ik op het forum, in de chat of in onze adviesmail terug dat mensen ermee worstelen wanneer een ander aan de lijn is. Zelf heb ik dit volgens mij nooit zo meegemaakt, maar ik kan me voorstellen dat het heel lastig is om te zien dat een ander probeert af te vallen, terwijl jij van je eetstoornis aan het herstellen bent en hier niet mee bezig mag zijn. Ook dan is het belangrijk om te beseffen dat jullie een ander doel hebben en iets anders nodig hebben. Jij wilt herstellen van je eetstoornis, dus op dieet gaan gaat jou niet helpen. Het gaat je eerder tegenwerken.

Ik lust dat niet

Wanneer je thuis of samen woont zal je vast eens iets eten dat jij niet zo lekker vindt, maar andere gezinsleden wel, en andersom. Wat dat betreft is het denk ik een beetje geven en nemen. Je zal niet doodgaan van een keertje iets eten dat je niet zo lekker vindt. Een volgende keer kunnen jullie misschien iets eten dat jij wel heel erg lekker vindt. Wanneer je een eetstoornis hebt is de term 'lekker' misschien een beetje lastig. Het kan zijn dat je het zonde vindt om iets te eten dat je niet lekker vindt. Daarover lees je meer in deze blog. Aan de andere kant zou het ook kunnen zijn dat je niks lekker mag vinden van je eetstoornis. Daarover kan hier meer lezen.

Samen leven, samen eten

Samen leven kan best lastig zijn. Samen eten ook, zeker wanneer je een eetstoornis hebt. Daarom is het belangrijk om goed met elkaar te blijven communiceren en elkaars keuzes, wensen en behoeften te respecteren. Dat is fijner voor de ander, maar ook voor jezelf. Met ruziemaken heeft nog nooit iemand zich echt beter gevoeld. Het is fijn als mensen je supporten, maar ik denk dat je die support vooral met kalmte en begrip voor je kan winnen.

Probeer met de ander mee te denken, ook als jij ergens mee zit. Wees op je hoede voor de eetstoornis die soms slinkser is dan het lijkt en maar al te graag misbruik maakt van voorkeuren en dieetwensen. Houd je ogen op je eigen pad en kijk naar wat jij nodig hebt. Ook is het goed om te blijven kijken naar wat jullie wel graag samen eten en dat soort maaltijden misschien wat vaker in de week te plannen. Samen koken en eten is immers wel zo gezellig.

Loop jij wel eens tegen dit soort dingen aan en hoe ga jij daar mee om?