Als ik terugdenk aan de tijd dat ik een eetstoornis had, kan ik het me soms maar moeilijk voor de geest halen. Zeker van de heftige fases, de diepe dalen waarin het heel slecht met mij ging, herinner ik me vooral een grote waas. Zowel mijn lichaam als hoofd stonden op standje overleven en ik bevond me in een kleine bubbel met troebel zicht. Ik deed mijn dagelijkse dingen, min of meer, maar werd vooral geleefd door mijn eetstoornis. Van de rest heb ik maar weinig onthouden. Kan je gaten in je geheugen hebben door je eetstoornis?

Laat ik vooropstellen dat dit geen wetenschappelijk artikel is. Deze blog is gebaseerd op mijn eigen ervaringen, die jij wellicht herkent. Weet dat je niet alleen bent in deze ervaringen. Ik hoop dat het helpend is om erover te lezen en te delen. Jarenlang heb ik een eetstoornis gehad. Deze eetstoornis was niet al die jaren even heftig aanwezig, dat ging met ups en downs. Of beter gezegd: met een paar hele grote dieptepunten, waarin ik het totaal niet onder controle had, niet wilde of durfde te herstellen en waarin mijn leven totaal was overgenomen door de eetstoornis.

De ruimte die een eetstoornis in je hoofd inneemt

Ja, ik was me bewust van het feit dat we gezellig in de Efteling waren. Ik had daar ook wel naar uitgekeken, maar nog veel meer had ik me druk gemaakt om het eten. Ik was me nog veel meer bewust van de sultana's tussendoor. Van hoe ik na drie boterhammen nog altijd honger had, of juist een vol gevoel waar ik moeilijk mee om kon gaan. En van het ijs dat mijn vriendinnen graag wilden halen. Ik was bezig met wat anderen van me zouden verwachten, met mijn uitgeputte lijf de dag door slepen, met me druk maken over of ik er niet dik uitzag in dit truitje. En met het aantal stappen dat ik aan het zetten was. Die eetstoornis nam zoveel ruimte in mijn hoofd in, zoveel gevoelens en gedachten waren daaraan besteed, dat er logischerwijs minder ruimte was voor andere dingen. Je hebt niet meer dan honderd procent en die eetstoornis nam een flink deel daarvan in.

Mijn hersens werkten niet goed door ondergewicht

Het grootste gedeelte van de tijd dat ik een eetstoornis had, heb ik geen ondergewicht gehad. Laten we dat vooroordeel over eetstoornissen meteen de grond in trappen. Een eetstoornis is veel meer dan enkel anorexia nervosa. En ook anorexia kan je hebben zonder ondergewicht. Al heet het dan misschien atypisch anorexia, maar dat maakt het niet minder erg, niet minder heftig en zeker niet minder zwaar. Een eetstoornis gaat immers niet enkel over wat je wel of niet eet, maar om de gedachten in jouw hoofd, zoals hierboven omschreven. 

Een tijdje had ik echter wel ondergewicht. Ik was in razend tempo afgevallen en had zo in mijn dieet geschrapt dat ik veel voedingsstoffen tekort kwam - iets waar je overigens ook niet per se ondergewicht voor hoeft te hebben. Dat had zo zijn effect op mijn hersens, die functioneerden namelijk niet zoals een gezond stel hersens. Je lichaam zet alles op alles om te overleven. Je gedachten worden meer dan ooit gespitst op eten, maar ook is er minder energie te verdelen, waardoor je lichaam minder goed functioneert. Ook hierdoor leefde ik in een soort van waas. Ik kon de dagen letterlijk niet goed verwerken, ik had geen concentratie, onthield minder en was constant moe. Het is niet gek dat je hierdoor ook stukken kan vergeten of dat de dagen als één grote blur voelen. Je lichaam is letterlijk bezig met overleven, niet met leven en herinneringen maken.

Een lopende band aan eetbuien

Ook in de tijd dat mijn eetbuien heel heftig waren en ik geen ondergewicht had, leefde ik in een soort waas. Door mijn eetbuien verdoofde ik mijn gevoel. Ik voelde soms letterlijk een roes over me heen vallen. Ook hiermee putte ik mijn lichaam uit. Kon ik minder verwerken. Ik was ontzettend veel tijd kwijt aan mijn eetbuien, maar ook als ik geen eetbui had en onder de mensen was, was ik in mijn hoofd continu bezig met het nadenken over de volgende eetbui, over wat ik wel of niet had gegeten, over hoe ik eruitzag. Ik werd gek van mezelf. Er was gewoon weinig ruimte voor iets anders. Van die honderd procent capaciteit, ging wederom een hele hoop energie, evenals gedrag en gedachten richting de eetstoornis.

"Hoewel ik de periodes waarin ik erg ziek was heel intens heb ervaren en beleefd, blijkt nu, een aantal jaar later, dat er hele stukken in mijn geheugen missen. Als de kliniek ter sprake komt met de mensen die toen dicht bij me stonden, komen er regelmatig anekdotes voorbij die ik me écht niet kan herinneren. Dit zijn dan voor mij geen traumatische gebeurtenissen, maar ze hebben op omstanders wel erg veel indruk gemaakt. Soms komen er kleine stukjes terug, maar meestal is zo’n verhaal echt een ‘gat’ in m’n geheugen. Vaak schrik ik weer van hoe ziek ik toen was en vind ik het best heftig dat je blijkbaar zó ziek kunt zijn dat je geheugen het allemaal niet bij kan (of wil?) benen." - Anne

Een eetstoornis om je gevoel te verdoven

Is het uiteindelijk niet ook de functie van een eetstoornis? Je gevoelens verdoven, wat meer afstand creëren van het leven dat je zo ingewikkeld vindt, even niet hoeven voelen, alles op pauze willen zetten. Of je hier nu wel of niet heel bewust mee bezig bent, een eetstoornis verdooft je gevoelens. Het is dan ook niet gek dat wanneer je diep in je eetstoornis zit, de wereld om je heen daadwerkelijk minder goed bij je binnenkomt. Aan de ene kant een voordeel, want die eetstoornis heb je niet voor niks, maar aan de andere kant ook een nadeel. Je kan geen filter zetten op wat je wel of niet wilt meekrijgen. Alles wordt gewoon een waas. En dat, terwijl je misschien wel helemaal niet heel je leven op een laag pitje wilde zetten. Terwijl je nog best fijne dingen wilde meemaken en wel een connectie met de mensen om je heen wilde hebben. Om nog maar niet te spreken van alle andere gevolgen die bij een eetstoornis komen kijken. Je wilde je gewoon wat meer in control voelen. Wat minder kwetsbaar... 

Weer leren leven, weer mogen zijn

Hoe zichtbaar of onzichtbaar een eetstoornis ook is; leven met een eetstoornis is zwaar. Herstellen van een eetstoornis is ook zwaar. In therapie zijn is zwaar. Je vergist je soms hoeveel tijd, aandacht en energie ernaartoe gaat. Niet elk moment in die jaren dat ik een eetstoornis had, was even zwaar. Ik kende echt pieken en dalen. Ik herinner me zeker ook wel leuke dingen, fijne dingen, dingen die niet met de eetstoornis te maken hadden, maar veel is troebel. Ik had genoeg aan mijn eigen leven en daarom minder aandacht voor het leven en de mensen om mij heen. Hierdoor merkte ik pas achteraf hoeveel impact het allemaal op mijn familie heeft gehad. Hoeveel ik eigenlijk toch heb gemist van mijn sociale leven tijdens mijn studietijd. Hoe ik die studie überhaupt heel anders had willen aanpakken! Hoe ik mensen uit het oog ben verloren en vergat om te genieten van dingen. Dat is niet slecht of egoïstisch, het is begrijpelijk. Maar leuk is anders.

In het begin voelt het sterk, voel je je in control, maar na verloop van tijd merk je steeds meer van de gevolgen. Naast de fysieke gevolgen die een eetstoornis kan hebben, voel je je geïsoleerd, moe, zwak, eenzaam en neerslachtig. Een eetstoornis neemt meer van je af, dan je kwijt wilde. Een eetstoornis zet je echter niet zomaar weer uit met een knopje. Je kan op dit moment misschien niet zo heel veel aan de situatie veranderen, behalve toch zo goed mogelijk voor jezelf zorgen en laten zorgen. Aan de bel trekken, om hulp vragen, naar therapie gaan. Die eetstoornis stukje bij beetje een toontje lager laten zingen.

Toch zou je misschien wel wat tools willen hebben om bewuster te leven, ook met die eetstoornis. Nu onthoud ik ook lang niet alles nu ik geen eetstoornis heb. Ik vind de tijd soms zo snel gaan en de dagen vliegen soms voorbij. Gewoon, omdat dat zo gaat, maar ook als ik veel aan mijn hoofd heb. Een leven zonder eetstoornis is immers ook niet vlekkeloos of perfect. Als ik mijn photo blogs bijhoud, beleef ik mijn weken wel altijd veel bewuster. Misschien is het wel leuk om zoiets ook voor jezelf te doen. Dat kan aan de hand van foto's, maar ook door bijvoorbeeld te schrijven in je dagboek. Daar mag je eetstoornis ook mee te maken hebben, maar vergeet niet om juist ook bewust stil te staan bij dat wat geen eetstoornis is, want je bent zo ontzettend veel meer dan dat! En dat besef, dat echt mogen voelen en beleven, draagt ook bij aan je herstel.

Plan momentjes van mindfulness in. Sta stil bij hoe je je voelt, bij wat goed voelt, fijn is. Probeer afleiding te zoeken van die vervelende gedachten. Zorg goed voor je lichaam en je hoofd. Maar bovenal: wees een beetje lief voor jezelf. Het is niet gek, erg of slecht als alles soms een beetje aan je voorbijgaat. Het is een gevolg van de eetstoornis. Dit is echt iets waar je opnieuw je weg in mag en kan vinden. En misschien juist een motivatie om van die eetstoornis af te komen. Want het leven is nog zoveel meer. Jij bent nog zoveel meer. Dat mag je allemaal leren ontwikkelen. Daar mag je op leren vertrouwen. 

♥

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2021

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.