Herstel was niet waar ik op hoopte

Van mijn eetstoornisherstel had ik hoge verwachtingen. Wat kon ik verlangen naar de innerlijke rust en bakken tijd en energie die ik terug zou winnen met herstel! Dat was me immers beloofd. Ik zou me beter en sterker gaan voelen als ik mijn eetstoornis los zou laten. Dat viel behoorlijk tegen, want herstellen van mijn eetstoornis voelde lang niet altijd krachtig. Er was geen confetti aan de finish. Herstel was niet wat ik hoopte dat het was.

Weer een leuk leven hebben. Kunnen focussen op het ontwikkelen van mijn talenten. Lachen met m’n vrienden en niet meer zo onzeker hoeven zijn in sociaal contact. Ik had hoge verwachtingen van herstel. Mijn eetstoornis maakte mij geen beter mens; herstel zou mij wél een beter mens maken. Ik kon zó verlangen naar dat energieke en leuke leven dat ik dacht dat ik ging hebben. Een leven waarin je een perfect gewicht moest hebben, want dat had iedereen die in mijn ogen een perfect leven had. Dunne, mooie, populaire mensen die super sociaal zijn en heel getalenteerd. Maar dat zou pas naar voren kunnen komen zonder eetstoornis. Niet dat ik zo zeker wist of dat ook voor mij weg was gelegd, want die onzekerheid was ontzettend groot, maar het leek toch m’n enige kans. Want die eetstoornis had zich tot dusver niet bewezen.

In theorie wist ik dan ook prima wat goed voor mij zou zijn. Een volwaardig en gestructureerd eetpatroon, niet te veel hooi op m’n vork en de lat wat lager. Een pas op de plaats maken zorgt er juist voor dat je daarna weer keihard vooruit kan gaan, toch? Die pas op de plaats wilde ik graag maken, maar ik vond het in de praktijk knap lastig. Het feit dat ik worstelde met een eetstoornis, een psychische ziekte niet te vergeten, maakte het lastig om een volwaardig en gestructureerd eetpatroon te volgen. De angst om aan te komen en de drang om een eetbui te hebben lagen constant op de loer. Mijn onzekerheid over mijn zijn en kunnen triggerde telkens weer het idee dat ik de eetstoornis nodig had. Nog één keertje dan. Nog een paar kilo lichter en dan kan ik echt afscheid nemen van mijn eetstoornis en mijn wel perfecte leven gaan leiden. Een valkuil zo groot als de Grand Canyon. Stap daar maar even overheen.

Bovendien is het ontzettend eng om over zo’n grote kuil heen te stappen. Zelfs al hebben ze een koord voor je gespannen en een vangnet voor je gemaakt. “Gewoon doen, Irene!” Tja, op sommige vlakken is herstellen van een eetstoornis inderdaad een kwestie van doen. Ondergaan en ondervinden, om op die manier vertrouwen terug te winnen. Eten volgens de richtlijnen en ervaren dat ik niet dik word. Een kilo aankomen en ervaren dat ik niet dik ben. Een afspraak afzeggen en ervaren dat mensen mij niet haten. Fouten maken en ervaren dat het niet uitmaakt. Gevoelens er laten zijn en ervaren dat ik het kan verdragen. Soms keihard gekwetst worden door een ander en ervaren dat dat niet bepaalt wie ik ben als mens. Dat dat niet wil zeggen dat iedereen mij zal haten en kwetsen. Dat dingen ook eens bij een ander kunnen liggen en dat ik niet iedereen tevreden kan stellen. Mijn eigen pad bewandelen. Alsof ik telkens weer van een tien meter hoge duikplank af moest springen om te ervaren dat de landing in het water soms wat pijn doet, maar ook gewoon mogelijk en misschien zelfs leuk is. Dit, terwijl je aan de rand staat en alles in je lijf schreeuwt dat je te pletter gaat vallen. Tja, doe het maar eens. Een hele uitdaging, maar vooral een hele overwinning.

Toch leken die overwinningen geen zoden aan de dijk te zetten. Ik overwon ze, maar leek daarna telkens weer tegen dezelfde stenen te stoten. Het bleef allemaal maar ingewikkeld en vermoeiend. Ik kreeg niet het perfecte leven waar ik op hoopte. Waarom werd mijn leven niet beter als ik niet meer handelde naar die eetgestoorde gedachten? Waarom werd mijn leven niet beter als ik al die onzekerheden wist te relativeren? Waarom kreeg ik niet méér energie nu ik minder hooi op m’n vork nam? Waarom werd ik niet beter in sociaal contact nu ik weer naar sociale gelegenheden ging? Waarom kon ik mijn talenten niet verder ontwikkelen, terwijl ik minder tijd in therapie hoefde te steken? Moedeloos werd ik ervan, want het gaf geen uitzicht op dat het ooit echt beter zou worden. Dan ging het weer een paar dagen goed en dan viel ik, hup, weer terug. Wat deed ik verkeerd? Was herstel wel voor mij weggelegd? Er waren momenten dat ik er echt aan heb getwijfeld…

Het perfecte leven

Misschien las je het al een beetje tussen de regels door. Ik had een beeld in mijn hoofd van hoe herstel zou kunnen zijn en dat beeld was ‘het perfecte plaatje’. Met mijn herstel had ik hetzelfde doel als met mijn eetstoornis: perfect worden. Dit doel hield mij juist ontzettend tegen in mijn herstel, want perfectie bestaat niet. En waar is het ook voor nodig? Het heeft in ieder geval niks met zelfacceptatie te maken, terwijl dat juist een heel belangrijk thema voor mij was. Ik wilde mezelf wel accepteren zonder eetstoornis, maar dan moest ik wel aan dit en dat en dit en dat voldoen. Als je het zo op papier zet, klinkt het heel gek eigenlijk. Dat had ik destijds misschien ook wel gevonden, maar dit ging zo onbewust dat ik het helemaal niet door had. Het was zo belangrijk voor mij om even niets te hoeven van mezelf. Tot op zekere hoogte lukte me dat wel. Een pauze van school, mogen uitslapen, niet de beste zijn, wat meer eten dan je nodig vond, rustig aan doen… Maar in mijn achterhoofd dacht ik nog altijd dat dit tijdelijk was en dat ik naar een hoger doel toe werkte. Dit was niet iets dat ik accepteerde van mezelf. Ik wilde altijd meer.

Je kan wel een pas op de plaats nemen, maar als je je dan slecht voelt over het feit dat je een pas op de plaats neemt, heb je er eigenlijk nog niks aan.

Moest ik me dan maar neerleggen bij het feit dat ik onzeker en altijd moe was? Ja, in zekere zin wel. Nogmaals: voor mij is het zó belangrijk geweest om even niets te hoeven van mezelf. Maar dan écht niets hoeven. Ook ‘later’ niet. Joh, dan ben ik maar moe en dan ben ik maar onzeker. Dan heb ik maar wat minder talent en dat minder sociale skills dan een ander. Dan haal ik maar wat lagere cijfers en verdien ik maar wat minder geld. Want blijven streven naar ‘meer’ of ‘beter’, of ik dat nu actief of passief deed, gaf mij telkens weer het gevoel dat ik tekort schoot. Dat klinkt heel logisch misschien, maar het was ontzettend moeilijk om dat streven los te laten. Wat daar bij mij voor nodig was? Heel veel tijd vooral. Mezelf telkens weer afvragen wat nou goed voor mij was. Of ik niet bewust of onbewust te hoge eisen stelde en of die eisen wel nodig waren. Erover praten met mijn omgeving, echt stilstaan bij hoe ik me voelde en kijken hoe andere mensen het deden. Mensen die een werkelijk goed en realistisch voorbeeld voor mij waren. Mensen in mijn eigen omgeving, in plaats van mensen op social media.

Mijn hoge verwachtingen van herstel hielden mij tegen. Op sommige vlakken deed ik wel wat rustiger aan, maar nog altijd met het idee in mijn achterhoofd dat het eigenlijk meer zou moeten zijn. Op andere vlakken deed ik helemaal niet rustig aan, want ik dacht dat juist voldoen aan andere dingen mijn eetstoornis tegen zou gaan. Als ik maar goed was in iets anders, had ik de eetstoornis ook niet nodig, toch? Fout. Je bent al goed, gewoon zoals je bent. Dat zijn woorden die ik altijd heel lastig heb gevonden, want hoe kan een ander dat nou zeggen? Je ziet toch dat ik allemaal dingen niet goed genoeg doe? Je ziet toch dat andere mensen beter, leuker, knapper en slimmer zijn? Ik vond het zelf niet goed genoeg en daar ging het om. Het moest beter. Maar als het me dan telkens niet lukte om het in mijn ogen beter te doen, haalde ik mezelf keihard naar beneden. Het is niet verkeerd om te groeien, ontwikkelen en ergens beter in te worden. Maar is het echt nodig? Natuurlijk kan je daar voldoening uit halen, maar als het niet opweegt tegen de teleurstelling als iets niet lukt, geeft het je blijkbaar geen voldoening en kan je het beter loslaten. Het hoeft namelijk helemaal niet. Anderen oordelen helemaal niet zo hard over jou als jij over jezelf doet. Jouw geluk wordt dan ook voornamelijk bepaald door je eigen oordeel. Schaaf dat oordeel eens bij.

Niks moet, maar het mag wel

Ik ben niet degene die het langst op blijft tijdens het stappen. Ik hoef niet zo nodig in het wedstrijdteam te skaten. Ik hoef geen eigen bedrijf te beginnen. Geen boek te schrijven of influencer te worden. Ik hoef niet altijd goed op de foto te staan. Ik hoef niet eens op de foto te staan! Ik hoef geen parelwitte stranden, geen zongebruinde benen. Ik hoef niet de beste conditie te hebben. Ik hoef niet door te breken met m’n band. Ik hoef niet door iedereen leuk gevonden te worden. En jeetje, wat is het fijn dat dat allemaal niet hoeft. Dat wil niet zeggen dat het niet mag of kan, maar het wil wel zeggen dat het nu ook al goed genoeg is. Het leven hoeft niet altijd groots en meeslepend te zijn, maar ik hoef ook niet te doen alsof mijn leven niets voorstelt. Ik mag lekker vroeg naar bed als ik dat wil. Heerlijk! Ik mag lekker skaten met mijn super gezellige teamgenootjes. Ik heb een leuke baan waarin ik kan doen wat ik leuk vind, namelijk schrijven. Op mijn telefoon heb ik foto’s van fijne herinneringen. Met een glimlach kijk ik ze terug, hoe ik er ook opsta, want daar gaat het niet om. Ik woon 15 minuten fietsen van de bruin-grijze Noordzee. Prachtig! Ik ben gezond en maak muziek met vriendinnen waar ik de grootste lol mee heb. Ik heb mensen om me heen bij wie ik me fijn voel. Mensen die ik leuk vind. En jeetje, wat is het fijn dat ik dat allemaal heb.

Accepteer wie je bent. Vind goed ook echt goed genoeg, want dat is het. Neem de verwachtingen die je van herstel hebt eens onder de loep. Zijn jouw verwachtingen helpend, zinvol en nodig? Natuurlijk zijn er altijd dingen die een ander beter heeft of kan. Natuurlijk vallen er altijd dingen tegen, maar probeer ook eens te kijken naar wat er meevalt. Waar ben je wél blij om? Waar beleef je plezier aan? Want daar gaat het om. Wat is goed voor jou?

Wat verwacht jij van herstel? En bovenal; helpen die verwachtingen jou ook?

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2019