Beste zorgprofessionals, 

Je cliënt is gediagnosticeerd met een eetstoornis. Dat is lastig, want een eetstoornis is moeilijk te behandelen en is vaak hardnekkig. Een groot percentage valt terug na de behandeling en lang niet iedereen herstelt volledig. Daarnaast is een eetstoornis ook enorm gevaarlijk. Ik zie dat jullie altijd het beste met clienten voorhebben en jullie best doen. Ik ben heel erg te spreken over hoe de zorg bij mij is gegaan en ik ben jullie heel dankbaar voor mijn herstel, maar er zijn ook dingen die beter kunnen. Dingen die beter moeten. Ik begrijp dat het lastig is om altijd goed te zien wat er in iemand omgaat en wat iemand nodig heeft. Jullie zijn ook maar mensen. Dat snap ik heel goed, maar ik hoop dat deze blog een steuntje in de rug kan geven om de zorg nog wat te verbeteren.

Maren is sinds 2022 gastblogger voor Proud2Bme. Ze schrijft over haar eigen ervaring met anorexia nervosa en hoe traumatisch dit voor haar is geweest. Wil je al haar blogs rustig bekijken? Je vindt ze via de tag 'Maren Blogt'. - Dit de derde brief die Maren heeft geschreven. Eerder schreef ze al 'Beste Papa en Mama' en 'Beste vrienden'.

Bron foto

Persoonlijke zorg  

Toen ik voor de tweede keer in behandeling ging, kreeg ik dezelfde therapie aangeboden. Maar het had geen zin om nog een keer hetzelfde te doen, waarmee ik een jaar daarvoor ook niet van mijn eetstoornis af kwam. Blijkbaar had ik iets anders nodig. Uiteindelijk heb ik dit bij mijn therapeut bespreekbaar gemaakt en kreeg ik er EMDR-therapie bij. Daarna werd ik ook door haar opgegeven voor schema-therapie in een groep en extra exposure therapie. Deze combinatie werkte fantastisch en daardoor ben ik nu grotendeels hersteld. Durf van de standaard-behandelpaden af te wijken en therapieën te combineren. Iedereen is anders en een eetstoornis is enorm ingewikkeld. Als bij een auto de banden lek zijn, dan vervang je ook niet maar één band en verwacht je dat het weer gaat functioneren.  
 
En ook al is van een therapie niet wetenschappelijk bewezen dat die helpt bij eetstoornissen, dat wil niet zeggen dat die nooit werkt. Je hebt namelijk niet de gemiddelde persoon voor je. En geen eetstoornis, maar een uniek persoon met haar eigen problemen, eigenschappen en motivaties. Misschien werkt het bij haar juist wel en is het precies wat ze nodig had. Een behandelplan is fijn als leidraad, maar pin je niet vast op een therapie. Kijk naar wie je voor je hebt zitten en werk van daaruit.

Weight bias 

Helaas heb ik in mijn therapie vaker last gehad van weight bias bij sommige van mijn therapeuten. Zo heb ik al eerder verteld over mijn diëtist die toen ik net een gezond gewicht had gehaald zei dat ik volle producten wel weer kon laten staan, omdat ik anders het risico liep dat mijn gewicht 'te ver omhoog zou gaan'. Daarnaast zei mijn exposuretherapeute lachend tegen mij tijdens een exposure-oefening, waarbij ik iets moest eten waar ik bang voor was, dat als ze alle exposure-oefeningen met cliënten mee zou doen dat ze dan tonnetje-rond zou worden. Sorry? De personen die mij juist zouden moeten helpen, zeggen precies hardop wat mijn eetstoornis mij al jaren vertelt. Daardoor werd mijn angst alleen maar bevestigd dat je van bepaalde producten aankomt, dat aankomen slecht is en dat zware mensen minder waard zijn. Zou je als eetstoornistherapeute of diëtist mij niet moeten aanleren dat het niet erg is als je zwaarder wordt dan de ondergrens? Dat aankomen niet gelijk staat aan geen discipline hebben? Of dat je goed bent zoals je bent? Zou je mij niet moeten vertellen dat dat gewicht niet zo belangrijk zou moeten zijn?  

Houd iemand psychisch en lichamelijk in de gaten

Toen mijn anorexia op haar ergst was, was ik er lichamelijk heel slecht aan toe. Mijn bewustzijn was verlaagd, mijn geheugen was slecht en ik had veel dingen niet meer in de gaten. Ik zag al weken paars van de kou, mijn spieren werden stijf en zwak en ik had zoveel pijn. Ik gaf in het gesprek bij mijn psychiater en psycholoog al aan dat ik bang was dat ik de week erna niet meer zou redden. Ik was psychisch en lichamelijk op, en ik voelde aan alles dat mijn lichaam aan het opgeven was. Ik was zo ontzettend bang, maar er werd niet echt naar geluisterd. Ik werd naar huis gestuurd, zonder dat er naar mijn alarmerende opmerking werd gehandeld.

Een week later heb ik gelukkig gehaald, maar ik was er nog slechter aan toe. Ik voelde zelfs de kou en pijn niet meer en ik kreeg last van iets wat epileptische aanvallen leken te zijn. Ook tijdens het gesprek met mijn psycholoog kreeg ik die aanvallen, waarbij alles zwart werd, ik stuiptrekkingen kreeg en ik daarna even niet meer wist waar ik was en wie mijn psycholoog was. Ik was zo bang en ik voelde me zo machteloos. Ik was de controle over mijn lichaam en leven compleet verloren. Ik wilde om hulp vragen, maar helaas stond mijn lichaam in de overlevingsstand, waardoor ik hier niet echt bewust bij stil kon staan en het bij haar niet kon benoemen. Hoe slecht ik er ook aan toe was, zij liet mij naar huis gaan. Toen ik alleen thuis kwam, ben ik bewusteloos geraakt. Gelukkig is het goed gekomen en werd ik weer wakker, maar ze had me nooit alleen naar huis mogen laten gaan. Want dit had totaal verkeerd af kunnen lopen. Zij was de laatste persoon die ik heb gezien, die mij had kunnen helpen. Zij had kunnen voorkomen dat ik in mijn eentje in levensgevaar kwam.  
 
Het was niet jouw schuld. We deden allebei ons best. Het was gewoon een vreselijke situatie. Ik ben ook niet boos, maar ik hoop door mijn verhaal te vertellen, dat er in de toekomst beter op gelet kan worden. Zodat het bij mensen na mij misschien wel voorkomen kan worden. Ik begrijp dat je niet had gezien dat ik die 'aanvallen' kreeg, anders had je er wel wat over gezegd, maar je wist wel dat het ontzettend slecht met mij ging. En een week daarvoor waarschuwde ik je al dat ik voelde dat ik het niet lang meer ging redden. Daarom is het belangrijk om door te vragen. Op het moment dat het met een cliënt heel slecht gaat, noem dan het lijstje op van lichamelijke klachten die je van een eetstoornis kan krijgen en vraag bij iedere sessie of diegene er last van heeft. Ik weet niet of ik had kunnen benoemen dat ik last had van die aanvallen als je het me rechtstreeks had gevraagd. Maar ik weet wel zeker dat als je me had gevraagd of ik me veilig genoeg voelde om alleen naar huis te gaan dat ik nee had gezegd.

Ik ben heel blij dat de crisisdienst niet gebeld werd op dat moment en ik ben heel blij dat ik geen dwangvoeding heb hoeven ondergaan. Maar het was wel nodig geweest. Het was veel te gevaarlijk om mij naar huis te laten gaan. Iemand moet het lichamelijk of psychisch nog wel aankunnen om thuis te kunnen blijven. Iemand moet wel veilig kunnen zijn. Op z'n minst had je afspraken met mij kunnen maken: dat mijn ouders me op hadden moeten halen en had hen op het hart gedrukt dat zij mij lichamelijk goed in de gaten moesten blijven houden. Er had een plan moeten komen, wat we moesten doen als bepaalde lichamelijke klachten niet stopten, erger zouden worden, of erbij kwamen. Er had een plan moeten zijn dat mij veilig kon houden. Jij had mij veilig moeten houden, toen ik dat zelf niet meer kon.  
 
Iedereen is anders en bij iedereen liggen er andere oorzaken ten grondslag aan de eetstoornis. Dan kan één soort behandeling nooit werken voor al die verschillende mensen. Zorg zou persoonlijk afgesteld moeten worden en het is belangrijk om de mens achter de patiënt te blijven zien. Iemand is geen diagnose. Pas op als therapeute met opmerkingen en weight bias. Je cliënt zou moeten leren van jou dat ze goed is zoals ze is en dat gewicht niet belangrijk is. Daarnaast is het het beste om iemand in de eigen omgeving te houden en niet (met dwang) op te moeten nemen, maar iemand moet het psychisch en lichamelijk wel nog aankunnen. Vraag alarmerende psychische en lichamelijke klachten uit en vraag door. Stel een veiligheidsplan op van wat iemand moet doen bij bepaalde klachten of als dingen erger worden en informeer iemands omgeving daarover. Vraag een cliënt die er slecht aan toe is aan het einde van elke sessie of ze zich psychisch of lichamelijk wel veilig genoeg voelt om naar huis te gaan. En laat alsjeblieft iemand in enorm slechte toestand nooit alleen.