Als schoonmaken dwangmatig wordt

 

Vroeger was ik niet per se heel erg netjes. Ik ruimde mijn spullen wel op en maakte mijn kamer schoon als dat van mijn moeder moest, maar daar bleef het ook wel bij. Toen ik ergens in mijn puberteit depressief werd, begon ik voor het eerst meer schoon te maken. In een chaotische wereld waarin ik het gevoel had niets onder controle hebben, gaf schoonmaken en opruimen me rust. Zeker toen ik eenmaal op kamers ging wonen, had ik het gevoel meer rust in mijn hoofd te krijgen op het moment dat mijn kamer er schoon en netjes uitzag. Die rust duurde echter altijd maar voor even. Zodra ik weer een beetje leefde in mijn kamer kwam er immers ook weer, in mijn ogen, rommel.


Bron

Hoe depressiever en eetgestoorder ik werd, hoe dwangmatiger mijn gedrag op het gebied van schoonmaken werd. Ik vond alles vies en ook buiten de deur eten werd een steeds groter probleem. Ik vond het lastig in een restaurant te zitten waar al honderden mensen voor mij hadden gezeten en bestek controleerde ik voordat ik het gebruikte. Zo nodig maakte ik het schoon met servetten of vroeg ik om nieuw bestek. Als ik nadacht over of het glas waar ik uit dronk wel goed was schoonmaakt, kon ik spontaan misselijk worden en durfde ik mijn drinken nauwelijks op te drinken.

Het dwangmatig schoonmaken en alles om me heen vies vinden nam door de tijd heen behoorlijk ernstige vormen aan. Ik ontwikkelde een soort smetvrees en was bovendien altijd al erg snel bang dat ik ziek zou worden of slechte bacteriën binnen zou krijgen. Dat laatste wordt ook wel hypochondrie genoemd. In het studentenhuis waar ik woonde, durfde ik lange tijd nauwelijks meer te koken omdat ik de keuken te vies vond. Schoonmaken deed ik met handschoenen aan en ik zat vaak op mijn kamer waar ik me het meest prettig voelde.

Tijdens opnames liep ik ook tegen deze problemen aan. Ik vond de kamer waar ik sliep vies, ik vond de banken en stoelen waar ik op moest zitten vies, ik vond de keuken smerig en kon amper een hap door mijn keel krijgen tijdens de gemeenschappelijke maaltijden omdat ik de borden, het bestek en de beker ronduit smerig vond. In therapie is het daarom voor het eerst over deze problemen gegaan. Hier kwam ik tot de ontdekking dat schoonmaken en mijn angst voor bacteriën en ziekte enerzijds een vorm van controle zoeken en emotieregulatie was.

Op momenten dat mijn spanning opliep, zocht ik naar manieren om hiermee om te gaan. Soms deed ik dit door middel van eten en overgeven, beschadigen of drinken en soms ging het over schoonmaken en opruimen. Al deze zaken waren manieren om om te gaan met negatieve emoties. Uiteindelijk kwam het allemaal op hetzelfde neer.


Bron

Bovendien probeerde ik door veel schoon te maken een chronisch vies gevoel dat in mij zat weg te maken. Door nare ervaringen voelde ik me continu vies en ik hoopte dat dit wegging door maar goed op te ruimen en alles schoon te maken. Geregeld probeerde ik ook het vieze gevoel letterlijk uit te spugen. In therapie leerde ik echter ook dat dat vieze gevoel niet weg zou gaan met behulp van een opgeruimde kamer en ook niet als ik tien keer per dag zou douchen of braken. Dat gevoel zat in mijn hoofd en daar moest ik iets mee doen.

Als ik nu terugdenk aan deze periode dan schrik er nog weleens van hoe heftig dit was. Ik kon ontzettend boos worden als ik zag hoe ''vies'' groepsgenoten met een boterkuipje omgingen of als iemand met eten knoeide. Ik kon uren op internet zoeken naar symptomen als ik ergens pijn had of als ik dacht dat er iets verkeerds in mijn eten zat uit angst dat ik dat binnen gekregen zou hebben. Ik werd in die periode ontzettend belemmerd door mijn eigen angst.

Is dat obsessieve schoonmaken nu helemaal weg? Nee, niet helemaal. Ik ben nog steeds erg opgeruimd en in periodes dat ik wat meer stress heb, merk ik dat ik sneller geneigd ben op te gaan ruimen. Soms moet ik mezelf dan weer even tot de orde roepen en mezelf eraan herinneren waar ik mee bezig ben. Dat gaat steeds beter. Ondanks dat mijn hond veel verhaart, lukt het me bijvoorbeeld prima om niet elke dag met de stofzuiger in de weer te zijn en ik was niet elke keer af als ik een bordje heb gebruikt, dat kan ook wachten tot het einde van de dag.

Ik vermijd restaurants niet meer vanwege de viezigheid. Hoewel ik wel altijd even kijk of het bestek in mijn ogen schoon genoeg is, ga ik het niet meer uitgebreid schoonmaken tot mijn eten half koud is. Met name therapie heeft mij hier goed bij geholpen. Ik weet dat mijn angsten en gedachten rondom deze problemen niet realistisch zijn en dat ik mezelf niet help door erin mee te gaan, het zorgt enkel voor heel veel stress. Mocht jij ook met zulke problemen kampen, dan raad ik je aan eens te onderzoeken wat de oorzaak hiervan is en zo nodig hulp te vragen. Het is zonde hier zoveel tijd mee kwijt te zijn, het levert je enkel stress op.

 

Gerelateerde blogposts

06
AUG
Smetvrees
48

Reacties

Birdy - Zaterdag 30 januari 2016 13:52
Jeetje Sandra, wat heb jij veel overwonnen als ik jouw blogs zo lees. Echt niet te geloven. Zelf nooit last gehad van wat jij hier beschrijft, maar ik kan me indenken dat het je heel erg kan beklemmen en je wereldje steeds kleiner kan maken.
Veel sterkte voor de mensen die hiermee worstelen, lijkt me zwaar.
anoniem - Zaterdag 30 januari 2016 14:20
zo herkenbaar maar sommige persoonlijke eigenschappen veranderen niet door therapie. Rust vinden vind ik nog wel moeilijk hierin nu doe ik dus mindfullness en heel veel wandelen voor de rust in mijn hoofd.
- - Zaterdag 30 januari 2016 16:42
Hypochondrie is niet angst om ziek te worden of om slechte bacteriën binnen te krijgen. Hypochondrie is het alsmaar denken dat je ziek bent.
Ellie-x - Zaterdag 30 januari 2016 18:19
Heel herkenbaar en fijn geschreven! Bij mij is niet de angst om ziek te worden maar om vies te zijn/ruiken.. ik besteed ook uren per dag aan douchen/poetsen/(handen) wassen etc. Ik wil er heel graag vanaf en ben er nu ook in therapie voor! Maar het vervelende is, dat ik bang ben dat er toch weer iets anders voor in de plaats komt, dat gebeurt namelijk telkens. Telkens een andere manier om controle te houden en om te gaan met spanning, zoals jij mooi beschrijft. Hoe vind je dan gezonde manieren om dit te doen?
onlymy - Zaterdag 30 januari 2016 19:16
Heeel erg herkenbaar! Super knap dat je zoo hard aan de slag bent geweest en nog steeds en dat het dus ook resultaat heeft en je er op een positieve manier op terug kunt kijken! Dat hoop ik ooit ook te kunnen. Dankjewel voor deze blog :)
A - Zaterdag 30 januari 2016 19:20
Jij hebt ook een rits aan stoornissen gehad zeg, heftig hoor.
Hopelijk kun je er een beetje mee overweg nu allemaal.
Sandra - Proud2Bme - Zaterdag 30 januari 2016 19:49
@Ellie-x Over dat onderwerp kan ik wel een aparte blog schrijven, denk dat dat voor veel mensen een lastig thema is :) Goed dat je er al mee aan de slag bent in therapie

@A haha dat valt wel mee hoor, veel dingen vallen onder dezelfde noemer. Bedankt voor je reactie!
Anoniem - Zaterdag 30 januari 2016 21:54
Fijn dat je zoveel voor Proud aan het schrijven bent Sandra! Je blogs lezen erg fijn door je manier van schrijven, zijn herkenbaar en daarom ook hoopgevend!
R. - Zaterdag 30 januari 2016 22:24
Wat fijn dat je hierover schrijft, Sandra. Dit is zo herkenbaar voor mij. Ik vroeg mezelf steeds af: waarom zo dwangmatig? En waarom had ik dit vroeger niet? Precies wat je zegt: controle. Net als bij mijn eten en het lastig kunnen omgaan met emoties. Dus dankjewel voor dit inzicht. Dat is stap 1 in de weg naar verandering.
R. - Zaterdag 30 januari 2016 22:30
En ik sluit me volledig aan bij Anoniem! Dankjewel voor de blogs die je schrijft en voor alles wat je deelt. Ik vind dat zo bijzonder en waardeer het enorm!
Ellie-x - Zondag 31 januari 2016 10:58
@Sandra
Oh, ja dat zou wel fijn zijn, zo'n blog! Vind jouw blogs echt heel fijn om te lezen, veel herkenning en ze geven hoop! Dankje!
linda - Zaterdag 18 januari 2020 00:57
ik herken het wel gelukkig heb ik dit niet vaak maar als het komt eens in de 3weken dat pak ik ook echt de helft van het huis mee . maar ik heb het niet iedere dag . ik stofzuig om de dag dweilen eens in de maand . maar ken ook mensen die 3keer perdag stofzuigen en 2keer perdag dweilen .omdat hun hond dan zou verharen . toen ik 8jaar oud was had ik wel echt dwangmatige dingen .40keer handen wassen op een dag . 3keer perdag handgrepen schoonmaken. kamer netjes houden dat hoefte mijn moeder nooit te vragen aan mij. . maarja misschien kwam dat wel omdat het bij ons altijd een bende was . schoonmaken lijkt wel alsof het je hoofd leeg maakt . ze zeggen d a n ook vaak dat je kan zien aan iemand zijn huis hoe hij zich in zijn hoofd voelt . nou mijn moeder was een chaotisch persoon.en inderdaad het huis was net zo . 2keer op een dag je auto sleutels kwijt zijn. ik heb d a n weer als er teveel spullen staan ik er juist chaotisch van word