Het is niet altijd makkelijk om veilig online te zijn met een eetstoornis, eetproblemen of een laag zelfbeeld. Naast een groeiende body positivity movement en pro-recovery communities op social media, zien we ook pro-ana bewegingen en het eindeloze aanbod aan 'perfecte lichamen' en 'hyper gezonde' What I Eat In A Day-video's van onder andere #fitgirls groeien. Ook valt het ons op hoe diagnoses en het aantal opnames gedeeld wordt in biografieen en foto's van infusen en sondevoeding in Instastories verschijnen. Deze verschillende werelden kunnen behoorlijk door elkaar lopen en dat kan best triggerend zijn. Is sociale media nog wel weg te denken uit het normale leven? En hoe vind je daar dan op een gezonde manier je weg in? De komende tijd zal wekelijks iemand zijn of haar ervaring rondom social media en eetstoornissen delen. Om zo samen bij te dragen aan het vinden van die online veiligheid. Hoe zorg jij voor jezelf online?

Vorige keer kon je het verhaal van Ciska lezen. Vandaag sluiten we deze serie voorlopig af met het verhaal van Sandy. Sandy is 18 jaar oud en zit momenteel in havo-4. Ze heeft een bijbaantje in de horeca bij een sushitent. Ze wil later ook mensen met eetstoornissen helpen in haar werk. 

Wat is jouw achtergrond met eetstoornissen?

"Ik kamp nu zo’n 3 á 4 jaar met eetstoornissen. Het begon allemaal heel 'onschuldig' met wat af willen vallen. In eerste instantie was het niks ernstigs, want ik nam nog steeds gewoon producten zoals chocola en taart. Maar op een gegeven moment werd steeds meer verboden. Daardoor kreeg ik last van eetbuien en compenseren. Ik wilde extreem 'gezond' eten, waardoor ik het gevoel had dat het verpest was zodra ik iets 'ongezonds' had gegeten. Ik heb een tijdje hulp gehad van een diëtiste en toen ging het steeds beter met de eetbuien, maar de restrictie werd steeds erger. Uiteindelijk kreeg ik de diagnose anorexia nervosa, het restrictieve type. Ik heb lang op wachtlijsten gestaan en belandde daardoor in opname in het ziekenhuis. Na die opname kon ik eindelijk echt beginnen met een behandeling. Gelukkig gaat het al een stuk beter en heb ik mijn behandeling kunnen beëindigen!"

Gebruik jij social media en waar gebruik je dit voor?

"Zeker. Ik ben het meest te vinden op Snapchat, Spotify en Instagram. Snapchat gebruik ik om in contact te zijn met vriendinnen en leuke foto’s te sturen naar ze. Op Spotify luister ik veel muziek. Instagram gebruik ik om op de hoogte te blijven van mijn vrienden/familie en van de gebeurtenissen op de rest van de wereld. Ook heb ik een recovery account op Instagram. Dat account gebruik ik ter motivatie voor mezelf en om anderen te inspireren en te helpen. Ik besteed best veel tijd online, maar ik probeer er wel op te letten dat het niet ten koste gaat van mijn 'echte' leven."

Maakt het je leven leuker?

"Aan de ene kant vind ik het fijn om anderen gelukkig te zien, maar hierbij moet ik wel in mijn achterhoofd houden dat het een momentopname is. Ook mijn familie en vrienden hebben mindere momenten. Ook is het fijn om op de hoogte te zijn. Je kunt makkelijk contact houden met je vrienden en familie over de hele wereld. Je ziet leuke en grappige dingen voorbij komen. Inspiratie opdoen is ook makkelijk geworden door social media. Er zijn ook steeds meer motiverende accounts die ik als erg helpend ervaar. Ik heb van social media wel geleerd dat je niet perfect hoeft te zijn.

Ook zit er een keerzijde aan social media. Er staan zoveel ideaalbeelden op en je kunt je daardoor zo makkelijk vergelijken. Dit heeft een negatief effect. Ook kun je van social media het gevoel krijgen dat je constant online moet zijn, want je wil er voor iedereen zijn en je wilt op de hoogte zijn van alles en iedereen. Zelf heb ik social media ervaren als een makkelijk middel om te communiceren zonder face-to-face contact te hoeven maken. Ik durfde steeds minder snel contact te leggen in de echte wereld. De accounts die mij een negatief gevoel geven of een negatief effect op mij hebben, ontvolg ik en probeer ik te vermijden.

Of social media mijn leven echt leuker maakt? Ik denk het niet. Er zijn wel positieve punten van social media, maar ik zie het meestal meer als een last. Maar ik denk wel dat je social media op jouw telefoon zo kunt maken dat het een veilige plek wordt voor jou."

Wat voor accounts volg je zelf?

"Met mijn persoonlijke account volg ik voornamelijk mijn vrienden, familie en accounts van mijn turnvereniging. Ook volg ik dingen als NOS om het nieuws te volgen en accounts met quotes. Met mijn recovery account volg ik anderen mensen die in herstel zijn en een paar accounts die eten testen en reviews geven. Ik let er wel op dat ik accounts volg die mij niet triggeren. Alle positieve vibes geven me een fijn en motiverend gevoel. Zo zorg ik ervoor dat ik anderen kan supporten en dat ik zelf beter kan worden."

Krijg je op social media accounts aangeraden wat je daadwerkelijk wilt zien, of komt er ook veel voor bij waar je niet in geïnteresseerd bent (of zelfs door getriggerd wordt)?

"Eerst kreeg ik veel accounts aangeraden die te maken hadden met afvallen of gezonde voeding. Op een gegeven moment realiseerde ik me dat ik dat helemaal niet tegen wilde komen en dat het niet helpend was. Sinds die tijd ben ik accounts en posts die ik niet wil zien (of soms zelfs triggerend waren) gaan markeren als 'ongeïnteresseerd'."

Wat vind je ervan dat mensen zichtbaar zijn met hun eetstoornis op social media?

"Ik vind het heel dubbel. Het kan heel motiverend werken, maar het kan ook werken als triggerend. Iemand met een eetstoornis kan er natuurlijk niks aan doen dat hij/zij een eetstoornis heeft, maar hij/zij kan wel opletten met wat hij/zij plaatst op social media. Als je door je eetstoornis heel dun bent, kun je erop letten dat je niet elke dag je lichaam showt aangezien dat triggerend kan zijn. Ook het delen van het aantal ziekenhuisopnames, het delen van je gewicht, het delen van calorieën, het delen van eetgestoorde handelingen is niet helpend. Dus wat ik er nou van vind dat mensen zichtbaar zijn met hun eetstoornis ligt aan hun gebruik van social media. Ik vind de motiverende mensen wel echt top."

Hoe denk je dat social media mensen kan helpen in hun herstel?

"Je kunt via social media een stukje herkenning vinden die je het echte leven minder snel zult vinden. Je kunt ervaringen delen en je voelt je minder alleen. Je kunt elkaar dan ook steunen en tips geven. Je kunt snel even contact zoeken met mensen die hetzelfde doormaken. Ik heb van social media echt veel geleerd over herstel en eetstoornissen. Je hoeft helemaal geen ondergewicht te hebben om een mentale ziekte te hebben. Iedereen verdient hulp. Ook kun je door social media gaan zien hoe mooi het leven is zonder eetstoornis, dat kan enorm motiverend zijn. Ook denk ik dat door social media mensen zonder eetstoornis iets meer te weten komen over eetstoornissen. Ik vind dat het taboe van het hebben van een eetstoornis verbroken moet worden. Niemand kiest er namelijk voor om een eetstoornis te hebben, het overkomt je."

Hoe denk je dat social media eetstoornissen juist kunnen verergeren?

"Door social media kun je jezelf zo makkelijk vergelijken met anderen. Iedereen zit in een andere levensfase; en al zit je in een zelfde levensfase, voor iedereen ziet die levensfase er anders uit. Iedereen is anders en iedereen heeft andere behoeftes. 'Even if we all ate the same and exercised the same, we’d still look different.' Ook kom je op social media heel veel perfecte plaatjes tegen. Onrealistische ideaalbeelden worden er gecreëerd. Veel foto’s zijn zelfs bewerkt. Daarnaast zijn de foto’s die je op social media tegenkomt vaak hoogtepunten van mensen. Jij vergelijkt jouw 24/7 met iemand anders' hoogtepunten. Een oneerlijke vergelijking, kun je wel zeggen. Daarnaast zijn er op social media ook steeds meer accounts te vinden over afvallen en gezond eten. Hierdoor kan je eetstoornis juist versterken. Er zijn zelfs 'pro-ana' accounts die je tips geven over eetstoornis gedrag. Je kunt door middel van social media heel makkelijk op het slechte spoor gezet worden."

Waarom heb je ervoor gekozen een recovery account te beginnen?

"In eerste instantie begon ik met een recovery account om inspiratie op te doen en motivatie te krijgen. Ik voelde me op die manier niet alleen en het voelde als een soort toestemming om te herstellen. Ik was in eerste instantie dan ook anoniem op dat account. Nu ben ik al wat minder anoniem, maar ik merk dat ik het toch spannend zou vinden als iemand die ik ken mijn account zou vinden. Nu sta ik er wel zo in dat ik vind dat het taboe op eetstoornissen verbroken moet worden en ik durf er steeds meer over te openbaren. Ik ben altijd bang wat anderen zullen denken, maar ik kies steeds meer voor mezelf. Ik wil graag meer delen op mijn account, maar ik weet nooit zo goed wat en of het wel helpend is. Maar ik denk dat ik gewoon moet gaan kijken wat wil IK delen en wat zou IK willen vertellen aan deze wereld. Nu probeer ik mensen te motiveren en te helpen waar ik kan."

Is het hebben van een recovery account alleen maar helpend, of kom je hierdoor ook veel triggerende inhoud tegen?

"Het hebben van een recovery account is voor mij in de meeste gevallen helpend. Het kan echter ook triggerend zijn. Je kan het namelijk ook gebruiken voor het opzoeken van triggers en zo je eetstoornis in stand houden. Je kunt zeker triggerende inhoud tegenkomen, want er zijn gewoon mensen met een eetstoornis op social media die het gevoel hebben dat ze zichzelf moeten bewijzen. Dat ze moeten bewijzen hoe ziek ze zijn. Dan is het de kunst om voor jezelf te herkennen welke accounts voor jou helpend zijn en welke niet en vervolgens de keuze te maken om alleen helpende content te volgen."

Denk je erover na wat voor invloed jouw content kan hebben op jouw volgers?

"Zeker, maar dat maakt het mij ook lastig. Ik ben namelijk hoogsensitief en kan me in iedereen inleven. Dat zorgt ervoor dat ik kritisch ben op elk detail. In eerste instantie zal je denken dat dat juist goed is, maar mij werkt het juist tegen. Ik word er enorm onzeker van en durf niet zo goed content te plaatsen. Ik ben (te) snel bang om iets verkeerds te zeggen of iemand te kwetsen. Mijn doel is om de goede kant van herstel te laten zien. Toch wil ik eigenlijk wel heel graag mijn verhaal delen met de wereld en laten zien dat herstel mogelijk is. Thema’s bespreken die helpend kunnen zijn voor mensen met een eetstoornis maar ook voor mensen zonder eetstoornis."

Wat zou er gebeuren als je vandaag zou stoppen met je account? 

"Veel verschil zou het voor mij niet maken. Naast het recovery account dat ik heb, heb ik gewoon nog een leven. Een leven met vriendinnen, familie, hobby’s en school. Het is ook niet dat ik echt niet zonder mijn recovery account kan. Wel zou ik mijn lotgenoten waarmee ik contact heb opgebouwd enorm missen. Ze hebben mij geholpen en ze hebben mij een goed gevoel gegeven als ik hun heb kunnen helpen.

Wel denk ik dat een recovery account je ziek kan houden. In eerste instantie kan een recovery account een schop onder je kont zijn om voor herstel te gaan, het kan je de goede richting op laten gaan. Maar op een gegeven moment moet je de eetstoornis helemaal los gaan laten. Persoonlijk denk ik dat dat niet gaat als je zo bezig bent met een recovery account. Je moet op een gegeven moment ook dat loslaten en je 'normale' leven weer volledig oppakken.

Wel denk ik dat je je recovery account kunt omzetten in een soort persoonlijk mental health account. Dat je dan jouw gedachtes/ervaringen deelt, maar niet constant bezig bent met de eetstoornis. Meer alleen de motivatie zijn voor anderen en je tegelijkertijd richten op je eigen leven. Ik wil stiekem zelf mijn account meer persoonlijk gaan maken, want ik wil ook mensen zonder eetstoornis bereiken en hun inzicht geven over mensen met een eetstoornis (vanuit een gezond perspectief). Zelf vind ik het nog te spannend denk ik, al wil ik het wel graag."

Wat wil je graag meegeven aan de lezers van Proud2Bme over het gebruik van social media?

"Let goed op jezelf. Zorg ervoor dat jouw social media je niet triggert, maar juist positieve vibes uitstraalt en helpend is. Jouw herstel is niet te vergelijken met dat van een ander. Iedere eetstoornis zit anders in elkaar en ieder gaat op zijn eigen tempo aan de slag met herstel. Kies voor jezelf en laat jouw gezondheid niet ten onder gaan om een ander te helpen. Je eigen gezondheid staat altijd op nummer één. Stel niet te hogen eisen aan jezelf en geniet van de leuke en mooie kanten van social media."

♥

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.