Als ik in dagboekjes op Proud2Bme soms lees hoe meiden praten over hun 'niet zo ernstige' eetstoornis, over behandeling die ze niet willen of voortijdig zijn gestopt, kan ik me soms wel eens boos maken. Een frustratie die is gebaseerd op het gevoel van spijt dat ik al eerder in dit blog over spijt van mijn eetstoornis beschreef. Het ontkennen van hun eetstoornis en uitstellen van hulp vragen frustreert mij enorm en veroorzaakt de neiging dat ik de meiden die dit zeggen door elkaar wil schudden en wil schreeuwen: Stop hiermee, zoek hulp!

Ik begrijp inmiddels dan ook ontzettend goed hoe gefrustreerd omstanders kunnen raken wanneer iemand geen hulp aanvaart, liegt, dingen achterhoudt of als ze haar eetstoornis of de ernst ervan glashard ontkent. Dat is ontzettend moeilijk om te zien. Het is doodzonde en het kan je radeloos maken als omstander. Sommige mensen geven het op, anderen worden boos en maken ruzie. Want wat moet je doen als ze niet alleen tegen zichzelf liegt en zegt ‘dat het wel meevalt', maar ook jou voorhoudt dat het allemaal wel prima is zo?

Moeilijke kwesties die ik regelmatig voorbij zie komen op het forum of waarover ik mailtjes ontvang van ouders of vriendinnen van mensen met een eetstoornis. ‘'Ik heb alles al geprobeerd'' lees ik vaak in de berichten en dus sta ook ik soms met mijn mond vol tanden. Wat ik gelukkig wel kan doen is even luisteren, laten weten dat er meer mensen zijn die dit moeilijk vinden, zodat ze zich niet alleen voelen in deze strijd. En vertellen wat ze in ieder geval wel kunnen doen, al is het geen oplossing. En vooral hoop geven, want dat is er altijd!

In deze blog wil ik wat meer uitleg geven over de situatie waarin je zit als je dochter, vriendin of partner de ernst van haar eetstoornis ontkent. Als eerst is het belangrijk om te weten waarom ze dit doet en hoe het komt dat ze zegt wat ze zegt. Je kunt niet altijd de eetstoornis de schuld geven natuurlijk, maar vergeet niet dat die wel een grote invloed op haar heeft. Ontkennen hoe erg de eetstoornis is kan ook iets zijn dat ze bewust of onbewust doet om er niet aan te hoeven werken. Door te ontkennen dat er een probleem is of dat het probleem erg is, hoeft ze er niet aan te werken. Ook hoeven anderen dan niet op haar te letten. Door een leugentje tegenover zichzelf of een ander houdt ze mensen voor dat het wel goed gaat en hun zorgen niet nodig zijn. Zorgen die haar zouden kunnen helpen en dat is nu juist precies hetgeen dat ze ontzettend eng vindt.

Hoe gevaarlijk een eetstoornis soms ook lijkt, toch heeft degene die het heeft er een voordeel aan. Een vorm van controle, macht, zekerheid of juist zorg en aandacht kan het opleveren. Die voordelen wegen zo zwaar op tegen de nadelen, dat die soms worden ontkent of niet worden besproken. Alles lijkt anders dan het is en de omgeving wordt daar soms in meegesleept. Een eetstoornis heeft dan ook vaak niet alleen invloed op degene die het heeft, maar ook op haar hele omgeving. Dit maakt het extra belangrijk om jezelf bewust te zijn van de problemen, bij jouw eigen mening en gevoel te blijven stilstaan en je niet teveel te laten meeslepen.

Het is niet gek dat je je als ouders soms laat meevoeren in de zieke gedachtes, als je er zelf ook maar weinig vanaf weet. Daarom is het dan ook erg belangrijk je erin te verdiepen en over te praten met de mensen om je heen. Sta ook zelf stil bij wat jij van de situatie vindt. Probeer jouw gezin of vriendschap met haar eens van een afstand te bekijken alsof het een ander is die je ziet worstelen. Als jouw gezin het gezin van je vriendin was, wat zou je die vriendin dan als advies geven? Wat zou je dan voelen en wat zou je vinden van de situaties waarin haar dochter verkeerde? Soms kan dit helpen om weer even terug in de realiteit te komen en je niet mee te laten voeren in alle eetgestoorde leugentjes. 

Het is dus goed om te weten waarom ze de situatie ontkent en bijvoorbeeld zegt geen behandeling meer nodig te hebben, na drie gesprekken bij de psycholoog wel zelf verder te kunnen of na een ziekenhuis opname weer gewoon naar school wil gaan. Als ze echt aan zichzelf moet werken, kan dat een zware strijd worden. Een strijd waarvan ze waarschijnlijk hoopt deze niet aan te hoeven gaan en er ook via een andere weg vanaf te kunnen komen. Niets is vaak minder waar en daarom is het toch vaak ontzettend belangrijk om hulp te zoeken.

Soms vertellen de meiden aan hun ouders hoe verschrikkelijk ze worden behandeld in de kliniek waar ze verblijven. Een kwetsbaar meisjes dat niet goed verzorgd wordt, wekt bezorgdheid bij ouders op die vrijwel direct doorschieten in hun beschermende rol. Ze horen aan hoe verschrikkelijk het wel niet is en staan soms vrijwel direct op de stoep om hun kind er vandaan te halen. Terecht naar hun gevoel, maar in hoeverre kloppen de verhalen die een meisje in deze enorme angst om haar eetstoornis los te laten aan haar ouders vertelt? Is het niet eigenlijk gewoon weglopen uit de kliniek?

Ontkennen dat hulp nodig is, liegen, zeggen dat ze het wel zelf kan of ouders zoethouden met loze beloftes is vaak enorm frustrerend voor ouders en omstanders. Keer op keer blijkt alles niet waar te zijn of dreigt het weer ontzettend mis te gaan. Ze zegt allerlei hoopvolle dingen, maar het gaat ondertussen alleen maar slechter met haar. Het is daarom niet alleen belangrijk om te weten in wat voor strijd je dochter zit, het is ook belangrijk om te weten waar je het voor doet, hoop te houden en te blijven geloven in haar herstel. Zolang ze nog niet alles heeft geprobeerd, zolang ze de behandeling nu niet afmaakt is er nog hoop. Verlies dat niet al voordat de strijd gestreden is. Blijf hoopvol en laat haar ook weten dat jij niet opgeeft.

Natuurlijk mag je ook uitspreken hoe jij je voelt bij de situatie. Vertel haar bijvoorbeeld dat jij wel vindt dat het ernstig is en dat jij ziet dat ze niet gelukkig is. Laat weten dat zij dat misschien niet ziet, maar jij daar anders naar kijkt en vindt dat ze hulp nodig heeft bijvoorbeeld. Je hoeft je mening niet bij te stellen omdat zij keer op keer de situatie bagatelliseert. Je mag je mening op een rustige manier naast haar mening zetten en vragen stellen. Misschien kun je ook vragen of ze jouw mening begrijpt, zonder dat ze je daarna probeert te overtuigen. Wees in ieder geval open, eerlijk en rustig als je het gesprek hierover met haar aangaat. Blijf praten, blijf bij je eigen visie en zoek steun en hulp.

Note: Ik heb het in deze blog over een meerderjarig persoon die lijdt aan een eetstoornis, m/v. Bij minderjarigheid hebben ouders meer invloed op de behandeling.

Wil je meer weten over eetstoornissen of over hoe je met iemand in jouw omgeving om moet gaan die hiermee te maken heeft, lees dan ook deze blogs eens:
Hoe help je iemand met een eetstoornis?
Wat kan ik als ouder zelf al doen?
Hoe help je een vriendin met een eetstoornis?
Omgaan met iemand met een eetstoornis
Uitwonende dochter met een eetstoornis
Ze loopt weg uit de kliniek
En bekijk de andere artikelen voor ouders en omstanders hier.