Misschien al eerder, maar vooral vanaf de middelbare school was ik op zoek naar controle. Ik wist niet goed met negatieve gevoelens, stress en onzekerheid om te gaan en heb een behoorlijk druk hoofd vol gedachten. Ik wilde dat het stopte, ik wilde grip. Gewoon weten wat er ging komen en zeker weten dat ik het aan kon. Ik zocht die controle in eten, of eerder in niet eten, en kreeg op ten duur Anorexia.

Controle was belangrijk voor me op verschillende manieren. Aan de ene kant vond ik het veilig om het ‘'meisje met de eetstoornis'' te zijn. Die rol was me bekend, ik wist wat ik erin kon doen en het voelde vertrouwd. Verder was het ook zo dat ik de controle had over mijn gewicht, maar ook over mijn gevoelens. Ik was de baas en ik bepaalde wat ik woog, hoeveel ik at en onderdrukte daarmee gevoelens.

Ik leek controle te hebben op mijn leven omdat ik mezelf had verdoofd. Ik dacht controle te hebben, maar moest daardoor keihard zijn voor mezelf. Ik stelde hoge eisen en legde mezelf regels op. Niet op een aardige manier, maar ik vond wel dat ik er dingen mee bereikte. Ik bracht mezelf discipline bij met harde hand.

Die controle begon in de loop van de jaren steeds meer voor me te betekenen. Zonder die controle zou er van alles mis gaan, dacht ik. Ik zou dan waarschijnlijk mijn studie niet kunnen behalen, zou dik worden en lelijk. Ik zou er stomme dingen uitfloepen en overspoeld worden door emoties. Dat wilde ik niet en dat maakte het loslaten van mijn eetstoornis dan ook knap lastig. Zeker die laatste hardnekkige restjes.

Toch zitten er veel voordelen aan het niet hebben van controle over je leven. In het begin vond ik het natuurlijk ook dood eng en kon ik er helemaal niet van genieten om geen controle te hebben. Intussen heb ik mezelf weer vrijgelaten. Het voelt een beetje alsof ik mezelf heb bevrijd uit een kooi waarin ik mezelf gevangen hield. Ik moest en zou binnen de lijntjes kleuren, maar vind het intussen heerlijk dat zo nu en dan juist helemaal niet te doen.

Ik weet intussen wat de voordelen zijn van een leven waarin je niet dwangmatig controle zoekt en ik geniet ervan die controle los te laten. Kun je je voorstellen, na 8 jaar eetstoornis? Misschien niet, maar toch wil ik je graag overtuigen dat het kan en wat er zo leuk is aan het ‘verliezen' van controle en ‘terug krijgen' van vrijheid.

♥ Minder zorgen
Doordat je jezelf minder regels en eisen oplegt, hoef je je ook veel minder zorgen te maken. Je dacht het misschien juist rustig te maken in je hoofd door controle te houden, maar eigenlijk maak je het daardoor alleen maar drukker. Laat je die controle los, dan is er juist veel minder om je druk om te maken. Je zorgt er dan juist voor dat je meer rust krijgt.

Ik probeer dingen los te laten door ze (visueel) aan een ballonnetje te hangen en los te laten. Oordelen van anderen over uiterlijk, redenen waarom ik me zou moeten gedragen, perfectionistische eisen die ik stelde en meningen van anderen... Ik probeer ze los te laten. Stel dat ik aankom, wat dan nog? Stel dat iemand me niet mooi vindt? Nou en! Als IK maar gelukkig kan zijn met wie ik ben, daar gaat het om. Dat kan ik inmiddels nu zo zien en dat geeft een hoop bewegingsvrijheid.

♥ Eten waar ik zin in heb
Vanaf dat ik mijn eetstoornis overwonnen had (wat heel gelijdelijk ging), kon ik mezelf steeds meer vrijheid geven wat eten betreft. Het was echt niet makkelijk om daar los van te komen, zeker niet, maar het kan wel. Ik leerde stap voor stap dat die controle echt niet zo belangrijk was als dat ik was gaan geloven. Ik merkte dat ik kon genieten van eten, soms iets extra's kon nemen en het eten niet hoefde op te tellen. Stap voor stap liet ik de controle meer los door naar behoefte te leren eten. 

Natuurlijk is dat niet gemakkelijk en heel eng in het begin. Maar wat geeft het een fijn gevoel als ik impulsief een ijsje kan eten, ‘smorgen de lekkerste ontbijtjes voor mezelf klaar kan maken en geen uren per dag kwijt ben aan gepieker over wat wel, wat niet en hoe laat gegeten kan worden.

♥ Weg met die weegschaal
In het begin was het best wel eng om mezelf niet meer elke week (of elke dag) te wegen. Nu wist ik niet meer hoeveel ik woog. Ik dacht dat ik alsmaar dikker zou worden en bij alles wat ik at dacht ik na. Die weegschaal gaf me een gevoel van controle. Als ik wist hoeveel ik woog, had ik weer ergens controle over, en dat voelde sterk. Het bracht me zekerheid. En die zekerheid zou mij wat geluk terug geven...?

Intussen heb ik wel ongeveer, maar echt niet meer precies een idee van hoeveel ik weeg. Ik merk aan mijn kleding wel of ik ben aangekomen of afgevallen. Maar daar let ik intussen ook niet echt meer op. Ik probeer regelmatig te eten en te variëren. Dat variëren vond ik tijdens mijn eetstoornis eng, maar geeft me nu juist lekker veel vrijheid nu ik merk dat ik daardoor niet ineens heel veel gewichtsverschil heb.

Lees hier over 'Afkicken van de weegschaal'.

♥ Gezonde spanning
Ik kon voor en tijdens mijn eetstoornis heel slecht met stress en spanning omgaan. Ik vrat mezelf als het ware op in plaats van het eten. Ik wilde stress voorkomen in plaats van opzoeken. Door op ten duur spanning toe te gaan laten en er mee te leren omgaan, ervaar ik nu nog steeds stress en spanning in mijn leven. Maar in een hele andere vorm.

Ik ben niet meer bang dat ik bang zal worden. En ook niet gespannen omdat ik misschien gestrest zal raken. Ik probeer spanning net zo goed toe te laten als ontspanning. Het is er en je kunt het niet wegstoppen. Ik dacht van wel, maar ik kwam bedrogen uit. Wegstoppen is dus geen optie. En inmiddels kan ik het er al goed laten zijn. Ook zorg ik voor ontspanning door mindfulness of leuke afleiding.

Daarnaast is spanning ook iets leuks. Natuurlijk zijn dingen soms eng in het leven, doe je het in je broek van sommige dingen. Maar het hoort er toch echt bij. Spanning is in bepaalde mate gezond en ervoor wegduiken of het weg willen stoppen, werkt niet. Probeer spanning niet als negatief gevoel te zien. Het kan adrenaline opwekken en daardoor soms ook best leuk zijn. Al is dat meestal pas achteraf.

♥ Controle bestaat niet
De beste reden om controle los te gaan laten, is omdat het niet bestaat. Misschien vind je het onzin dat ik dat schrijf, maar toch is het zo. Tijdens mijn eetstoornis was ik er ook van overtuigd dat ik controle had, maar ik weet inmiddels zeker dat dat helemaal niet het geval was. Niet ik had de controle, maar mijn eetstoornis.

Daarbij moest ik mijn lichaam slopen, vrienden verliezen, mijn opleiding stoppen en ongelukkig worden om die controle te kunnen behouden. Dus eigenlijk had ik totaal geen controle, maar gaf ik er toch heel veel voor op. Controle hebben over je leven, over emoties of over de toekomst... het bestaat niet. Hoe graag je ook zou willen van wel.

♥ Met open armen
Natuurlijk is het allemaal heel eng en spannend. Zeker weten, dat ontken ik niet. Maar die controle loslaten betekent ook dat je het leven weer durft te ontvangen. Misschien vond je het leven al een tijdje helemaal niet zo leuk meer of enorm ingewikkeld. Dat begrijp ik, maar komt ook doordat je het niet ontvangt. Alles lijkt je maar te overkomen, maar toch is het enige wat jij doet, die eetstoornis aangrijpen.

Probeer te voelen en kwetsbaar te zijn. Hoe eng dat ook is. Maar als je weer leert huilen, bang zijn of boos, dan kun je ook weer leren lachen, genieten en weer gelukkig zijn.

♥ Jezelf zijn
Wanneer je obsessief bezig bent de controle te houden op je leven, onderdruk je jezelf. Ik wilde ook jaren lang een meisjes zijn dat ik niet was. Ik wilde netjes, rustig, elegant en stoer zijn. Ook wilde ik een hoge opleiding hebben, goed kunnen leren en zelfverzekerd zijn. Echt niet perse onmogelijk, maar omdat ik een beeld voor ogen had, kwam ik zelf helemaal niet uit de verf.

Ik wist wel hoe ik wilde zijn en hoe het ‘hoorde' volgens mijn omgeving. Maar ik wist totaal niet meer wie ik van nature als persoon was. Ik had het altijd onderdrukt, weggestopt en afgekeurd. Ik werd onder controle gehouden door mezelf en daar had ik een eetstoornis en een flinke dosis zelfhaat voor nodig.

Intussen heb ik mezelf al steeds beter leren kennen. Ik kom steeds dichter bij wie ik in werkelijkheid ben. Ik vond niet meteen alles leuk, maar om de meeste eigenschappen die niet zo handig zijn, kan ik intussen wel lachen. Toen ik eenmaal besloot mezelf te laten zijn wie ik was, voelde dat als een bevrijding.

Ik weet nog goed dat ik in de keuken stond en bedacht: Weetje, ik ga eens niet netjes doen, me niet inhouden. Ik maakte er een enorm zooitje van en het kon me lekker niets schelen. Ik vond het heerlijk om bezig te zijn in de keuken, maar dan wel lekker op mijn eigen manier. En niet zoals het ‘hoort'. En dit is slechts een praktisch voorbeeld.

Controle verlies is eigenlijk geen verlies, zelfs ook al voelt het soms zo. Een beetje een rem en een beetje discipline is misschien wel handig. Maar jezelf onder de plak hebben en controle uitoefenen op jezelf gaat je niet gelukkig maken. Juist als je de controle loslaat, krijg je er vrijheid voor in handen. Hoe eng de stap ook is!

♥