Wanneer je lijdt aan een eetstoornis, of het nu al lang is of juist nog maar een korte periode, hulp zoeken is altijd een zeer moeilijke stap. Vaak moedigen wij bezoekers van Proud2Bme die problemen hebben met eten of zelfbeeld aan om hulp te gaan vragen. Dit wordt veelal gezien als een grote opgave en veel mensen weten daarbij niet hoe zij de weg naar hulp moeten vinden. In deze blog zal ik aan de hand van mijn eigen ervaring met een eetstoornis en kennis van mijn opleiding hier uitgebreid over vertellen.

Erkenning eetstoornis
Een groot probleem bij eetstoornissen is dat veel mensen die hier last van hebben, vaak als gevolg van schaamte, niet erkennen problemen met eten te hebben. Doordat zij niet willen toegeven dat ze ziek zijn, zal er vaak ook geen behandeling volgen. Ook zijn veel mensen die kampen met eetproblemen bang dat hun problemen niet ernstig zijn, of vragen zij zich af of ze eigenlijk wel een eetstoornis hebben. Hierdoor duurt het vaak langer voordat er hulp gezocht wordt. Uit onderzoek is gebleken dat hoe langer je wacht met hulp zoeken voor een eetstoornis, hoe langer het duurt voordat je genezen bent. De gemiddelde duur van volledige genezing ligt al op ongeveer zes jaar, nadat de behandeling is gestart.

bron foto

Hulpvormen
Iedereen is verschillend en voor de een zal een bepaalde behandeling beter zijn dan een ander. De behandeling die wordt gekozen, hangt af van de ernst van de situatie en ook vaak van de persoonlijke voorkeur. Er zijn dan ook veel verschillende hulpvormen voor als je kampt met een eetstoornis.

♦ Diëtiste
Wanneer er voornamelijk sprake is van een verstoord eetpatroon en de psychische, onderliggende problemen minimaal zijn, kan een huisarts er bijvoorbeeld voor kiezen jou alleen te door te verwijzen naar een diëtiste. Een diëtiste kijkt samen met jou wat je huidige eetpatroon is en hoe zij dit kan gaan aanpassen naar een gezond en normaal eetpatroon. Als je aan een eetstoornis lijdt, word je ook vaak bij de diëtiste gewogen. Deze controle wordt soms gezien als straf, maar is bedoeld als hulpmiddel. Op momenten dat het even wat minder met je gaat en je toch weer een lichte terugval krijgt, kan de diëtiste samen met jou op tijd ingrijpen.

♦ Geestelijke Gezondheidszorg
Een andere vorm van hulp is hulpverlening vanuit de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ). Via de huisarts kan je een verwijzing krijgen naar één van de verschillende onderdelen binnen de GGZ. Zo kan je worden doorverwezen naar de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD), naar een algemeen ziekenhuis of naar een academisch ziekenhuis. Binnen deze drie genoemde soorten instellingen is er vrijwel altijd een psychiatrische afdeling aanwezig, waarbij je terecht kan om te praten over je eetstoornis. Deze vormen van behandeling zijn meestal ambulant, maar soms moet je vaker komen, bijvoorbeeld voor dagbehandeling of een opname. Een opname kan nodig zijn als er sprake is van een extreem laag gewicht of veel lichamelijke klachten. Dit klinkt nu als het ergste wat je kan overkomen, maar wanneer dit gebeurt doet de arts dit nooit voor niets! Zo'n opname kan nodig zijn om je leven te redden!

♦ Vrijgevestigde psycholoog
Daarnaast kun je ervoor kiezen om een behandeling te starten bij een vrijgevestigde psycholoog. Deze groep psychologen valt onder de Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen en Psychotherapeuten (LVVP) en heeft net als de psychologen binnen een gezondheidszorginstelling een BIG-registratie. Deze registratie houdt in dat de psycholoog voldoet aan de eisen die de overheid stelt aan de opleiding en beroepsuitoefening. Een vrijgevestigde psycholoog heeft alleen een eigen praktijk in plaats van een spreekkamer in een ziekenhuis of kliniek. Het voordeel hiervan is dat de wachttijden veelal een stuk korter zijn. Via ons hulpoverzicht kun je veel vrijgevestigde therapeuten bij jou in de buurt vinden. Veelal kun je hier met een verwijzing van de huisarts al snel terecht. Vraag voordat je met de behandeling start wel even na hoe het zit met de vergoeding. Sommige vrijgevestigde therapeuten hebben niet met iedere zorgverzekeraar een contract, wat betekent dat niet altijd alle gesprekken (volledig) vergoed worden. Soms moet je bovendien een eigen bijdrage betalen. Je kunt dit ook even bij je zorgverzekering navragen.

♦ Zelfhulporganisaties
Als de drempel naar bovengenoemde hulpvormen nog te groot is, is er ook de mogelijkheid om te kijken naar zelfhulporganisaties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Ixta Noa of het Leontienhuis. Vaak wordt hier gewerkt met ervaringsdeskundigen en beschikken deze organisaties over inloophuizen waar je altijd terechtkunt voor wat steun of advies. Veelal zijn er tevens zelfhulpgroepen waar je op laagdrempelige wijze een begin kunt maken met het praten over je problemen en waarnaar je mogelijk de stap kunt zetten naar de ''echte'' hulpverlening. Voor deze organisaties heb je geen verwijzing van de huisarts nodig.

♦ Centrum voor eetstoornissen
Als laatste vorm van 'professionele' hulpverlening kan er worden gekozen voor een behandeling vanuit een gespecialiseerde (eetstoornissen)kliniek, ook wel een centrum voor eetstoornissen genoemd. Deze klinieken bieden verschillende behandelingen aan, van bijvoorbeeld ambulante gesprekken tot aan groepsbehandeling, deeltijdtherapie, dagbehandeling of opnames. Tijdens deze behandelingen krijg je veelal verschillende vormen van therapie aangeboden, zowel individueel als met groepsgenoten, en leer je weer stap voor stap een normaal eetpatroon op te bouwen en wordt er bovendien naar de achterliggende oorzaak van je eetstoornis gekeken.

Een behandeling in een kliniek is natuurlijk een lastige beslissing en voordat je hiermee start, volgt vooraf altijd een intakegesprek. Bij dit intakegesprek kijken de hulpverleners uit de kliniek op welke manier zij jou het beste kunnen gaan helpen en of zij dit ook daadwerkelijk binnen hun gebied kunnen toepassen. In Nederland zijn er verschillende klinieken waar patiënten met eetstoornissen terecht kunnen. Zo richten Centrum Eetstoornissen Ursula en Altrecht Eetstoornissen Rintveld zich uitsluitend op eetstoornissen.

Andere instellingen zoals Accare en Emergis richten zich op een breder aspect van psychische aandoeningen, maar behandelen ook eetstoornissen. Daarnaast biedt Human Concern verschillende behandelingen voor patiënten met een eetstoornis aan. Human Concern is ook een gespecialiseerde kliniek, maar is daarbij een organisatie vanuit ervaringsdeskundig perspectief. Patiënten krijgen hier, naast hulp van psychiaters, diëtisten en overige hulpverleners, hulp van personen die zelf ook aan een eetstoornis hebben geleden en nu genezen zijn (ervaringsdeskundigen). Dit kan voor sommigen extra vertrouwen of motivatie geven.

Regelgeving
In sommige gevallen kan het zijn dat iemand anders (met jou) beslist over jouw behandeling. Dit heeft te maken met de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Wanneer je jonger bent dan twaalf jaar moeten altijd je ouders beslissen welke behandeling zij toestaan en mag jij meebeslissen. Als je tussen de twaalf en zestien bent, mag je zelf beslissen en moeten je ouders jouw voorkeur bevestigen. Indien je ouders een andere mening hebben dan jijzelf dan zal de arts naar jou moeten luisteren op voorwaarde dat dit geen levensbedreigende situatie veroorzaakt. Vanaf zestien jaar mag je volledig zelfstandig beslissen en heb je geen toestemming van je ouders meer nodig. Daarnaast heeft de arts bij acute situaties ook geen toestemming meer nodig van jou en moet hij handelen volgens zijn plicht. Dit zijn kort omschreven de regels die betrekking hebben op het kiezen van je eigen behandeling.

Welke hulpvorm past bij jou?

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2015