Herbelevingen door trauma

 

Mensen die kampen met een posttraumatische stressstoornis hebben vrijwel altijd last van herbelevingen. Eigenlijk zegt de naam al wat herbelevingen zijn, want tijdens een herbeleving is het alsof je een bepaalde situatie eigenlijk opnieuw beleeft. Voor mensen met een trauma gaat dit meestal over het trauma of delen hiervan. Als zo'n herbeleving plaatsvindt, kan het even voelen alsof diegene weer helemaal terug is in dat moment en alles opnieuw meemaakt.

Een herbeleving kan dus erg realistisch zijn, waardoor het voor degene die dit ervaart heel erg eng is. Bijna net zo eng als het trauma zelf. Iemand die bijvoorbeeld heeft meegemaakt dat zijn of haar huis volledig is afgebrand kan op zo'n moment echt weer die brandgeur ruiken, gillende sirenes horen of voor zich zien hoe een huis in vlammen opgaat. Dit kan midden op de dag gebeuren maar ook als iemand slaapt, in de vorm van nachtmerries.


Bron

''Een tijd geleden ging ik met een vriendin wat drinken in een café. Toen we ergens stonden te wachten wilde er iemand achter mij langs. Hij raakte mij heel kort aan en vroeg vriendelijk of hij even mocht passeren. Hoewel zijn hand mijn schouder amper een seconde aan heeft geraakt, schrok ik ontzettend en ik deed dan ook direct een stap naar voren. De man liep achter mij langs waardoor hij mij opnieuw aanraakte en hoewel ik me nu prima kan bedenken dat dit gewoon per ongeluk was, voelde het op dat moment weer even alsof ik een stuk jonger was. De situatie zorgde ervoor dat ik een herbeleving kreeg van een traumatische ervaring die een aantal jaar daarvoor plaatsvond. Ik heb geen idee hoelang ik in dat café voor me uit heb staan staren, maar uiteindelijk realiseerde ik me pas weer dat er niets aan de hand was toen ik buiten stond met diezelfde vriendin die me vertelde dat ik veilig was.'' - Karin  

Hoe iemand reageert op een herbeleving, verschilt eigenlijk per persoon en is vergelijkbaar met hoe mensen reageren in 'echte' situaties die levensbedreigend zijn. Sommige mensen zullen situaties die lijken op het trauma gaan vermijden om herbelevingen te voorkomen. In veel gevallen zijn mensen die last hebben van herbelevingen continu alert en waakzaam omdat er voor hun gevoel constant een bepaalde dreiging is. Dit kost veel energie en zorgt ervoor dat je sneller prikkelbaar, moe en boos wordt.

Er zijn ook mensen die gedachten, gevoelens en gesprekken die te maken hebben met het trauma gaan vermijden, in de hoop minder last te hebben van herbelevingen. Sommige mensen verdringen een trauma zelfs onbewust, zij kunnen zich het trauma niet meer herinneren. Deze mechanismen kunnen tijdelijk werken omdat ze ervoor zorgen dat je op de korte termijn minder last hebt van herbelevingen en minder bezig bent met het trauma, maar op de lange termijn zorgt het voor gevoelloosheid en raak je als het ware afgestompt. Veel mensen met deze klachten sluiten zich steeds meer af voor anderen, gaan minder praten over hun gevoelens en kijken somber naar de toekomst. Het trauma blijft immers altijd aanwezig.

Herbelevingen kunnen ook veel invloed hebben op de lichamelijke gezondheid. In veel gevallen zorgt een herbeleving ervoor dat er in korte tijd veel spanning op het lichaam komt te staan. Veel mensen krijgen hierdoor klachten zoals trillende handen, zweten, hyperventilatie of juist een gevoel van verlamming. Deze lichamelijke klachten kunnen ontstaan op het moment dat er sprake is van een herbeleving, maar deze kunnen ook daarvoor of daarna blijven bestaan als de kern van het probleem niet wordt aangepakt.

Herbelevingen zijn niet altijd te voorkomen. Soms worden we in het dagelijks leven geconfronteerd met situaties die ons doen denken aan nare dingen uit het verleden waardoor een herbeleving ontstaat. Wel is er vaak de mogelijkheid om uit een situatie te ontsnappen en te voorkomen dat je jezelf volledig verliest in een herbeleving. Ook kun je er zelf voor zorgen dat je niet of zo min mogelijk in situaties terechtkomt die spannend voor je zijn. Als ik merk dat het niet goed met me gaat, dan ga ik bijvoorbeeld even naar de wc om een paar keer goed adem te halen en even bij te komen. Het helpt dan om oefeningen te doen om in het hier en nu te blijven en die me eraan herinneren dat de huidige situatie nu is en niet vroeger, ondanks dat het me aan vroeger doet denken.


Bron

''Vier jaar geleden heb ik een ernstig auto-ongeluk gehad waardoor ik bijna niet meer in de auto durf te rijden. Vlak na het ongeluk heb ik het wel een aantal keer geprobeerd, maar ik raakte telkens in paniek, zeker als ik in de buurt kwam van de plek waar het ongeluk gebeurd is. Ik zag dan weer voor me hoe de auto die voor mij reed, tegen de vangrail knalde en wat voor chaos dit veroorzaakte. Vervolgens hoorde ik een enorme klap en kwam er rook uit mijn auto. Het is dan alsof ik de rook weer letterlijk uit mijn auto zie komen. Een paar weken na het ongeluk heb ik de auto zelfs een keer aan de kant gezet om te checken of alles wel in orde was. Door deze gebeurtenis, de herbelevingen en extreme angsten kom ik bijna de deur niet meer uit.'' - Denise 

Oefeningen die je hierbij kunnen helpen zijn bijvoorbeeld zintuigoefeningen, maar ook mindfulness is erg geschikt. Daarnaast is het belangrijk om met een therapeut te praten over je ervaringen en je herbelevingen om samen te bespreken wat je op deze momenten het beste kunt doen. Uiteindelijk is het van belang om aan de oorzaak van je herbelevingen te werken: het onderliggende trauma. Dit is niet gemakkelijk, maar wel noodzakelijk om het uiteindelijk te kunnen verwerken.

Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2016


Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.

 

Gerelateerde blogposts

Reacties

mamvan3 - Woensdag 17 augustus 2016 16:28
helaas allemaal heel bekend. Fijn om te lezen dat het niet alleen bij mij zo werkt.
Zowel het volledig vergeten van 1 trauma wat door een oefening inene helemaal boven kwam.
Ook het volledig van slag raken door iets onbenulligs zonder dat je het door hebt, zo maar heel snel "weg" van de bewoonde wereld zijn.
Nu voor de 2e keer EMDR waaronder ook voor het eerst het trauma wat totaal uit mijn geheugen verdwenen was.
Het is zwaar maar ik merk dat het helpt. De herbelevingen worden al wat minder.
Tine - Woensdag 17 augustus 2016 18:33
Ik zit nu in een behandeling voor c-ptss waar ze werken met imaginaire exposure. Het is een behandeling die overgenomen is uit Duitsland een van de bijzonderheden uit deze behandeling zijn de skills om herbelevingen tegen te gaan en te leren de spanningen tussen de 30 en de 70% te houden, om niet in herbelevingen of discociatie te schieten.
anoniem - Woensdag 17 augustus 2016 20:38
Nu ik bijna genezen ben van anorexia heb ik erg veel last van nachtmerries en herbelevingen... Deze zomer zijn er een aantal situaties geweest waarin een ernstig trauma van mij getriggerd werd. Mij hielp het als mijn vriend tegen mij bleef praten en me vertellen dat ik veilig was :)
Lotte - Woensdag 17 augustus 2016 21:45
Ik herken mezelf hierin helaas. Ik heb 3 jaar en 4,5 maand geleden een zwaar ongeluk gehad waarvan ik tot de dag van vandaag nog steeds niet van hersteld ben. Toen ik wakker werd in het ziekenhuis bleek dat ik pas 3 weken later wakker werd dan ik zelf dacht. Ik heb door het ongeluk een incomplete lage dwarslaesie opgelopen en zal nooit meer zonder hulp of ondersteuning kunnen staan of lopen. Ik moet als ik naar school ga langs de plek van mijn ongeluk, en vind het echt enorm zwaar. Ik ben in therapie voor mijn herbelevingen en nachtmerries, en ga vaak samen met mijn therapeut op de fiets en ik met mijn handbike terug naar de plek, daar praten we samen over van alles. Ik merk dat de herbelevingen steeds een beetje minder vaak voorkomen, en daarom ben ik zowel mijn therapeut als hond heel dankbaar.
paulina de jong - Maandag 31 oktober 2022 17:36
ik trigger snel op mijn trauma gebeuren aanraking maakt dat ik in dissociatie schiet niet altijd gelukkig EMDR heeft me geholpen meer in het hier en nu te blijven gelukkig.want bij dissociatie moeten ze me aanraken of koude doeken op me doen wil ik bijkomen het helpt niet altijd even snel ze herhalen het dan ook ik ben als ik bijkom stuk tijd kwijt
Lotte - Woensdag 17 augustus 2016 21:46
Ik herken mezelf hierin helaas. Ik heb 3 jaar en 4,5 maand geleden een zwaar ongeluk gehad waarvan ik tot de dag van vandaag nog steeds niet van hersteld ben. Toen ik wakker werd in het ziekenhuis bleek dat ik pas 3 weken later wakker werd dan ik zelf dacht. Ik heb door het ongeluk een incomplete lage dwarslaesie opgelopen en zal nooit meer zonder hulp of ondersteuning kunnen staan of lopen. Ik moet als ik naar school ga langs de plek van mijn ongeluk, en vind het echt enorm zwaar. Ik ben in therapie voor mijn herbelevingen en nachtmerries, en ga vaak samen met mijn therapeut op de fiets en ik met mijn handbike terug naar de plek, daar praten we samen over van alles. Ik merk dat de herbelevingen steeds een beetje minder vaak voorkomen, en daarom ben ik zowel mijn therapeut als hond heel dankbaar.
Lotte - Woensdag 17 augustus 2016 21:46
Mijn bericht is volgensmij 2 keer gepost. Dat was niet de bedoeling, sorry!
Ziva - Woensdag 17 augustus 2016 22:13
@ Lotte: Ik vind het erg dat dat jou overkomen is. Ik herken wel veel van wat je zegt. Ik heb 3 jaar geleden ook een zwaar ongeval gehad en werd pas 3 weken later wakker. Ik had geen idee wat er aan de hand was en ik dacht dat het gewoon een dag was dat volgende op de rest van mijn vakantie. Ik heb een hersenletsel en zware beschadigingen aan mijn heupzenuwen waardoor ik minder gevoel heb aan mijn linkerkant. Het moet zeer zwaar zijn om elke dag langs die plek te gaan. Mijn ongeval-plek is Frankrijk dus het is wel fijn dat dat ergens zo ver is. Maar toch denk ik dat ik ooit daar eens naartoe moet gaan voor mijn verdere verwerking.
Je lijkt me een heel sterke persoon Lotte! Veel moed!
AnaMan - Woensdag 17 augustus 2016 23:52
Heel herkenbaar! EMDR helpt goed, maar als je een meervoudige traumastoornis hebt duurt het wel lang.

Dank voor weer een heel goede blog!!! :)
Anoniem - Donderdag 18 augustus 2016 13:35
Goede blog. Herkenbaar ook.
Ik heb het afgelopen jaar ook 2 voor mij heftige ervaringen meegemaakt (separeer tijdens een opname en een nacht in de gevangenis moeten doorbrengen zonder strafblad), soms heb ik -op heel andere momenten- opeens last van deze ervaringen. Fijn om te weten dat dit dus best normaal is.
L. - Vrijdag 19 augustus 2016 21:51
heb het vooral in de vorm van nachtmerries denk ik, omdat mijn vader bij mij de grootste veroorzaker was van mijn anorexia en verdere problemen droom ik 's nachts soms over situaties waar hij in voorkomt waarbij ik dus ook schreeuw in m'n droom en ik word dan altijd wakker van mezelf..
soms is het zelfs zo erg dat m'n moeder of zusje het zelfs hoort..
daarna voel ik me ook meestal onrustig en kan ik niet meer goed slapen
ook wanneer hij in dezelfde ruimte is als waar ik ben voel ik me heel erg gespannen en angstig.
:(
Lotte - Donderdag 25 augustus 2016 18:27
@Ziva Ik denk niet dat je mijn antwoord nog zal lezen maar wil toch nog even een berichtje achterlaten. Heel erg bedankt voor je berichtje, het voelt voor mij echt fijn om te weten dat ik niet de enige ben. (Al is het natuurlijk harstikke kut dat anderen iets soortgelijks mee hebben gemaakt!) Ik wil jou ook veel sterkte toe wensen en hoop dat je je trauma later verwerkt hebt en zonder herbelevingen kunt leven. 😘
J. - Zondag 19 augustus 2018 13:52
Ik maakte onlangs mee dat mijn onderlijf uit het niets begon te schokken (alsof ik op dat moment misbruikt werd). Volgens mijn behandelaar zou het hier kunnen gaan om een lichamelijke herbeleving.
Ik heb geen concrete herinnering aan een deel van mijn trauma, maar vermoed wel dat het hierom gaat. Kun je stellen dat lichamelijke herbelevingen op waarheid berusten? Is dit een puzzelstukje wat ik niet ken omdat ik tijdens dat moment dissocieerde?
I. - Zaterdag 22 december 2018 18:46
Mijn herbelevingen zijn vaak in de vorm van beelden en woorden.Ik herinner me na mijn emdr dat ik in totale paniek was.Over nare mishandelende ervaringen .Ik had het gevoel 'gek te worden aangezien ik mezelf had beloofd niet weer in zo'n situatie terecht te komen.Ik ontken het en heb veel schuldgevoelens en angsten.Heb bijna opname nodig terwijl ik zo graag normaal verder wil gaan maar de paniek slaat toe.Heb ook antidepressiva verhoging en oxazepam.Wil hier zo vanaf!
LFio - Woensdag 13 februari 2019 14:48
Afgelopen jaar heb ik best een naar jaar achter de rug. Ik eindigde mijn 9 jarige relatie met m'n ex en woonde weer even tijdelijk bij mijn ouders. Mijn vader ging het niet goed mee dus zei dat ie naar het ziekenhuis moest. Al snel bleek dat hij hartpatiënt was en zsm geopereerd moest worden voor een nieuwe hartklep. Ik was zelf druk met 5 dagen in de week sporten en 5 dagen in de week werken. Zonder dat ik het eigelijks zelf wpu maakte ik van t zomer toen ik op vakantie was met mijn autistische broer een afspraak bij de huidtherapeut voor het ontharen van mijn bikinilijn. Huidtherapeut gaf aan dat jet 20 euro duurder zou zijn om de rest (dus schaamstreek) ook te laten doen. Omdat ik t niet doorhad en me toen al af had gesloten van de buitenwereld zei ik ja. Waardoor ik nu dus volledig onder de littekens zit in m'n schaamstreek en ben nog maar 24, ik weet gew niet hoe ik hier mee moet leven en zir nu al vies tegen de zomer op ivm littekens en huidverandering.
M - Zaterdag 23 maart 2024 16:18
😞👌🙏🏻
Flower - Zondag 24 maart 2024 19:48
Ben zelf ook gediagnosticeerd geweest met ptss. Wat een opluchting die bevestiging dat het echt wat was. Na vele traumabehandelsessies ervaar ik na 20 jaar eindelijk rust in mn hoofd! Wat heerlijk dat dit na zo lang nog mag gebeuren.
Ik hoop dat dat voor jullie ook gaat gebeuren. Weet dat het na zolang dus nog mogelijk is.
S - Maandag 25 maart 2024 01:48
Wat is nu bet verschil tussen herbeleving en herinnering ? Ik heb veel herinneringen die mij zo'n pijn doen dat het voelt als een mes door mijn ziel snijdt. Ik heb ook nachtmerries of schrik vaak met erge angst soms omdat er dingen op onverwachtse momenten tevoorschijn komen in mijn herinnering wanneer ik ontspan of half slaap. Maar is dat dan ook een herbeleving of hoort het gewoon bij het leven, dingen die je doormaakt die erg moeilijk zijn (geweest)en die je verwerkt ?
P. S. Herinneringen zijn toch ook beelden en gevoelens die je opnieuw voelt?