In de wereld van eetstoornissen wordt vaak gesproken over ‘achterliggende problemen’ of over de ‘oorzaak’ van de eetstoornis. Er is discussie over waar eerst aandacht aan moet worden besteed in de behandeling: de eetstoornis zelf of de problemen erachter. Ik ben door de jaren heen anders gaan denken over deze vraag, want zijn het eigenlijk wel ‘achterliggende’ problemen? Of zouden we beter kunnen spreken van voorliggende problemen?
Het ontstaan van een eetstoornis
Om dat uit te leggen, moet ik eerst vertellen hoe een eetstoornis kan ontstaan. Er zijn veel mensen met een eetstoornis die vanaf hun geboorte al angstig zijn. Zij reageren van jongs af aan extra gevoelig op dingen die gebeuren. Het is voor deze mensen een uitdaging om met deze angst te leren omgaan. Dat is niet altijd makkelijk. Angst kan ervoor zorgen dat je onzeker bent over jezelf en weinig zelfvertrouwen hebt. Veel mensen met een angstige aanleg willen zekerder worden van zichzelf en stellen daarom hoge eisen aan zichzelf. Ze zijn vaak bang om fouten te maken en willen alles goed doen. Daardoor letten ze minder goed op wat ze zelf graag willen of nodig hebben.
De puberteit
In de puberteit kunnen opmerkingen over uiterlijk of gewicht extra hard binnenkomen. Dit is namelijk een periode waarin jongeren vaak minder stevig in hun schoenen staan en gevoelig zijn voor vergelijking. Veel jongeren gaan dan meer letten op hun uiterlijk, eten ‘gezonder’ of beginnen met lijnen om zich zekerder te voelen. Voor mensen met een angstige aanleg kan lijnen het lichaam op een bijzondere manier beïnvloeden. Door af te vallen voelen ze zich juist rustiger in plaats van slechter. Dit lege gevoel geeft zelfs een prettig gevoel of een ‘kick’. Ze denken niet dat ze dunner worden, maar juist dikker en krijgen een vertekend lichaamsbeeld. Het gevolg? Nog strenger lijnen en hogere eisen stellen, zodat dat fijne gevoel blijft. Ze zien zichzelf in de spiegel anders dan anderen hen zien. Dit is een voorbeeld van hoe een eetstoornis kan ontstaan.
De gevolgen
Ondervoeding, dus te weinig en/of ongezond eten, heeft veel gevolgen, ook als iemand niet heel mager is. Mensen met een eetstoornis denken bijna alleen nog aan eten, hun gewicht en uiterlijk. Het wordt een obsessie en na een tijdje raken ze zichzelf bijna kwijt. Er zijn ook veel lichamelijke, psychische en sociale problemen die kunnen ontstaan. Hier lees je meer over in deze blog: “De gevolgen van een eetstoornis.”
tussen de eetstoornis en herstel
Herstellen van een eetstoornis is ingewikkeld. Het is hard werken voor zowel de patiënt als hun omgeving. Hoe langer iemand een eetstoornis heeft, hoe moeilijker het wordt om te herstellen. Herstel begint met het toewerken naar een volwaardig en gebalanceerd eetpatroon. Als iemand te mager is, is gewichtsherstel tot een gezond gewicht belangrijk. Tijdens het herstel komen de oude angsten, onzekerheden en het lage zelfbeeld weer terug. Dit maakt herstellen zo moeilijk, het voelt namelijk niet meteen goed of fijn. Zeker als er vroeger nare dingen zijn gebeurd, waar je nu last van hebt. Tijdens het herstelproces loop je tegen oude angsten, onzekerheden en gevoelens aan en vraag je je af: hoe kan ik zekerder worden? Wat zijn mijn eigen wensen? Hoe zorg ik beter voor mezelf? En vele andere vragen.
voorliggende problemen
Tijdens het herstelproces komen deze problemen naar voren, ze schuiven van de achtergrond naar de voorgrond, vandaar voorliggend. Ze zitten, als het ware, tussen de eetstoornis en hersteld zijn in. Vanuit de ziekte gezien liggen ze voor je als je gaat herstellen. Zo bezien gaan herstellen van een volwaardig eetpatroon en werken aan de voorliggende problemen hand in hand. Ze tonen zich immers als iemand weer beter gaat eten en werkt aan herstel. Het is belangrijk om deze problemen aan te gaan en ze niet te vermijden. Door hiermee om te leren gaan, leer je ook omgaan met je angstige aanleg. Die aanleg gaat niet weg, maar je kunt er beter mee leren leven. Zo kan het gewone leven de plaats innemen van de eetstoornis, want die heb je dan niet langer meer nodig.
Deze blog is geschreven door professor dr. Eric van Furth, bijzonder hoogleraar op het gebied van eetstoornissen en mede-oprichter van Proud2Bme. Sinds kort geeft Eric maandelijks een themachat: “Kletsen met hoogleraar Eric“, waar je al je vragen kunt stellen over eetstoornissen, herstel en andere relevante onderwerpen. Kijk in de chatagenda om te zien wanneer de volgende themachat op de planning staat.
Voorpagina fotografie: Pixabay CC
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie