Terugvalpreventie tips van de dietist

Stel je bent onder behandeling geweest voor een eetstoornis of eetprobleem, betekent dit dan ook dat je meteen helemaal van je klachten af bent of geen gedachtes meer hebt of het nooit moeilijk meer hebt? Het is belangrijk om rekening te houden met eventuele terugval en signalen hiervan te leren herkennen. Het maken van een terugvalpreventieplan kan je hierbij helpen. Lees ook eens de volgende blog over terugvalpreventie.

Wat is terugval?
Eigenlijk kan je er vanuit gaan dat ieder van ons wel weer eens terugvalt in zijn of haar oude gewoontes. Als je voor jezelf bedenkt dat terugval hoort bij het leven voelt het minder als een faalervaring maar meer als iets waar je je meer bewust van wilt worden en mee aan de slag wilt gaan.

Door een bepaalde situatie of gebeurtenis kan er stress ontstaan. Vanwege een stressvolle situatie kan het gebeuren dat je onregelmatiger gaat eten, te veel of te weinig eet. Het kan ook zijn dat je niet meer aan voldoende ontspanning of beweging toe komt. Je kan hierdoor misschien ook minder goed slapen. Je merkt dat je maaltijden overslaat of juist ongezonde keuzes maakt op eetgebied. Het is goed om voor jezelf te gaan bedenken wat voor jou risicofactoren zijn.

Risicofactoren
Onder risicofactoren kan je denken aan omstandigheden die er toe kunnen leiden dat je minder goed voor jezelf gaat zorgen. Denk aan drukte op het werk, drukte met je studie, ruzie met je partner, familie of vrienden.

Een voorbeeld van risicofactoren zijn stress, ruzie, slecht slapen of ingrijpende gebeurtenissen. Wat gebeurt er als je te maken krijgt met deze risicofactoren, ofwel welke signalen kan je gaan opmerken?

Signalen
Onder signalen vallen dingen die je voelt, maar ook bepaald gedrag wat je laat zien. Denk aan afspraken afzeggen en negatieve gedachtes.

Voorbeelden van signalen zijn: Gevoelen zoals somberheid, prikkelbaar, piekeren, negatieve gedachtes, bepaald gedrag zoals afspraken afzeggen.

Tips bij terugval
Wat kan je doen om ergere terugval te voorkomen? Denk hierbij aan de volgende maatregelen die je hierbij zouden kunnen helpen:

• Op tijd naar bed gaan
• Zorgen voor voldoende ontspanning
• Hulp vragen
• Regelmatig gaan eten

Maken van een Terugvalpreventieplan
Als je zelf een terugvalpreventieplan wilt maken kan je je zelf de volgende vragen stellen:

• Wat kan voor jou een aanleiding zijn voor terugval?
• Wat zijn de eerste tekenen dat je in een terugval raakt?
• Wat doe je tijdens een terugval?
• Wat helpt om de terugval te voorkomen of te stoppen?
• Wat moet het belangrijkste resultaat zijn van de hulp die je krijgt?

Hoe concreter je het plan maakt des te beter je het kan uitvoeren. In jouw terugvalpreventieplan beschrijf je jouw behoeften en mogelijkheden in de zelfzorg en de steun die jouw naasten/betrokkenen kunnen geven. Wat verwacht je van de mensen die jou hulp geven.

Je kunt bij het beschrijven van gedrag denken aan: stemming, concentratie, slapen, eten/drinken, lichamelijke klachten, dagelijkse activiteiten, werk/daginvulling en sociale contacten.

Adviezen bij het maken van het plan

• Omschrijf elk onderdeel kort.
• Schrijf concreet: tijd, plaats, wie, wat, hoe, wanneer.
• Bij dingen doen: bedenk een manier waarbij de kans het grootst is dat je het blijft doen.
• Kies een vaste tijd en plaats voor zelfregistratie activiteiten ( weekactiviteiten en dagboek).
• Maak dan een lijstje met risicofactoren, ofwel situaties waarin je sneller geneigd bent om terug te vallen in je oude gedrag en patronen.

Naast dit lijstje kan je ook een lijstje maken met signalen waarin voor jou de tekenen zijn dat je dreigt terug te vallen of in een terugval terecht bent gekomen. Om jouw signalen te beschrijven is het goed om een stoplicht te beschrijven ( groen= het gaat goed, oranje= het gaat matig en rood= het gaat slecht).  
Maak vervolgens een lijst met maatregelen die je kan nemen als je terug valt. Maak deze maatregelen zo concreet mogelijk.

Bijvoorbeeld: Ik wil iedere dag weer 6 eetmomenten nemen. Ik bepaal de dag van tevoren wat ik de dag erna ga eten. Ik zorg dat ik alle boodschappen in huis heb en doe boodschappen met een lijstje.

Wat als het niet lukt?
Merk je dat je het alleen niet voor elkaar krijgt, vraag dan hulp. Maak in je terugvalpreventieplan ook een lijstje wie je voor hulp kan vragen. Dan kan je denken aan een familielid maar ook aan vrienden of eventueel eerdere behandelaren bij wie je behandeling hebt gehad.

Hoe voorkom jij een terugval?